ابوسعید ابی الخیر: تفاوت میان نسخهها
T.ramezani (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
(۱۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ابوسعید ابیالخیر''' (۳۵۷ ه. ق- ۴۵۵ ه. ق) یکی از اعاظم مشایخ صوفیه است که اشعاری برای [[اهل بیت]] سروده است. | |||
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده | |||
| نام = ابوسعید ابیالخیر | |||
| تصویر = ابوسعید ابی الخیر.jpg | |||
| توضیح تصویر = | |||
| نام اصلی =فضلاللّه بن ابی الخیر، محمد بن احمد میهنیدر | |||
| زمینه فعالیت = | |||
| ملیت =ایرانی | |||
| تاریخ تولد = اول محرّم سال ۳۵۷ ه. ق | |||
| محل تولد = مهنه یا میهنه یکی از روستاهای ناحیه خابران خراسان بین ابیورد و سرخس | |||
| والد = | |||
| تاریخ مرگ = شب جمعه چهارم شعبان سال ۴۵۵ ه. ق | |||
| محل مرگ = | |||
| علت مرگ = | |||
| محل زندگی = | |||
| مختصات محل زندگی = | |||
| مدفن = | |||
|در زمان حکومت = | |||
|اتفاقات مهم = | |||
| نام دیگر = | |||
|لقب = سلطان | |||
|بنیانگذار = | |||
| پیشه = | |||
| سالهای نویسندگی = | |||
|سبک نوشتاری = | |||
|کتابها = | |||
|مقالهها = | |||
|نمایشنامهها = | |||
|فیلمنامهها = | |||
|دیوان اشعار = | |||
|تخلص = | |||
|فیلم(های) ساخته بر اساس اثر(ها)= | |||
| همسر = | |||
| شریک زندگی = | |||
| فرزندان = | |||
|تحصیلات = | |||
|دانشگاه = | |||
|حوزه = | |||
|شاگرد = | |||
|استاد = شیخ ابوالفضل سرخسی | |||
|علت شهرت = | |||
| تأثیرگذاشته بر = | |||
| تأثیرپذیرفته از = | |||
| وبگاه = | |||
|گفتاورد = | |||
|امضا = | |||
}} | |||
==زندگینامه== | |||
ابوسعید ابیالخیر، فضلاللّه بن ابی الخیر، محمد بن احمد میهنیدر اول محرّم سال ۳۵۷ ه. ق در مهنه یا میهنه یکی از روستاهای ناحیه خابران خراسان بین ابیورد و سرخس به دنیا آمد. پدرش پیشه عطاری داشت و دوستدار اهل تصوف بود، بنابراین او از ابتدا با صوفیه آشنا شد. وی در ابتدا به تحصیل صرف، نحو، فقه و تفسیر پرداخت و از همان کوچکی با ریاضیات آشنا شد تا به شاگردی شیخ ابوالفضل سرخسی رسید و از آن به بعد همهی عمر را به سفر پرداخت. او در میان صوفیه جایگاه بزرگی داراست و تقریبا در تمام کتب تراجم احوال صوفیه ذکری از احوال و اقوال وی آمدهاست و حتی او را لقب «سلطان» دادهاند. ابوسعید نخستین کسی است از مشایخ صوفیه ایران که احوال و آراء خود را به زبان شعر در آوردهاست. او در مجالس خویش اشعار زیادی به فارسی و عربی میخواند و رباعیاتی به نام او مشهور است ولی از خود شیخ نه دیوان شعری و نه کتابی به نثر باقی ماندهاست. | |||
{{ب| یا رب به محمّد و علیّ و زهرا|یا رب به حسین و حسن و آل عبا }} | از زمانهای قدیم، مجموعهای از اشعار فارسی و عربی به نام ابوسعید باقیمانده که شروح بسیاری هم بر آن نوشتهاند. او را در علوم ظاهری و مذهب، شافعی و در باطن علوی میدانند. | ||
