ابوبکر بن حسن: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حسین
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جزبدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
عبدالله بن حسن مکنی به ابوبکر،<ref>- المجدی فی انساب الطالبیین، ص19.</ref> فرزند امام حسن (ع) است. مادرش کنیزی از ناحیه روم<ref>- لباب الانساب و الالقاب و الاعقاب، ج1، ص342.</ref> به نام بقیله<ref>- الطبقات الکبری، ج5، ص1؛ تاریخ طبری، ج5، ص468؛ تذکرة الخواص، ج2، ص70.</ref>  یا رمله<ref>- ارشاد، ج2، ص241؛ وقعة الطف، ص249.</ref> است که مادر عبدالله و قاسم نیز می‏باشد.<ref>- الطبقات الکبری، همانجا.</ref> اگر چه بنا به نقل ابوالفرج اصفهانی نام مادرش معروف نبوده است. <ref>- مقاتل الطالبیین، ص92.</ref> ابوبکر جوانی خوش صورت بود که گفته‌اند چهره‌اش چون پاره‌ماه بوده است.<ref>- الفتوح، ج5، ص113.</ref> وی هم‏چنین در صحنه مبارزه و کارزار بسیار شجاع، مبارز، رشید و صبور بود.
{{جعبه اطلاعات اصحاب امام حسین (ع)
 
| عنوان              =
 
| تصویر              =مزار یاران امام حسین(ع).jpg
ابوبکر از مدینه تا مکه و از مکه تا کربلا همراه عمویش امام حسین (ع) بوده است.
| اندازه تصویر      =
 
|توضیح تصویر        =
 
| نام کامل          =عبدالله بن حسن
ابوبکر با سکینه دختر عمویش ازدواج کرد و از او کامروا شد<ref>- المحبر، ص438؛ انساب الاشراف، ج2، ص139.</ref> اگر چه برخی گفته‌اند قبل از اینکه زفاف صورت گیرد، عبدالله کشته شد. <ref>- ارشاد، ج2، ص248؛ اعلام الوری، ج1، ص418؛ تاریخ مدینه دمشق، ج69، ص205؛ شرح الاخبار، ص180-181؛ الاغانی، ج16، ص162،158.</ref> بنابراین ابوبکر در واقعه کربلا تازه‌داماد بوده است.
| لقب                =
 
| نسب                =
 
| خویشاوندان سرشناس  =فرزند امام حسن (ع) و مادرش بقیله
ابوبکر، بعد از عون بن عبدالله بن جعفر و یا بعد از برادرش قاسم،<ref>- مقاتل الطالبیین، ص92.</ref> با اذن امام به میدان شتافت. او در حالی که شمشیری برنده‌ای در دست داشت، چنین رجز می‌خواند: <ref>-الفتوح، ج5، ص112؛ مقتل الحسین خوارزمی، ج2، ص53.</ref>
| تاریخ تولد        =
| شهر تولد          =
| کشور تولد          =
| محل زندگی          =
| تاریخ وفات/شهادت  =
| شهر وفات/شهادت    =
| نحوه وفات/شهادت    =
| مدفن              =
| از یاران          =
| فعالیت‌های اجتماعی =
| مشایخ              =
| شاگردان          =
| آثار              =
| نقش های برجسته              =از اصحاب امام حسین (ع)
}}'''عبدالله بن حسن،''' مکنی به ابوبکر،<ref>- المجدی فی انساب الطالبیین، عمری، علی بن محمد، چاپ احمد مهدوی دامغانی، قم: 1409 ﻫ ق. ، ص19.</ref> فرزند امام حسن (ع) است که در [[کربلا]] به [[شهادت]] رسید.


