حزنى بروجردى: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حسین
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
'''حزنی بروجردی''' (م ۱۲۹۶ ه. ق) شاعر سده سیزدهم بود.{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
| نام                    = حُزنى بروجردى
| نام                    = حُزنى بروجردى
| تصویر                  =
| تصویر                  =
اندازه تصویر            =
| توضیح تصویر            =
| توضیح تصویر            =
| نام اصلی              = ملا ابراهیم بروجردی
| نام اصلی              = ملا ابراهیم بروجردی
| زمینه فعالیت          =
| زمینه فعالیت          = شعر و ادبیات
| ملیت                  =
| ملیت                  =ایرانی
| تاریخ تولد            =
| تاریخ تولد            =
| محل تولد                =
| محل تولد                =
| والدین                = ملا محمد على از شعراى دوره ناصرى
| والدین                = ملا محمد على از شعراى دوره ناصرى
| تاریخ مرگ              =1296 ه.ق
| تاریخ مرگ              =۱۲۹۶ ه. ق
| محل مرگ                =
| محل مرگ                =
| علت مرگ                =
| علت مرگ                =
خط ۲۹: خط ۲۸:
|فیلم‌نامه‌ها              =
|فیلم‌نامه‌ها              =
|دیوان اشعار            =
|دیوان اشعار            =
|تخلص                    =«حزنى»
|تخلص                    =حزنى
|فیلم‌(های) ساخته بر اساس اثر(ها)=
|فیلم‌(های) ساخته بر اساس اثر(ها)=
| همسر                    =
| همسر                    =
خط ۴۸: خط ۴۷:
==زندگینامه==
==زندگینامه==


نامش ملا ابراهیم تخلص شعرى‌اش (حزنى) فرزند [[ملا محمد على]] از شعراى دوره ناصرى است. مؤلف [[تذکره حسین]] حزین در شرح حال او نوشته است:
ملا ابراهیم متخلص «حزنى»، فرزند ملا محمدعلى از شعراى دوره ناصرى بود.


«حزنى، ملا ابراهیم فرزند ملا محمد على مردى دانشمند و ادیب بود. چندى در دیار نهاوند زیستن گرفت سپس به شهر خود برگشت. او در حدود سال هزار و دویست و نود و شش در روزگار ناصر الدین شاه چشم از جهان پوشیده...»<ref>''ص 238.''</ref>
==آثار==


==سبک شعرى==
حزنی بروجردی در سبک عراقى شعر مى‌سروده‌است. او را باید از شاعران پیشگام در سرودن اشعار عاشورایی با «قرائت عرفانى» در زبان فارسى دانست. همچنین [[صفى اصفهانى]] در زبدةالاسرار خود و عمان سامانى در گنجینةالاسرار خود به تبین عرفانى حادثه [[کربلا]] پرداخته‌است. او پیرو تفکری است که باید ریشه حادثه [[عاشورا]] را در «عالم ذر» جستجو کرد.
 
از تنها مثنوى ماتمى او در رثاى سالار شهیدان که در تذکره حسین حزین آمده مى‌توان دریافت که وى شاعرى فاضل، نکته‌سنج و اهل عرفان بوده و در سبک عراقى طبع‌آزمایى مى‌کرده و با روش بیانى عمان سامانى آشنا بوده است.
 
==دامنه تاثیر آثار عاشورایى==
 
حزنى بروجردى را باید از شعراى پیشگامى دانست که با «قرائت عرفانى» از [[فرهنگ عاشورا]] آفاق جدیدى را در قلمرو گسترده شعر عاشورا در زبان فارسى نشان داده‌اند. [[صفى اصفهانى]] در [[زبده الاسرار|زبدة الاسرار]] خود و [[عمان سامانى]] در [[گنجینه الاسرار|گنجینة الاسرار]] خود همین خط فکرى را ترسیم کرده و به تبین عرفانى حادثه کربلا همت گماشته‌اند. اینان بر این باورند که باید ریشه حادثه خون‌نگار عاشورا و آن چه را که در عالم ناسوت به منصه ظهور و بروز درمى‌آید در «عالم ذر» جستجو کرد و دست تواناى خداوندى و مشیت الهى را در صحنه صحنۀ کربلا به تماشا نشست.
 
این حرکت را باید به عنوان یک حرکت معرفتى در [[شعر عاشورا]] تلقى کنیم و پیشگامان این حرکت را بستاییم که به قرائت تاریخى و اساطیرى و ماتمى از فرهنگ عاشورا بسنده نکرده و با دید عرفانى برخاسته از جهان‌بینى توحیدى نیز به این واقعه بى‌نظیر نگریسته‌اند و انگیزه‌هاى معرفتى والایى را در تبیین عرفانى آن دنبال کرده‌اند.
 
