مدرس اصفهانی

نام: میرزا یحیی مدرس بید آبادی تخلص: نامشخص تاریخ ولادت: 1254 ه.ق تاریخ وفات: 1349 ه.ق آثار: دیوان اشعار

میرزا یحیی مدرس مشهور به بیدآبادی فرزند محمد اسماعیل از علمای معاصر است.

او در سال 1254 هـ.ق. در کربلا متولّد شد. علوم مقدماتی را در  عراق آموخت. در شانزده ‌سالگی همراه پدر به اصفهان رفت و به تکمیل تحصیلات خود در علوم عقلی و نقلی و ادبی مانند ریاضیات و هیئت و نجوم پرداخت و در این علوم متبحر شد.
میرزا یحیی در اصفهان و نجف از محضر علماى بزرگى چون شیخ انصارى، شیخ محمّدباقر مسجدشاهى، شیخ محمّدباقر واثق همدانى و آقا میرزا محمّدهاشم چهارسوقى و میرزا محمدباقر صاحب روضات و آخوند کاشى بهره‌مند شد. علوم غریبه را از ملاهادى سدهى فراگرفت. وى از نوابغ علم و ادب در دو قرن اخیر بود که در همۀ علوم ادبى و فقه و اصول استاد و در انواع حکمت از اشراقى و مشایى و ریاضى یگانۀ دوران و مخصوصاً در علوم غریبه و فلکیات متخصص و متبحر بود.

مدرس بید آبادی در مدرسۀ میرزا حسین واقع محله بید آباد اصفهان و نیز همواره در منزل مسکونى خود در پهلوى مسجد سیّد، حوزۀ درس گسترد و طلاب علوم در ادبیات و فقه و اصول و کلام و منطق و معانى و بیان به درسش حاضر و چندین نفر از بزرگان از مجلس درس او بیرون آمده‌‏اند. مرگش به سال 1349 ه.ق اتفاق افتاده است. او با خلوص عقیده بیشتر تلاش خود را صرف سرودن اشعار در مدح پیامبر (ص) و ائمه اطهار (ع) می‌کرد. دیوان اشعار او سراسر مناجات با خداوند، نعمت و ستایش حضرت ختمی مرتبت و مراثی اهل بیت به خصوص مصایب سیدالشهدا (ع) است. دیوان اشعار او به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود: بخش قصاید که شامل نعت حضرت رسول (ص)‌، امیر‌المؤمنین (ع)، حضرت زهرا (ع)، امام حسین (ع) و چهارده معصوم (ع) و نیز قصایدی درباب عید غدیر خم و حدیث شریف کسا است. بخش دوم که بخش مراثی است به ماجرای مصایب امام حسین (ع)، ‌حضرت عباس (ع)، علی‌اکبر (ع)، قاسم (ع)، قتلگاه و ... اشاره دارد و نیز مراثیی در رثای امام رضا (ع) سروده است. نگاه شاعر به مصایب امام حسین (ع)، احساسی و عاطفی است. مراثی او در قالب قصیده، ترکیب‌بند، ترجیح‌بند و مسمط سروده شده است. در دیوان وی بخشی به نوحه‌های سینه‌زنی اختصاص دارد. کتاب شناسی: دیوان یحیی؛ مدایح و مراثی حضرت ختمی مرتبت صلی الله علیه و آله و ائمه اطهار صلوات الله علیهم اجمعین؛ یحیی مدرس اصفهانی. قم: جلوۀ کمال، 1386.