==زندگینامه==
مادر عبدالله کنیزی از ناحیه روم<ref>- لباب الانساب و الالقاب و الاعقاب، بیهقی، ابوالحسن علی بن زید (ابن فندق)، به تصحیح سیدمهدی رجایی اصفهانی، قم: کتابخانه آیت الله مرعشی، 1410 ﻫ ق. ، ج1، ص342.</ref> به نام [[بقیله]]<ref>- الطبقات الکبری، این سعد کاتب واقدی، محمد، چاپ احسان عباس، بیروت: دارصادر، 1405 ه ق.، ج5، ص1؛ تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: 1382– 1387 ﻫ ق / 1962 – 1967 م.، ج5، ص468؛ تذکره الخواص فی خصائص الائمه، سبط ابن جوزی، ابوالفرج عبدالرحمن، مکتبه النینوی الحدیثه.، ج2، ص70.</ref>  یا [[رمله]]<ref>- ارشاد القلوب، دیلمی، ابوم محمد حسن بن ابی الحسن، تهران: مرکز نشر کتاب، 1375 ﻫ ق.، ج2، ص241؛ وقعه الطف، ابومخنف لوط بن یحیی، چاپ محمدهادی یوسفی غروی. ، ابومخنف لوط بن یحیی، چاپ محمدهادی یوسفی غروی. ، ص249.</ref> بود. ایشان مادر [[عبدالله بن حسن|عبدالله]] و [[قاسم بن حسن (ع)|قاسم]] نیز بود.<ref>- الطبقات الکبری، این سعد کاتب واقدی، محمد، چاپ احسان عباس، بیروت: دارصادر، 1405 ه ق.، همانجا.</ref> اگر چه بنا به نقل ابوالفرج اصفهانی نام مادرش معروف نبوده‌است.<ref>- مقاتل الطالبیین، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، ص92.</ref> ابوبکر از مدینه تا مکه و از مکه تا کربلا همراه عمویش [[حسین|امام حسین (ع)]] بود و در نهایت در روز [[عاشورا]] به شهادت رسید.


ابوبکر با سکینه دختر عمویش ازدواج کرد<ref>- المحبّر، ابن حبیب، محمد، به کوشش ایلزه لیشتن اشتتر، حیدرآباد دکن: 1361 ﻫ ق / 1942 م. ، ص438؛ انساب الاشراف، بلاذری، احمد بن یحیی، احمد بن محمد، چاپ محمود فردوس العظم، دمشق: 1996 – 2000 م.، ج2، ص139.</ref> بنابراین ابوبکر در واقعه کربلا تازه‌ داماد بوده‌است.
==نقش در واقعه کربلا==
ابوبکر، بعد از [[عون بن‌ عبدالله بن‌ جعفر طیار|عون بن عبدالله بن جعفر]] و یا بعد از برادرش [[قاسم بن حسن (ع)|قاسم]]،<ref>- مقاتل الطالبیین، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، ص92.</ref> با اذن امام حسین (ع) به میدان شتافت. او در نبرد چنین رجز می‌خواند: <ref>-الفتوح، ابن اعثم کوفی، احمد، حیدرآباد دکن: 1395 ه ق/ 1975  م.، ج5، ص112؛ مقتل الحسین خوارزمی، خوارزمی، حسین، به کوشش الشیخ محمد السماوی، نجف: مطبعه الزهراء، 1367 ﻫ ق. ، ج2، ص53.</ref>
===رجزخوانی===
{{شعر}}
{{شعر}}
{{م| ان تنکرونی فانا بن حیدره }}
{{م| ان تنکرونی فانا بن حیدره }}
خط ۲۱: خط ۴۱:
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}


 
اگر مرا نمی‌‏شناسید و به انکار می‏‌ایستید، من فرزند شیر شکارگر بیشه‏‌ها، حیدرم. بر دشمنان چونان تندباد مرگبار فرو می‌‏آیم و با شمشیری که سنگین و پیمانه مرگ است، جرعه‏‌های مرگتان می‌‏نوشانم.
اگر مرا نمی‏شناسید و به انکار می‏ایستید، من فرزند شیر شکارگر بیشه‏ها، حیدرم. بر دشمنان چونان تندباد مرگبار فرو می‏آیم و با شمشیری که سنگین و پیمانه مرگ است، جرعه‏های مرگتان می‏نوشانم.




