بلا و کربلا: تفاوت میان نسخه‌ها

(صفحه‌ای تازه حاوی «بلا هم به معناى رنج و محنت و گرفتارى است،هم به معناى آزمایش و امتحان.اغلب، رن...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
بلا هم به معناى رنج و محنت و گرفتارى است،هم به معناى آزمایش و امتحان.اغلب، رنجها و گرفتاریها مایۀ آزمون انسانها در زندگى و در طریق دین‌دارى است.کربلا(کرب و بلا)نیز آمیخته‌اى از عظیمترین رنجها و محنتها بود و هم بزرگترین آزمایش تاریخى براى اهل حق و باطل،تا موضع خویش را مشخص سازند. وقتى سید الشهدا«ع»به این سرزمین رسید،پرسید:اینجا چه نام دارد؟گفتند:کربلا،چشمان آن حضرت پر از اشک شد و پیوسته مى‌فرمود:«اللّهمّ انّى اعوذ بک من الکرب و البلاء»و یقین کرد که شهادتگاه خود و یارانش همین‌جاست و فرمود:«هذا موضع کرب و بلاء، هاهنا مناخ رکابنا و محطّ رحالنا و سفک دماءنا». <ref>حیاة الإمام الحسین،ج 3،ص 91.</ref> اینجا سرزمین رنج و گرفتارى و بلاست،اینجا محلّ فرود آمدن ما و جایگاه ریخته شدن خونهاى ماست.
'''بلا''' هم به معناى رنج و محنت و گرفتارى است، هم به معناى آزمایش و امتحان. اغلب، رنج‌ها و گرفتاری‌ها مایه آزمون انسان‌ها در زندگى و در طریق دین‌دارى است. '''[[کربلا]]''' (کرب و بلا) نیز آمیخته‌اى از عظیم‌ترین رنج‌ها و محنت‌ها بود و هم بزرگترین آزمایش تاریخى براى اهل حق و باطل، تا موضع خویش را مشخص سازند.  


آمیختگى این سرزمین و این نام با شداید و رنجها پیش از آن نیز از زبان اولیاء خدا نقل شده است.حضرت عیسى«ع»وقتى بر این سرزمین گذشت،اندوه او را فرا گرفت و آن زمین را«ارض کرب و بلاء»دانست. <ref>بحار الأنوار،ج 44،ص 253.</ref> روزى حضرت رسول«ص»براى دخترش فاطمه«ع»از شهادت حسین«ع»در آینده سخن مى‌گفت،در حالى که حسین«ع»کودکى در آغوش مادر بود.حضرت زهرا«ع»از پدر پرسید: آنجا که فرزندم کشته مى‌شود کجاست؟فرمود:کربلاست،سرزمین محنت و رنج بر ما و بر امّت...«موضع یقال له کربلاء و هى دار کرب و بلاء علینا و على الأمّة[الأئمّة]...». <ref>همان،ص 264.</ref>
==روایت کربلا==
وقتى [[سیدالشهدا (ع)|سیدالشهدا(ع)]] به این سرزمین رسید، پرسید: «اینجا چه نام دارد؟»


اگر کربلا را سرزمین آزمایش به حساب آوریم،هم آزمایش خلوص،فداکارى و عشق ابا عبد الله«ع»و خاندان و یاران اوست که در کورۀ رنجها و شهادتها و داغها و مصیبتها، جوهرۀ ذاتى و بعد متعالى آنان و میزان صدق عقیده و ادّعایشان به ظهور رسید،هم آزمایشگاه کوفیان و مدّعیان نصرت و یارى و نیز حکام اموى بود که نسبت به فرزند پیامبر و حجّت الهى آنگونه رفتار کردند. ابا عبد الله«ع»نیز در اشاره به جنبۀ آزمونى بلاها در کشف جوهرۀ دین‌دارى و میزان تعهّد،در خطابه‌اى که در منزلگاه«ذو حسم»(و بقولى در کربلا)ایراد نمود،فرمود:«...انّ الناس عبید الدّنیا و الدّین لعق على ألسنتهم یحوطونه ما درّت معایشهم فاذا محّصوا بالبلاء قلّ الدّیّانون». <ref>تحف العقول،حرّانى،ص 245(چاپ جامعۀ مدرسین).</ref> مردم بندۀ دنیایند و دین بر زبانشان شیرین است و تا زندگیهاشان بچرخد و آسوده باشند،دم از دین مى‌زنند.امّا آنگاه که با «بلا»آزموده شوند،دینداران اندک مى‌شوند.
گفتند: «کربلا»،


