ادبیات: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حسین
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جزبدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
__NOTOC__{{
__NOTOC__
باکس عریض
<div class="first-column-container">{{Featured Index
| عنوان = ادبیات
| image=
| متن = واقعه کربلا گونه‌ای خاص از ادبیات را موجب شده که از آن به ادبیات عاشورایی یاد می‌شود. این ادبیات پس از واقعه عاشورا با مرثیه‌سرایی در سوگ شهیدان کربلا و سپس گزارش‌ مکتوب واقعه آغاز شد و در قرن‌های بعدی گسترش یافت. امامان شیعه شاگردان و اصحاب خود را به سرودن شعر در مرثیه امام حسین (ع) تشویق می‌کردند و از آن‌ها می‌خواستند با سرودن اشعاری در رثای امام حسین (ع) مردم را نسبت به شهادت ایشان آگاه کنند. برخی معتقدند یکی از اصلی‌ترین دلایل گسترش و شیوع ادبیات و شعر عاشورایی تشویق دیگران توسط ائمه به سرودن شعر و همچنین بیان روایاتی در فضیلت سردون شعر در رثای امام حسین (ع) است.
| imagesize = 300px
}}<div class="clearfix"></div>{{
| text = [[بازگشت ادبی]]، یکی از سبک‌های ادب فارسی و عنوانی برای یکی از دوره‌های تاریخ ادبیات ایران است که در آن شاعران و نویسندگان از شیوه سرایندگان و نویسندگان پیرو سبک هندی یا اصفهانی روی گرداندند و در کار سرودن و نوشتن به روش شاعران و نویسندگان پیرو سبک عراقی و خراسانی بازگشتند. همزمان با حکومت کریمخان و هنگامی که به کوشش او ایران از آرامش نسبی برخوردار شد، چند تن از شاعران اهل ذوق، به سبب ملال خاطر همگان از شیوه متکلف اصفحانی به شیوه عراقی گراییدند و نقطه عطف چشمگیری در شعر فارسی پدید آوردند. این گروه پرچمداران شیوه بازگشت بودند، اصفهان را مرکز رستاخیز ادبی قرار دادند و نه تنها خود در سرودن شعر از روش استادان شیوه عراقی پیروی کردند، بلکه دیگران را نیز به کاستی‌های شیوه اصفهانی آگاه و به سرودن شعر در شیوه جدید تشویق کردند و سرانجام کوشش پی گیر این گروه در این رهگذر به ثمر رسید. به نظر بهار دوره بازگشت همزمان با جلوس کریمخان زند آغاز می‌شود و مقارن پادشاهی مظفرالدین شاه (1313ق) و ظهور ادبیات مشروطه پایان می‌یابد. زرین کوب با تأیید ضمنی این نظریه چنین اظهار می‌کند که «بازگشت»، بازگشت به ادبیات رسمی و درباری است، یعنی ادبیات مستوفیان، شاهزادگان، حکم و صاحب منصبان دولتی، طبقاتی که در عهد افشاریه و زندیه همچنان وارث سنت‌های ادبی روزگاران گذشته بودند و توانستند راه بازگشت را هموار سازند.
باکس 55
| عنوان = مدخل برگزیده
| متن = [[بازگشت ادبی]]، یکی از سبک‌های ادب فارسی و عنوانی برای یکی از دوره‌های تاریخ ادبیات ایران است که در آن شاعران و نویسندگان از شیوه سرایندگان و نویسندگان پیرو سبک هندی یا اصفهانی روی گرداندند و در کار سرودن و نوشتن به روش شاعران و نویسندگان پیرو سبک عراقی و خراسانی بازگشتند. همزمان با حکومت کریم خان و هنگامی که به کوشش او ایران از آرامش نسبی برخوردار شد، چند تن از شاعران اهل ذوق، به سبب ملال خاطر همگان از شیوه متکلف اصفحانی به شیوه عراقی گراییدند و نقطه عطف چشمگیری در شعر فارسی پدید آوردند. این گروه پرچمداران شیوه بازگشت بودند، اصفهان را مرکز رستاخیز ادبی قرار دادند و نه تنها خود در سرودن شعر از روش استادان شیوه عراقی پیروی کردند، بلکه دیگران را نیز به کاستی‌های شیوه اصفهانی آگاه و به سرودن شعر در شیوه جدید تشویق کردند و سرانجام کوشش پی گیر این گروه در این رهگذر به ثمر رسید. به نظر بهار دوره بازگشت همزمان با جلوس کریمخان زند آغاز می‌شود و مقارن پادشاهی مظفرالدین شاه (1313ق) و ظهور ادبیات مشروطه پایان می‌یابد. زرین کوب با تأیید ضمنی این نظریه چنین اظهار می‌کند که «بازگشت»، بازگشت به ادبیات رسمی و درباری است، یعنی ادبیات مستوفیان، شاهزادگان، حکم و صاحب منصبان دولتی، طبقاتی که در عهد افشاریه و زندیه همچنان وارث سنت‌های ادبی روزگاران گذشته بودند و توانستند راه بازگشت را هموار سازند.
 