خط ۳۵: خط ۵۴:
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}


بر شما از فرزندان پیامبر اکرم (ص) ضربتی برسد که از هراس آن ضربت، موی سر شیرخوار سفید می‏‌شود.


بر شما از فرزندان پیامبر اکرم (ص) ضربتی برسد که از هراس آن ضربت، موی سر شیرخوار سفید می‏شود.
گروه کفار را دسته‌‏جمعی با شمشیر هندی بران و قطع‏‌کننده، نابود می‌‏کند.
 
===شهادت===
گروه کفار را دسته‏جمعی با شمشیر هندی بران و قطع‏کننده، نابود می‏کند
او پس‌ از نبردی‌ دلاورانه‌ و شجاعانه توسط [[‌عبدالله بن‌ عقبه‌ غنوی‌]] هدف‌ تیر قرار گرفته‌ و به‌ شهادت‌ رسید.<ref>- وقعه الطف، ابومخنف لوط بن یحیی، چاپ محمدهادی یوسفی غروی. ، ابومخنف لوط بن یحیی، چاپ محمدهادی یوسفی غروی. ، ص248؛ نصوص من تاریخ ابی‏مخنف، ج1، ص504؛ انساب الاشراف، بلاذری، احمد بن یحیی، احمد بن محمد، چاپ محمود فردوس العظم، دمشق: 1996 – 2000 م.، ج2، ص498؛ تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: 1382 – 1387 ﻫ ق / 1962 – 1967 م.، ج5، ص448؛ ارشاد القلوب، دیلمی، ابوم محمد حسن بن ابی الحسن، تهران: مرکز نشر کتاب، 1375 ﻫ ق.، ج2، ص240؛ تسمیه من قتل مع الحسین من اهل بیته و شیعته، اسدی کوفی، فضیل بن زبیر، به کوشش محمدرضا حسینی جلالی، مجله تراثنا، سال اول شمارة 2، 24، 1405 ﻫ ق.، ص150؛ مقاتل الطالبیین، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، ص92.</ref> شیخ مفید و ابوالفرج اصفهانی این روایت را به نقل از [[زین العابدین «ع»|امام سجاد (ع)]] آورده‌‏اند.<ref>- ارشاد القلوب، دیلمی، ابوم محمد حسن بن ابی الحسن، تهران: مرکز نشر کتاب، 1375 ﻫ ق.، ج2، ص240؛ مقاتل الطالبیین، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، ص92.</ref> امام محمد باقر (ع) او را عقبه غنوی نامیده‌است.<ref>- انصار الحسین (ع)، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1387 ش. (ع)، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1387 ش.، ص148.</ref> ابن‏ اثیر نوشته‌است که قاتل وی [[حرملة بن کاهل اسدی|حرملة بن کاهل]] بود و با تیر سمی او را به شهادت رساند.<ref>- الکامل فی التاریخ، ابن اثیر، عزّالدین علی بن احمد بن ابی الکرم، تحقیق مکتبة اتراث، بیروت: 1385- 1386 ه ق.، ج4، ص92.</ref> قول صحیح نظر شیخ مفید است. برخی از این منابع در اثبات روایت خود نوشته‌‏اند که منظور سلیمان بن قته در شعر زیر، ابوبکر بن حسن است که توسط عبدالله بن عقبه غنوی کشته شد:
 
 
او پس‌ از نبردی‌ دلاورانه‌ و شجاعانه توسط ‌عبدالله بن‌ عقبه‌ غنوی‌ هدف‌ تیر قرار گرفته‌ و به‌ شهادت‌ رسید.<ref>- وقعة الطف، ص248؛ نصوص من تاریخ ابی‏مخنف، ج1، ص504؛ انساب الاشراف، ج2، ص498؛ تاریخ طبری، ج5، ص448؛ ارشاد، ج2، ص240؛ تسمیه من قتل مع الحسین (ع)، ص150؛ مقاتل الطالبیین، ص92.</ref> شیخ مفید و ابوالفرج اصفهانی این روایت را به نقل از امام سجاد آورده‏اند.<ref>- ارشاد، ج2، ص240؛ مقاتل الطالبیین، ص92.</ref> امام محمد باقر (ع) او را عقبه غنوی نامیده است.<ref>- انصار الحسین (ع)، ص148.</ref> ابن‏اثیر نوشته است که قاتل وی حرملة بن کاهل بود و با تیر سمی او را به شهادت رساند.<ref>- الکامل فی التاریخ، ج4، ص92.</ref> قول صحیح نظر شیخ مفید است.
برخی از این منابع در اثبات روایت خود نوشته‏اند که منظور سلیمان بن قته در شعر زیر، ابوبکر بن حسن است که توسط عبدالله بن عقبه غنوی کشته شد:
 