چه آزمایشى سخت‌تر از اینکه حجّت خدا را در محاصرۀ دشمنان ببینند و بخاطر دنیا طلبى و بیم از مرگ،دست از یارى او بردارند!به همین جهت،وقتى امام در طول راه از بعضى یارى خواست و آنان روحیۀ فداکارى و جهاد در رکاب امام را نداشتند،حضرت فرمود که از منطقه دور باشند،چرا که هر کس نداى نصرت خواهى امام را بشنود و یارى نکند،گرفتار عذاب الهى خواهد شد؛«فو اللّه لا یسمع واعیتنا احد و لا ینصرنا الاّ(هلک) ألبّه اللّه فى نار جهنّم». <ref>بحار الأنوار،ج 44،ص 379،انساب الأشراف،ج 3،ص 174.</ref>
چشمان آن حضرت پر از اشک شد و پیوسته مى‌فرمود: «اللّهمّ انّى اعوذ بک من الکرب و البلاء» و یقین کرد که شهادتگاه خود و یارانش همین‌جاست و فرمود: «هذا موضع کرب و بلاء، هاهنا مناخ رکابنا و محطّ رحالنا و سفک دمأنا».<ref>حیاة الإمام الحسین، ج ۳، ص ۹۱.</ref> اینجا سرزمین رنج و گرفتارى و بلاست، اینجا محلّ فرود آمدن ما و جایگاه ریخته شدن خون‌هاى ماست.


به علاوه،آزمایش بزرگ کربلا،براى اهل بیت و حسین بن على«ع»نیز وسیلۀ قرب به خدا و ترفیع درجه بود،آنگونه که حضرت ابراهیم و اسماعیل با فرمان«ذبح»،آزمایش شدند و نیز،ابراهیم،به فرمان الهى مأمور شد خانوادۀ خود را در دشت بى‌آب و خشک، تنها بگذارد،و نیز با آتش نمرودیان آزمایش شد و در دل شعله‌ها رفت.
آمیختگى این سرزمین و این نام با شداید و رنج‌ها پیش از آن نیز از زبان اولیاء خدا نقل شده‌است. حضرت عیسى(ع) وقتى بر این سرزمین گذشت، اندوه او را فرا گرفت و آن زمین را «ارض کرب و بلاء» دانست.<ref>بحار الأنوار، ج ۴۴، ص ۲۵۳.</ref> روزى حضرت رسول(ص) براى دخترش فاطمه(س) از [[شهادت]] [[حسین بن على (ع)|حسین(ع)]] در آینده سخن مى‌گفت، در حالى که حسین(ع) کودکى در آغوش مادر بود. حضرت زهرا (س) از پدر پرسید: «آنجا که فرزندم کشته مى‌شود کجاست؟» فرمود: «کربلاست، سرزمین محنت و رنج بر ما و بر امّت...»، «موضع یقال له کربلاء و هى دار کرب و بلاء علینا و على الأمّة[الأئمّة]...».<ref>همان،ص ۲۶۴.</ref>