[[بازگشت ادبی|ادامه...]]
[[بازگشت ادبی|ادامه...]]
 
}}
}}{{
{{did you know
باکس 45
| image =نزار قبانی.jpg
| عنوان = نگاره برگزیده
| imagesize = 250px
| تصویر = دکتر محمد زاده.jpg
| text =
| متن = [[مرضیه محمد زاده]] از پژوهشگرانی است که بسیاری از آثارش در موضوع امام حسین (ع) نوشته شده است. دکترای وی در رشته فیلولوژی (مردم شناسی) است و عنوان رساله‌اش عاشورا در شعر و فولکلور معاصر مردم ایران است. او هم اکنون مدرس تاریخ اسلام در دانشگاه مذاهب اسلامی است و با دانشنامه جهان اسلام و دائره المعارف تشیع نیز به عنوان مؤلف همکاری دارد.
* [[نزار قبانی‌|نزار قبانی (در تصویر) درباره امام حسین (ع) شعر سروده است.]]
[[بازگشت ادبی|ادامه...]]
* [https://fa.wikihussain.com/view/%D8%B7%D8%B1%D8%AD%DB%8C_%D9%86%D9%88_%D8%AF%D8%B1_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C_%D8%B4%D8%B9%D8%B1_%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C کتاب «دانشنامه شعر عاشورایی» در سال 1387 به عنوان کتاب برگزیده جشنواره پروین اعتصامی انتخاب شده بود.]
}}<div class="clearfix"></div>{{
*[https://fa.wikihussain.com/view/%D9%86%D8%A7%D8%B5%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%B4%D8%A7%D9%87_%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B1#.D8.A2.D8.AB.D8.A7.D8.B1 از ناصرالدین شاه آثار منظوم معدودى در تذکره‌هاى فارسى آمده است و مثنوى ماتمى او در رثاى حضرت على اصغر (ع)، بازتاب نسبتا فراگیرى داشته است.]
باکس 55
}}
| عنوان = زندگینامه برگزیده
</div>
| متن = [[محتشم کاشانی‌]] از شاعران فارسی زبان است که ترکیب بند او یکی از مشهور‌ ترین مراثی برای شهیدان کربلا است. وی فرزند خواجه میر احمد کاشانی متخلّص به محتشم، شاعر اوایل عهد صفوی و از معاصرین شاه طهماسب صفوی است. در حدود سال 905 ه.ق در کاشان متولّد شد، نزدیک به 91 سال زیست و به سال 996 هجری در زادگاه خود، رخت به سرای باقی برد. به گفته اسکندر بیک منشی، زمانی که محتشم قصیده‌ای در مدح پری خان خانم (دختر شاه طهماسب) سرود و خبر آن به شاه طهماسب رسید، وی را به سرودن اشعاری در مدایح و مراثی اهل بیت عصمت تشویق کرد. پس از این تشویق، محتشم، ابتدا در استقبال از هفت بند ملا حسن کاشی ترکیب‌بندی در مدح حضرت علی (ع) سرود و سپس در مصیبت حسین (ع) مرثیه‌ای سرایید.
<div class="second-column-container">
[[محتشم کاشانی‌|ادامه...]]
{{Featured
}}{{
| image =ترکیب بند محتشم.jpg
باکس 45 تصویر کوچک
| imagesize = 500px
| عنوان = کتاب برگزیده
| text = * [[مرثیه]]
| تصویر = جرس فریاد می دارد.jpg
* [[ادبیات عاشورا]]
| متن = [[جرس فریاد می‌ دارد|جرس فریاد می‌‌دارد]] یکی از بهترین و کامل‌ترین گزیده‌های غزل عاشورایی است که برای تهیۀ آن بیش از هزار جلد کتاب شعر، دیوان و تذکره از شاعران کهن و معاصر دیده و بررسی شده است. گردآورنده کتاب را در چهل فصل (منزل) تنظیم کرده است که هر فصل به موضوعی خاص از وقایع عاشورا اشاره دارد.
* [[ترکیب بند محتشم کاشانی|ترکیب بند محتشم (در تصویر)]]
[[جرس فریاد می‌ دارد|ادامه...]]
* [[تعزیه نامه]]
}}{{
}}
صفحه اصلی/پایین
{{Works
| image =طنز در ادبیات تعزیه.jpg