==برگزیده آثار عاشورایى==
 
از حزنى بروجردى یک [[مثنوى عاشورایى]] بر جاى مانده و در آن جریان به میدان رفتن حضرت سید الشهداء (ع) را عارفانه و با لحنى حماسى به تصویر کشیده است:


==اشعار==
{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب| ساز کرد اندر بدن آلات جنگ | بهر جانبازى کمر را بست تنگ }}
{{ب| ساز کرد اندر بدن آلات جنگ | بهر جانبازى کمر را بست تنگ }}
خط ۷۹: خط ۶۷:
{{ب| بود ظاهر در بر و دوشش کمان | همچو قوس اللّه اندر آسمان }}
{{ب| بود ظاهر در بر و دوشش کمان | همچو قوس اللّه اندر آسمان }}


{{ب| ذو الجناح عشق را بنهاد زین | تنگ بربستش ز زلف حور عین }}
{{ب| [[ذوالجناح|ذو الجناح]] عشق را بنهاد زین | تنگ بربستش ز زلف حور عین }}


{{ب| موسى‌یى بر طور سینا شد عیان | یا چو نور کردگار لم یزل }}
{{ب| موسى‌یى بر طور سینا شد عیان | یا چو نور کردگار لم یزل }}
خط ۸۷: خط ۷۵:
{{ب| فاش گویم: شد عیان بى‌پرده یار | سرِّ «کنتُ کنز» گردید آشکار }}
{{ب| فاش گویم: شد عیان بى‌پرده یار | سرِّ «کنتُ کنز» گردید آشکار }}


{{ب| زمرۀ سبّوحیان از خود خجل | جمله از«نحن نُسبِّح»منفعل }}
{{ب| زمرۀ سبّوحیان از خود خجل | جمله از «نحن نُسبِّح» منفعل }}


{{ب| گشت سرّ «انّى اعلم» آشکار | کشف «ما لا تعلمون» از کردگار }}
{{ب| گشت سرّ «انّى اعلم» آشکار | کشف «ما لا تعلمون» از کردگار }}
خط ۹۹: خط ۸۷:
{{ب| رفته از سر هوش و از دل‌شان قرار | کاین چه شورست و چه عشق است و چه کار؟ }}
{{ب| رفته از سر هوش و از دل‌شان قرار | کاین چه شورست و چه عشق است و چه کار؟ }}


{{ب| جذبه شوق ملاقات اله | مى‌کشیدش تا میان قتلگاه <ref>''دامنه تاثیر آثار عاشورایىهمان،ص 238 و 239.''</ref> }}
{{ب| جذبه شوق ملاقات اله | مى‌کشیدش تا میان قتلگاه<ref>''دامنه تاثیر آثار عاشورایى. همان، ص ۲۳۸ و ۲۳۹.''</ref> }}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}


==منابع==
==منابع==
* ''محمد علی مجاهدی، کاروان شعر عاشورا،زمزم هدایت، ج1، ص 319-321.''
 
*''[[کاروان شعر عاشورا|محمدعلی مجاهدی، کاروان شعر عاشورا، زمزم هدایت، ج ۱، ص ۳۱۹-۳۲۱.]]''


==پی نوشت==
==پی نوشت==
[[رده:شاعران]]
<references />{{شاعران}}
[[رده:شاعران قرن سیزدهم]]
[[رده:شاعران فارسی زبان]]
[[رده:شاعران ایرانی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۳ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۱۲

حزنی بروجردی (م ۱۲۹۶ ه. ق) شاعر سده سیزدهم بود.

حُزنى بروجردى
نام اصلی ملا ابراهیم بروجردی
زمینهٔ کاری شعر و ادبیات
پدر و مادر ملا محمد على از شعراى دوره ناصرى
مرگ ۱۲۹۶ ه. ق
ملیت ایرانی
پیشه شاعر
سبک نوشتاری سبک عراقى
تخلص حزنى

زندگینامه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

ملا ابراهیم متخلص «حزنى»، فرزند ملا محمدعلى از شعراى دوره ناصرى بود.

آثار[ویرایش | ویرایش مبدأ]

حزنی بروجردی در سبک عراقى شعر مى‌سروده‌است. او را باید از شاعران پیشگام در سرودن اشعار عاشورایی با «قرائت عرفانى» در زبان فارسى دانست. همچنین صفى اصفهانى در زبدةالاسرار خود و عمان سامانى در گنجینةالاسرار خود به تبین عرفانى حادثه کربلا پرداخته‌است. او پیرو تفکری است که باید ریشه حادثه عاشورا را در «عالم ذر» جستجو کرد.

اشعار[ویرایش | ویرایش مبدأ]

ساز کرد اندر بدن آلات جنگ بهر جانبازى کمر را بست تنگ
شعله‌آسا بر میانش ذو الفقار آفتابى بود در نصف النهار
بود شمشیرش عیان بر شکل «لا» آیتى بود آن به نفى ماسوا
جوشنش از حلقه گیسوى حور ظاهر از هر حلقه‌اش صوت زبور
بر کفش از شاخه طوبى سنان جسم سوز و چشم دوز و جان ستان
بود ظاهر در بر و دوشش کمان همچو قوس اللّه اندر آسمان
ذو الجناح عشق را بنهاد زین تنگ بربستش ز زلف حور عین
موسى‌یى بر طور سینا شد عیان یا چو نور کردگار لم یزل
یا که نور کردگار لم یزل در تجلى گشت باز اندر جبل
فاش گویم: شد عیان بى‌پرده یار سرِّ «کنتُ کنز» گردید آشکار
زمرۀ سبّوحیان از خود خجل جمله از «نحن نُسبِّح» منفعل
گشت سرّ «انّى اعلم» آشکار کشف «ما لا تعلمون» از کردگار
جمله اندر قول «لا علم لنا» «ربّنا الاّ بما علّمتنا»
عرشیان را سر به زیر پر همه فرشیان را لرزه بر پیکر همه
انبیا سرگرم از سوداى او اولیا لا گشته از الاّى او
رفته از سر هوش و از دل‌شان قرار کاین چه شورست و چه عشق است و چه کار؟
جذبه شوق ملاقات اله مى‌کشیدش تا میان قتلگاه[۱]

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

پی نوشت[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. دامنه تاثیر آثار عاشورایى. همان، ص ۲۳۸ و ۲۳۹.