{{شعر}}
{{شعر}}
خط ۵۱: خط ۶۶:
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}


در طایفه غنی (که عقبه غنوی از آن‌هاست) قطره‌ای از خون ما است و هم‏چنین در اسد قطره دیگری از خون ماست که فراموش نخواهد شد.<ref>- نصوص من تاریخ ابی‌مخنف، ج1، ص487؛ انساب الاشراف، بلاذری، احمد بن یحیی، احمد بن محمد، چاپ محمود فردوس العظم، دمشق: 1996 – 2000 م.، ج2، ص498؛ مقاتل الطالبیین، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، ص92.</ref>


در طایفه غنی (که عقبه غنوی از آنهاست) قطره‌ای از خون ما است و هم‏چنین در اسد قطره دیگری از خون ماست که فراموش نخواهد شد.<ref>- نصوص من تاریخ ابی‌مخنف، ج1، ص487؛ انساب الاشراف، ج2، ص498؛ مقاتل الطالبیین، ص92.</ref>
در [[زیارت ناحیه مقدسه]] به وی سلام داده شده‌است: ”السَّلامُ عَلَی اَبی‏بَکرِ بنِ الحَسَنِ بنِ عَلِی الزَّکِی الوَلِی المَرمِی بِالسَّهمِ الرَّدِی لَعَنَ اللهُ قاتِلَهُ عَبدَاللهِ بنِ عَقبَةِ الغَنَوِی“.<ref>- کهیعص، زیارت ناحیه مقدسه، قمی، شیخ عباس، قم: نشر وحدت بخش، 1389 ش. . </ref> سلام بر ابوبکر پسر امام حسن (ع) که یاری کننده پاک بود. تیرخورده‌ای که با تیر کشنده به شهادت رسید. خداوند قاتل او عبدالله بن عقبه غنوی را لعنت کند.<ref>- برای تفصیل بیشتر ر.ک : الامامه و السیاسه، ابن قتیبه الدینوری، ابو محمد عبدالله بن مسلم، چاپ طه محمد الزینی، بیروت: دارالمعرفه.، ج2، ص7؛ انساب الاشراف، بلاذری، احمد بن یحیی، احمد بن محمد، چاپ محمود فردوس العظم، دمشق: 1996 – 2000 م.، ج2، ص498؛ الاخبار الطول، دینوری، ابو حنیفه احمد بن داود، چاپ عبدالمنعم عامر، قاهره : 1960 م.، ص257؛ تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: 1382 – 1387 ﻫ ق / 1962 – 1967 م.، ج5، ص468؛ ارشاد القلوب، دیلمی، ابوم محمد حسن بن ابی الحسن، تهران: مرکز نشر کتاب، 1375 ﻫ ق.، ج2، ص 240-248؛ مقاتل الطالبیین، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، ص92؛ الکامل فی التاریخ، ابن اثیر، عزّالدین علی بن احمد بن ابی الکرم، تحقیق مکتبة اتراث، بیروت: 1385- 1386 ه ق.، ج4، ص92؛ مقتل الحسین خوارزمی، خوارزمی، حسین، به کوشش الشیخ محمد السماوی، نجف: مطبعه الزهراء، 1367 ﻫ ق. ، ج2، ص53؛ 5. ابصار العین فی انصار الحسین (ع)، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1387 ش. (ع)، سماوی، محمد بن طاهر، تحقیق محمد جعفر طبنسی، مرکز الدراسات الاسلامیه لحرس الثوره.، ص71؛ البدایه و النهایه، ابن کثیر الدمشقی، عماد الدین اسماعیل بن عمر، قاهره: 1932 م.، ج8، ص189؛ اعیان الشیعه، امین، سید محسن، چاپ حسن امین، بیروت: 1403 ﻫ ق.، ج3، ص293؛ وسیله الدارین فی  انصار الحسین (ع)، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1387 ش.، موسوی زنجانی، بیروت: مؤسسه اعلمی، 1402 ﻫ ق. ، ص246-247؛ بحار الانوار الجامعه لدرر الائمه الاطهار (ع)، مجلسی، ملا محمد باقر، تهران: مکتبه الاسلامیه، 1362 ش.، ج45، ص36-67؛ اقبال بالاعمال الحسنه فیما یعمل مره فی السنه، سید بن طاووس، علی بن موسی، تحقیق جواد قیومی اصفهانی، قم: مکتبه الاعلام الاسلامی، 1414 ﻫ ق.، ج3، ص75؛ منتهی الآمال، قمی، شیخ عباس، تهران: انتشارات فراروی، 1381 ش. ، ص459-482؛ نفس المهموم، قمی، شیخ عباس، ترجمه ابوالحسن شعرانی، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1385 ش. ، ص149؛ انصار الحسین (ع)، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1387 ش.، ص148.</ref>
 