سید الشهدا«ع»نیز هفتاد و دو قربانى به مسلخ عشق آورد،خودش نیز«ذبح عظیم»بود و قربانى آل الله.فرزندان و اهل بیت او نیز در صحراى طفّ،گرفتار امواج بلا و عطش شدند،و همه در آزمایشگاه کربلا،رو سفید و پیروز از آزمون برآمدند و کلام حسین«ع» در واپسین لحظات،حکایت‌گر رضا و تسلیم بود«الهى رضى بقضائک و تسلیما لأمرک».
اگر کربلا را سرزمین آزمایش به حساب آوریم، هم آزمایش خلوص، فداکارى و عشق اباعبدالله(ع) و خاندان و یاران اوست که در کورۀ رنجها و شهادتها و داغها و مصیبتها، جوهرۀ ذاتى و بعد متعالى آنان و میزان صدق عقیده و ادّعایشان به ظهور رسید، هم آزمایشگاه کوفیان و مدعیان نصرت و یارى و نیز حکام اموى بود که نسبت به فرزند پیامبر و حجت الهى آنگونه رفتار کردند. اباعبدالله(ع) نیز در اشاره به جنبۀ آزمونى بلاها در کشف جوهرۀ دین‌دارى و میزان تعهد، در خطابه‌اى که در [[ذو حسم|منزلگاه ذو حسم]] (و بقولى در کربلا) ایراد نمود، فرمود: «...انّ الناس عبید الدّنیا و الدّین لعق على ألسنتهم یحوطونه ما درّت معایشهم فاذا محّصوا بالبلاء قلّ الدّیّانون».<ref>تحف العقول، حرّانى، ص ۲۴۵(چاپ جامعۀ مدرسین).</ref>


در سخنرانى فاطمه دختر امام حسین«ع»نیز اشاره است به اینکه کربلا هم مایۀ آزمون براى امّت پیغمبر بود و هم براى عترت.دیگران امتحان بدى دادند،امّا اهل بیت از این امتحان رو سفید در آمدند:«فإنّا اهل بیت ابتلانا اللّه بکم و ابتلاکم بنا فجعل بلاءنا حسنا» <ref>ریاض القدس،ج 2،ص 341.</ref> اینگونه است که مى‌توان به عاشورا،از بعد«بلا»هم نگریست و«ابتلا»را زمینۀ جلوۀ بعد الهى شهیدان راه خدا دانست.زائر حسین«ع»نیز باید تمثیلى از شداید و رنجها و سوز و گدازها و خوف و عطشها را در خویش پدید آورد و کربلایش«کرب»و«بلا»باشد.
مردم بندۀ دنیایند و دین بر زبانشان شیرین است و تا زندگی‌هاشان بچرخد و آسوده باشند، دم از دین مى‌زنند. امّا آنگاه که با «بلا» آزموده شوند، دینداران اندک مى‌شوند.


{{ب| دلا خون شو که خوبان این پسندند | دلا،خوبان دل خونین پسندند }}
چه آزمایشى سخت‌تر از اینکه حجّت خدا را در محاصرۀ دشمنان ببینند و بخاطر دنیا طلبى و بیم از مرگ، دست از یارى او بردارند! به همین جهت، وقتى امام در طول راه از بعضى یارى خواست و آنان روحیۀ فداکارى و جهاد در رکاب امام را نداشتند، حضرت فرمود که از منطقه دور باشند، چرا که هر کس نداى نصرت خواهى امام را بشنود و یارى نکند، گرفتار عذاب الهى خواهد شد؛ «فو اللّه لا یسمع واعیتنا احد و لا ینصرنا الاّ(هلک) ألبّه اللّه فى نار جهنّم».<ref>''بحار الأنوار''، ج ۴۴، ص ۳۷۹، انساب الأشراف، ج ۳، ص ۱۷۴.</ref>


به علاوه،آزمایش بزرگ [[کربلا]]، براى اهل بیت و [[حسین بن على (ع)]] نیز وسیلۀ قرب به خدا و ترفیع درجه بود، آنگونه که حضرت ابراهیم و اسماعیل با فرمان «ذبح»، آزمایش شدند و نیز، ابراهیم، به فرمان الهى مأمور شد خانواده خود را در دشت بى‌آب و خشک، تنها بگذارد، و نیز با آتش نمرودیان آزمایش شد و در دل شعله‌ها رفت.


سیدالشهدا(ع) نیز هفتاد و دو قربانى به مسلخ عشق آورد، خودش نیز «ذبح عظیم» بود و قربانى آل الله. فرزندان و اهل بیت او نیز در صحراى طفّ، گرفتار امواج بلا و عطش شدند، و همه در آزمایشگاه کربلا، رو سفید و پیروز از آزمون برآمدند و کلام حسین(ع) در واپسین لحظات، حکایت‌گر رضا و تسلیم بود «الهى رضى بقضائک و تسلیما لأمرک».


جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، قم، معارف، ج1، ص 75-77.
در سخنرانى فاطمه دختر امام حسین(ع) نیز اشاره است به اینکه کربلا هم مایۀ آزمون براى امّت پیغمبر بود و هم براى عترت. دیگران امتحان بدى دادند، امّا [[اهل بیت (ع)|اهل بیت(ع)]] از این امتحان رو سفید در آمدند:
 
«فإنّا اهل بیت ابتلانا اللّه بکم و ابتلاکم بنا فجعل بلاءنا حسنا»<ref>ریاض القدس، ج ۲، ص ۳۴۱.</ref>
 
اینگونه است که مى‌توان به عاشورا، از بعد «بلا» هم نگریست و «ابتلا» را زمینۀ جلوۀ بعد الهى شهیدان راه خدا دانست. زائر حسین(ع) نیز باید تمثیلى از شداید و رنجها و سوز و گدازها و خوف و عطشها را در خویش پدید آورد و کربلایش «کرب» و«بلا» باشد.
 
{{شعر}}
{{ب| دلا خون شو که خوبان این پسندند | دلا، خوبان دل خونین پسندند }}
 
{{پایان شعر}}
 
==منابع==
 
*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=654837&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author جواد محدثی، ''فرهنگ عاشورا''، قم، معارف، ج۱، ص ۷۵-۷۷.]
 
==پی نوشت==
[[رده:مفاهیم]]
<references />

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۴ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۱۱:۲۱

بلا هم به معناى رنج و محنت و گرفتارى است، هم به معناى آزمایش و امتحان. اغلب، رنج‌ها و گرفتاری‌ها مایه آزمون انسان‌ها در زندگى و در طریق دین‌دارى است. کربلا (کرب و بلا) نیز آمیخته‌اى از عظیم‌ترین رنج‌ها و محنت‌ها بود و هم بزرگترین آزمایش تاریخى براى اهل حق و باطل، تا موضع خویش را مشخص سازند.

روایت کربلاویرایش

وقتى سیدالشهدا(ع) به این سرزمین رسید، پرسید: «اینجا چه نام دارد؟»

گفتند: «کربلا»،

چشمان آن حضرت پر از اشک شد و پیوسته مى‌فرمود: «اللّهمّ انّى اعوذ بک من الکرب و البلاء» و یقین کرد که شهادتگاه خود و یارانش همین‌جاست و فرمود: «هذا موضع کرب و بلاء، هاهنا مناخ رکابنا و محطّ رحالنا و سفک دمأنا».[۱] اینجا سرزمین رنج و گرفتارى و بلاست، اینجا محلّ فرود آمدن ما و جایگاه ریخته شدن خون‌هاى ماست.

آمیختگى این سرزمین و این نام با شداید و رنج‌ها پیش از آن نیز از زبان اولیاء خدا نقل شده‌است. حضرت عیسى(ع) وقتى بر این سرزمین گذشت، اندوه او را فرا گرفت و آن زمین را «ارض کرب و بلاء» دانست.[۲] روزى حضرت رسول(ص) براى دخترش فاطمه(س) از شهادت حسین(ع) در آینده سخن مى‌گفت، در حالى که حسین(ع) کودکى در آغوش مادر بود. حضرت زهرا (س) از پدر پرسید: «آنجا که فرزندم کشته مى‌شود کجاست؟» فرمود: «کربلاست، سرزمین محنت و رنج بر ما و بر امّت...»، «موضع یقال له کربلاء و هى دار کرب و بلاء علینا و على الأمّة[الأئمّة]...».[۳]