| imagesize =250px
| text =
[[طنز در ادبیات تعزیه|کتاب طنز در ادبیات تعزیه]] با پژوهش و تحقیق [[منوچهر احترامی]] و به تولید پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی توسط انتشارات سوره مهر منتشر شد. این کتاب از بخش‌هایی با عناوین ذیل تشکیل شده است: مقدمه (شیطان دشمن قدیمی انسان)، علی و ابن ملجم، حالات و حرکات نمایشی، رفتارها و موقعیت‌های طنز آمیز، پیش واقعه و گوشه، شاه وزیر (خروج مختار در کوفه و اخراج اشقیا از روی زمین)، ابن زیاد و شمر (آخرین دیدار)‌، تعزیه‌های شاد، آخرین تلاش، آخرین تعزیه، نمایه و منابع و مآخذ. در مقدمه همین کتاب در تعریف نمایش آمده است، این ذات تعارض بین خیر و شر و پیچیدگی‌های ناشی از آن است که نماد و نمایش را بوجود می‌آورد. چون هر جا که سادگی ونظم حکم فرما باشد، تئاتر و درام وجود نخواهد داشت.
[[طنز در ادبیات تعزیه|ادامه...]]
}}</div>
{{CirclePersons
| image1 = دکتر مرضیه محمد زاده.jpg
| title1 = [[مرضیه محمدزاده]]
| image2 = دکتر جابر عناصری.jpg
| title2 = [[جابر عناصری]]
| image3 = دکترجواد محقق.jpg
| title3 = [[جواد محقق‌]]
| image4 = حسین آهی.jpg
| title4 = [[حسین آهی‌]]
| image5 = دکتر طاهره صفارزاده.jpg
| title5 = [[طاهره صفارزاده‌]]
}}
{{Featured art
| image = یغماى جندقى.jpg
| imagesize = 300px
| text = [[یغمای جندقی]] شاعر مرثیه سرای ایرانی در قرن سیزدهم بود. جندقی از جمله شاعرانی است که در اشعارش به مدح شاه و درباریان نپرداخته است. او اولین شاعر آیینی در دوره قاجاریه است که قالب‌های جدیدی را در شعر عاشورا و مراثی شهدای کربلا به کار گرفت. او توانست با «تضمین» بعضی از غزلیات سعدی و حافظ در مایه‌های ماتمی عاشورا و نیز با استفاده از قالب «مستزاد» در نوحه‌های عاشورایی، آثار ماتمی متعددی بیافریند.
}}
{{صفحه اصلی/پایین
| عنوان اصلی = فهرست دسترسی به مداخل ادبیات
| عنوان اصلی = فهرست دسترسی به مداخل ادبیات
| ستون 1 رده 1 = شاعران
| ستون 1 رده 1 = شاعران
خط ۳۷: خط ۵۷:
| عنوان ستون 3 رده 1 = کتاب‌ها
| عنوان ستون 3 رده 1 = کتاب‌ها
| ستون 3 رده 1 = کتاب‌ها در گروه ادبیات
| ستون 3 رده 1 = کتاب‌ها در گروه ادبیات
| ستون 4 رده 1 =
}}
}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۸ اوت ۲۰۲۱، ساعت ۱۲:۵۳

اثر برگزیده

طنز در ادبیات تعزیه.jpg
کتاب طنز در ادبیات تعزیه با پژوهش و تحقیق منوچهر احترامی و به تولید پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی توسط انتشارات سوره مهر منتشر شد. این کتاب از بخش‌هایی با عناوین ذیل تشکیل شده است: مقدمه (شیطان دشمن قدیمی انسان)، علی و ابن ملجم، حالات و حرکات نمایشی، رفتارها و موقعیت‌های طنز آمیز، پیش واقعه و گوشه، شاه وزیر (خروج مختار در کوفه و اخراج اشقیا از روی زمین)، ابن زیاد و شمر (آخرین دیدار)‌، تعزیه‌های شاد، آخرین تلاش، آخرین تعزیه، نمایه و منابع و مآخذ. در مقدمه همین کتاب در تعریف نمایش آمده است، این ذات تعارض بین خیر و شر و پیچیدگی‌های ناشی از آن است که نماد و نمایش را بوجود می‌آورد. چون هر جا که سادگی ونظم حکم فرما باشد، تئاتر و درام وجود نخواهد داشت. ادامه...

فهرست دسترسی به مداخل ادبیات