 
در زیارت ناحیه مقدسه به وی سلام داده شده است: ”السَّلامُ عَلَی اَبی‏بَکرِ بنِ الحَسَنِ بنِ عَلِی الزَّکِی الوَلِی المَرمِی بِالسَّهمِ الرَّدِی لَعَنَ اللهُ قاتِلَهُ عَبدَاللهِ بنِ عَقبَةِ الغَنَوِی“.<ref>- زیارت ناحیه مقدسه. </ref> سلام بر ابوبکر پسر امام حسن (ع) که یاری کننده پاک بود. تیرخورده‌ای که با تیر کشنده به شهادت رسید. خداوند قاتل او عبدالله بن عقبه غنوی را لعنت کند.<ref>- برای تفصیل بیشتر ر.ک : الامامه و السیاسه، ج2، ص7؛ انساب الاشراف، ج2، ص498؛ الاخبار الطوال، ص257؛ تاریخ طبری، ج5، ص468؛ ارشاد، ج2، ص248،240؛ مقاتل الطالبیین، ص92؛ الکامل فی التاریخ، ج4، ص92؛ مقتل الحسین خوارزمی، ج2، ص53؛ ابصار العین فی انصار الحسین، ص71؛ البدایه و النهایه، ج8، ص189؛ اعیان الشیعه، ج3، ص293؛ وسیله الدارین، ص246-247؛ بحار الانوار، ج45، ص67،36؛ اقبال الاعمال، ج3، ص75؛ منتهی الآمال، ص482،459؛ نفس المهموم، ص149؛ انصار الحسین، ص148.</ref>
 
 
 
==منبع==
==منبع==


مرضیه محمدزاده، شهیدان جاوید، نشر بصیرت، ص 435-436.
*مرضیه محمدزاده، شهیدان جاوید، نشر بصیرت، ص 435-436.


==پی نوشت==
==پی نوشت==
[[رده: تاریخ]]
[[رده: تاریخ]]
[[رده: افراد]]
[[رده: شهیدان کربلا]]
[[رده: شهیدان کربلا]]
[[رده: شهدای بنی‌هاشم]]
[[رده: شهدای بنی‌هاشم]]
[[en:Abu Bakr b. al-Hasan b. Ali]]
<references />{{یاران امام حسین علیه السلام}}
[[رده:فرزندان امام حسن(ع)]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۱ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۱:۵۲

مزار یاران امام حسین(ع).jpg
اطلاعات اصحاب امام حسین (ع)
نام کامل عبدالله بن حسن
خویشاوندان
سرشناس		 فرزند امام حسن (ع) و مادرش بقیله
نقش های برجسته از اصحاب امام حسین (ع)

عبدالله بن حسن، مکنی به ابوبکر،[۱] فرزند امام حسن (ع) است که در کربلا به شهادت رسید.