اگر کربلا را سرزمین آزمایش به حساب آوریم، هم آزمایش خلوص، فداکارى و عشق اباعبدالله(ع) و خاندان و یاران اوست که در کورۀ رنجها و شهادتها و داغها و مصیبتها، جوهرۀ ذاتى و بعد متعالى آنان و میزان صدق عقیده و ادّعایشان به ظهور رسید، هم آزمایشگاه کوفیان و مدعیان نصرت و یارى و نیز حکام اموى بود که نسبت به فرزند پیامبر و حجت الهى آنگونه رفتار کردند. اباعبدالله(ع) نیز در اشاره به جنبۀ آزمونى بلاها در کشف جوهرۀ دین‌دارى و میزان تعهد، در خطابه‌اى که در منزلگاه ذو حسم (و بقولى در کربلا) ایراد نمود، فرمود: «...انّ الناس عبید الدّنیا و الدّین لعق على ألسنتهم یحوطونه ما درّت معایشهم فاذا محّصوا بالبلاء قلّ الدّیّانون».[۴]

مردم بندۀ دنیایند و دین بر زبانشان شیرین است و تا زندگی‌هاشان بچرخد و آسوده باشند، دم از دین مى‌زنند. امّا آنگاه که با «بلا» آزموده شوند، دینداران اندک مى‌شوند.

چه آزمایشى سخت‌تر از اینکه حجّت خدا را در محاصرۀ دشمنان ببینند و بخاطر دنیا طلبى و بیم از مرگ، دست از یارى او بردارند! به همین جهت، وقتى امام در طول راه از بعضى یارى خواست و آنان روحیۀ فداکارى و جهاد در رکاب امام را نداشتند، حضرت فرمود که از منطقه دور باشند، چرا که هر کس نداى نصرت خواهى امام را بشنود و یارى نکند، گرفتار عذاب الهى خواهد شد؛ «فو اللّه لا یسمع واعیتنا احد و لا ینصرنا الاّ(هلک) ألبّه اللّه فى نار جهنّم».[۵]

به علاوه،آزمایش بزرگ کربلا، براى اهل بیت و حسین بن على (ع) نیز وسیلۀ قرب به خدا و ترفیع درجه بود، آنگونه که حضرت ابراهیم و اسماعیل با فرمان «ذبح»، آزمایش شدند و نیز، ابراهیم، به فرمان الهى مأمور شد خانواده خود را در دشت بى‌آب و خشک، تنها بگذارد، و نیز با آتش نمرودیان آزمایش شد و در دل شعله‌ها رفت.

سیدالشهدا(ع) نیز هفتاد و دو قربانى به مسلخ عشق آورد، خودش نیز «ذبح عظیم» بود و قربانى آل الله. فرزندان و اهل بیت او نیز در صحراى طفّ، گرفتار امواج بلا و عطش شدند، و همه در آزمایشگاه کربلا، رو سفید و پیروز از آزمون برآمدند و کلام حسین(ع) در واپسین لحظات، حکایت‌گر رضا و تسلیم بود «الهى رضى بقضائک و تسلیما لأمرک».

در سخنرانى فاطمه دختر امام حسین(ع) نیز اشاره است به اینکه کربلا هم مایۀ آزمون براى امّت پیغمبر بود و هم براى عترت. دیگران امتحان بدى دادند، امّا اهل بیت(ع) از این امتحان رو سفید در آمدند:

«فإنّا اهل بیت ابتلانا اللّه بکم و ابتلاکم بنا فجعل بلاءنا حسنا»[۶]

اینگونه است که مى‌توان به عاشورا، از بعد «بلا» هم نگریست و «ابتلا» را زمینۀ جلوۀ بعد الهى شهیدان راه خدا دانست. زائر حسین(ع) نیز باید تمثیلى از شداید و رنجها و سوز و گدازها و خوف و عطشها را در خویش پدید آورد و کربلایش «کرب» و«بلا» باشد.

دلا خون شو که خوبان این پسندند دلا، خوبان دل خونین پسندند

منابعویرایش

پی نوشتویرایش

  1. حیاة الإمام الحسین، ج ۳، ص ۹۱.
  2. بحار الأنوار، ج ۴۴، ص ۲۵۳.
  3. همان،ص ۲۶۴.
  4. تحف العقول، حرّانى، ص ۲۴۵(چاپ جامعۀ مدرسین).
  5. بحار الأنوار، ج ۴۴، ص ۳۷۹، انساب الأشراف، ج ۳، ص ۱۷۴.
  6. ریاض القدس، ج ۲، ص ۳۴۱.