زندگینامه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مادر عبدالله کنیزی از ناحیه روم[۲] به نام بقیله[۳] یا رمله[۴] بود. ایشان مادر عبدالله و قاسم نیز بود.[۵] اگر چه بنا به نقل ابوالفرج اصفهانی نام مادرش معروف نبوده‌است.[۶] ابوبکر از مدینه تا مکه و از مکه تا کربلا همراه عمویش امام حسین (ع) بود و در نهایت در روز عاشورا به شهادت رسید.

ابوبکر با سکینه دختر عمویش ازدواج کرد[۷] بنابراین ابوبکر در واقعه کربلا تازه‌ داماد بوده‌است.

نقش در واقعه کربلا[ویرایش | ویرایش مبدأ]

ابوبکر، بعد از عون بن عبدالله بن جعفر و یا بعد از برادرش قاسم،[۸] با اذن امام حسین (ع) به میدان شتافت. او در نبرد چنین رجز می‌خواند: [۹]

رجزخوانی[ویرایش | ویرایش مبدأ]

ان تنکرونی فانا بن حیدره
علی الاعادی مثل ریح صرصره
ضرغام اجام و لیت فسوره
اکیلکم بالسیف کیل الشندره

اگر مرا نمی‌‏شناسید و به انکار می‏‌ایستید، من فرزند شیر شکارگر بیشه‏‌ها، حیدرم. بر دشمنان چونان تندباد مرگبار فرو می‌‏آیم و با شمشیری که سنگین و پیمانه مرگ است، جرعه‏‌های مرگتان می‌‏نوشانم.


الیکم من بنی المختار ضرباً
یبید معاشر الکفار جمعاً
یشیبُ لهو له رأس الرضیع
بکل مهند عضب قطیع

بر شما از فرزندان پیامبر اکرم (ص) ضربتی برسد که از هراس آن ضربت، موی سر شیرخوار سفید می‏‌شود.

گروه کفار را دسته‌‏جمعی با شمشیر هندی بران و قطع‏‌کننده، نابود می‌‏کند.

شهادت[ویرایش | ویرایش مبدأ]

او پس‌ از نبردی‌ دلاورانه‌ و شجاعانه توسط ‌عبدالله بن‌ عقبه‌ غنوی‌ هدف‌ تیر قرار گرفته‌ و به‌ شهادت‌ رسید.[۱۰] شیخ مفید و ابوالفرج اصفهانی این روایت را به نقل از امام سجاد (ع) آورده‌‏اند.[۱۱] امام محمد باقر (ع) او را عقبه غنوی نامیده‌است.[۱۲] ابن‏ اثیر نوشته‌است که قاتل وی حرملة بن کاهل بود و با تیر سمی او را به شهادت رساند.[۱۳] قول صحیح نظر شیخ مفید است. برخی از این منابع در اثبات روایت خود نوشته‌‏اند که منظور سلیمان بن قته در شعر زیر، ابوبکر بن حسن است که توسط عبدالله بن عقبه غنوی کشته شد:

و عند غَنَِی قطرةٌ مِن دِمائِنا
وَ فی اَسَدٍ اُخری تُعَدُّ وَ تُذکَرُ

در طایفه غنی (که عقبه غنوی از آن‌هاست) قطره‌ای از خون ما است و هم‏چنین در اسد قطره دیگری از خون ماست که فراموش نخواهد شد.[۱۴]

در زیارت ناحیه مقدسه به وی سلام داده شده‌است: ”السَّلامُ عَلَی اَبی‏بَکرِ بنِ الحَسَنِ بنِ عَلِی الزَّکِی الوَلِی المَرمِی بِالسَّهمِ الرَّدِی لَعَنَ اللهُ قاتِلَهُ عَبدَاللهِ بنِ عَقبَةِ الغَنَوِی“.[۱۵] سلام بر ابوبکر پسر امام حسن (ع) که یاری کننده پاک بود. تیرخورده‌ای که با تیر کشنده به شهادت رسید. خداوند قاتل او عبدالله بن عقبه غنوی را لعنت کند.[۱۶]

منبع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  • مرضیه محمدزاده، شهیدان جاوید، نشر بصیرت، ص 435-436.

پی نوشت[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. ↑ - المجدی فی انساب الطالبیین، عمری، علی بن محمد، چاپ احمد مهدوی دامغانی، قم: 1409 ﻫ ق. ، ص19.
  2. ↑ - لباب الانساب و الالقاب و الاعقاب، بیهقی، ابوالحسن علی بن زید (ابن فندق)، به تصحیح سیدمهدی رجایی اصفهانی، قم: کتابخانه آیت الله مرعشی، 1410 ﻫ ق. ، ج1، ص342.
  3. ↑ - الطبقات الکبری، این سعد کاتب واقدی، محمد، چاپ احسان عباس، بیروت: دارصادر، 1405 ه ق.، ج5، ص1؛ تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: 1382– 1387 ﻫ ق / 1962 – 1967 م.، ج5، ص468؛ تذکره الخواص فی خصائص الائمه، سبط ابن جوزی، ابوالفرج عبدالرحمن، مکتبه النینوی الحدیثه.، ج2، ص70.
  4. ↑ - ارشاد القلوب، دیلمی، ابوم محمد حسن بن ابی الحسن، تهران: مرکز نشر کتاب، 1375 ﻫ ق.، ج2، ص241؛ وقعه الطف، ابومخنف لوط بن یحیی، چاپ محمدهادی یوسفی غروی. ، ابومخنف لوط بن یحیی، چاپ محمدهادی یوسفی غروی. ، ص249.
  5. ↑ - الطبقات الکبری، این سعد کاتب واقدی، محمد، چاپ احسان عباس، بیروت: دارصادر، 1405 ه ق.، همانجا.
  6. ↑ - مقاتل الطالبیین، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، ص92.
  7. ↑ - المحبّر، ابن حبیب، محمد، به کوشش ایلزه لیشتن اشتتر، حیدرآباد دکن: 1361 ﻫ ق / 1942 م. ، ص438؛ انساب الاشراف، بلاذری، احمد بن یحیی، احمد بن محمد، چاپ محمود فردوس العظم، دمشق: 1996 – 2000 م.، ج2، ص139.
  8. ↑ - مقاتل الطالبیین، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، ص92.
  9. ↑ -الفتوح، ابن اعثم کوفی، احمد، حیدرآباد دکن: 1395 ه ق/ 1975 م.، ج5، ص112؛ مقتل الحسین خوارزمی، خوارزمی، حسین، به کوشش الشیخ محمد السماوی، نجف: مطبعه الزهراء، 1367 ﻫ ق. ، ج2، ص53.
  10. ↑ - وقعه الطف، ابومخنف لوط بن یحیی، چاپ محمدهادی یوسفی غروی. ، ابومخنف لوط بن یحیی، چاپ محمدهادی یوسفی غروی. ، ص248؛ نصوص من تاریخ ابی‏مخنف، ج1، ص504؛ انساب الاشراف، بلاذری، احمد بن یحیی، احمد بن محمد، چاپ محمود فردوس العظم، دمشق: 1996 – 2000 م.، ج2، ص498؛ تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: 1382 – 1387 ﻫ ق / 1962 – 1967 م.، ج5، ص448؛ ارشاد القلوب، دیلمی، ابوم محمد حسن بن ابی الحسن، تهران: مرکز نشر کتاب، 1375 ﻫ ق.، ج2، ص240؛ تسمیه من قتل مع الحسین من اهل بیته و شیعته، اسدی کوفی، فضیل بن زبیر، به کوشش محمدرضا حسینی جلالی، مجله تراثنا، سال اول شمارة 2، 24، 1405 ﻫ ق.، ص150؛ مقاتل الطالبیین، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، ص92.
  11. ↑ - ارشاد القلوب، دیلمی، ابوم محمد حسن بن ابی الحسن، تهران: مرکز نشر کتاب، 1375 ﻫ ق.، ج2، ص240؛ مقاتل الطالبیین، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، ص92.
  12. ↑ - انصار الحسین (ع)، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1387 ش. (ع)، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1387 ش.، ص148.
  13. ↑ - الکامل فی التاریخ، ابن اثیر، عزّالدین علی بن احمد بن ابی الکرم، تحقیق مکتبة اتراث، بیروت: 1385- 1386 ه ق.، ج4، ص92.
  14. ↑ - نصوص من تاریخ ابی‌مخنف، ج1، ص487؛ انساب الاشراف، بلاذری، احمد بن یحیی، احمد بن محمد، چاپ محمود فردوس العظم، دمشق: 1996 – 2000 م.، ج2، ص498؛ مقاتل الطالبیین، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، ص92.
  15. ↑ - کهیعص، زیارت ناحیه مقدسه، قمی، شیخ عباس، قم: نشر وحدت بخش، 1389 ش. .
  16. ↑ - برای تفصیل بیشتر ر.ک : الامامه و السیاسه، ابن قتیبه الدینوری، ابو محمد عبدالله بن مسلم، چاپ طه محمد الزینی، بیروت: دارالمعرفه.، ج2، ص7؛ انساب الاشراف، بلاذری، احمد بن یحیی، احمد بن محمد، چاپ محمود فردوس العظم، دمشق: 1996 – 2000 م.، ج2، ص498؛ الاخبار الطول، دینوری، ابو حنیفه احمد بن داود، چاپ عبدالمنعم عامر، قاهره : 1960 م.، ص257؛ تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: 1382 – 1387 ﻫ ق / 1962 – 1967 م.، ج5، ص468؛ ارشاد القلوب، دیلمی، ابوم محمد حسن بن ابی الحسن، تهران: مرکز نشر کتاب، 1375 ﻫ ق.، ج2، ص 240-248؛ مقاتل الطالبیین، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، ص92؛ الکامل فی التاریخ، ابن اثیر، عزّالدین علی بن احمد بن ابی الکرم، تحقیق مکتبة اتراث، بیروت: 1385- 1386 ه ق.، ج4، ص92؛ مقتل الحسین خوارزمی، خوارزمی، حسین، به کوشش الشیخ محمد السماوی، نجف: مطبعه الزهراء، 1367 ﻫ ق. ، ج2، ص53؛ 5. ابصار العین فی انصار الحسین (ع)، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1387 ش. (ع)، سماوی، محمد بن طاهر، تحقیق محمد جعفر طبنسی، مرکز الدراسات الاسلامیه لحرس الثوره.، ص71؛ البدایه و النهایه، ابن کثیر الدمشقی، عماد الدین اسماعیل بن عمر، قاهره: 1932 م.، ج8، ص189؛ اعیان الشیعه، امین، سید محسن، چاپ حسن امین، بیروت: 1403 ﻫ ق.، ج3، ص293؛ وسیله الدارین فی انصار الحسین (ع)، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1387 ش.، موسوی زنجانی، بیروت: مؤسسه اعلمی، 1402 ﻫ ق. ، ص246-247؛ بحار الانوار الجامعه لدرر الائمه الاطهار (ع)، مجلسی، ملا محمد باقر، تهران: مکتبه الاسلامیه، 1362 ش.، ج45، ص36-67؛ اقبال بالاعمال الحسنه فیما یعمل مره فی السنه، سید بن طاووس، علی بن موسی، تحقیق جواد قیومی اصفهانی، قم: مکتبه الاعلام الاسلامی، 1414 ﻫ ق.، ج3، ص75؛ منتهی الآمال، قمی، شیخ عباس، تهران: انتشارات فراروی، 1381 ش. ، ص459-482؛ نفس المهموم، قمی، شیخ عباس، ترجمه ابوالحسن شعرانی، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1385 ش. ، ص149؛ انصار الحسین (ع)، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1387 ش.، ص148.
برگرفته از «https://fa.wikihussain.com/index.php?title=ابوبکر_بن_حسن&oldid=34186»