احوال و کرامات و سخنان ابوسعید ابیالخیر در دو کتاب که توسط نوادگان وی تألیف شده، آمده است. که یکی «[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=5336402&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author حالات و سخنان شیخ ابوسعید ابیالخیر المیهنی]» تألیف جمالالدّین ابوروح لطفاللّه و دیگری «[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=897356&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author اسرارالتوحید فی مقامات الشیخ ابیسعید]» تألیف محمّد بن منوّر <ref>لغت نامه دهخدا. دایرة المعارف تشیّع.</ref> میباشد. | |||
وفات ابوسعید را در شب جمعه چهارم شعبان سال ۴۵۵ ه. ق ذکر کردهاند. | |||
==اشعار== | |||
===شعر ۱=== | |||
{{شعر}} | |||
{{ب| یا رب به محمّد و علیّ و زهرا|یا رب به [[حسین]] و حسن و آل عبا }} | |||
{{ب| کز لطف برآر حاجتم در دو سرای|بیمنّت خلق یا علی اعلی }} | {{ب| کز لطف برآر حاجتم در دو سرای|بیمنّت خلق یا علی اعلی }} | ||
{{پایان شعر}} | |||
===شعر ۲=== | |||
{{شعر}} | |||
{{ب| تا مِهر ابو تراب دمساز من است|حیدر به جهان همدم و همراز من است }} | {{ب| تا مِهر ابو تراب دمساز من است|حیدر به جهان همدم و همراز من است }} | ||
{{ب| این هر دو جگر گوشه دو بالند مرا|مشکن بالم که وقت پرواز من است <ref> سخنان منظوم ابو سعید؛ ص | {{ب| این هر دو جگر گوشه دو بالند مرا|مشکن بالم که وقت پرواز من است <ref> سخنان منظوم ابو سعید؛ ص ۲ و ۱۴.</ref>}} | ||
{{پایان شعر}} | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
دانشنامهی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج | *[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=700738&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دانشنامهی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج ۲، ص: ۷۳۰.] | ||
==پی نوشت== | ==پی نوشت== | ||
خط ۲۲: | خط ۸۳: | ||
[[رده:شاعران فارسی زبان]] | [[رده:شاعران فارسی زبان]] | ||
[[رده:شاعران متقدم]] | [[رده:شاعران متقدم]] | ||
<references />{{شاعران}} |
نسخهٔ کنونی تا ۹ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۶:۰۳
ابوسعید ابیالخیر (۳۵۷ ه. ق- ۴۵۵ ه. ق) یکی از اعاظم مشایخ صوفیه است که اشعاری برای اهل بیت سروده است.
زندگینامهویرایش
ابوسعید ابیالخیر، فضلاللّه بن ابی الخیر، محمد بن احمد میهنیدر اول محرّم سال ۳۵۷ ه. ق در مهنه یا میهنه یکی از روستاهای ناحیه خابران خراسان بین ابیورد و سرخس به دنیا آمد. پدرش پیشه عطاری داشت و دوستدار اهل تصوف بود، بنابراین او از ابتدا با صوفیه آشنا شد. وی در ابتدا به تحصیل صرف، نحو، فقه و تفسیر پرداخت و از همان کوچکی با ریاضیات آشنا شد تا به شاگردی شیخ ابوالفضل سرخسی رسید و از آن به بعد همهی عمر را به سفر پرداخت. او در میان صوفیه جایگاه بزرگی داراست و تقریبا در تمام کتب تراجم احوال صوفیه ذکری از احوال و اقوال وی آمدهاست و حتی او را لقب «سلطان» دادهاند. ابوسعید نخستین کسی است از مشایخ صوفیه ایران که احوال و آراء خود را به زبان شعر در آوردهاست. او در مجالس خویش اشعار زیادی به فارسی و عربی میخواند و رباعیاتی به نام او مشهور است ولی از خود شیخ نه دیوان شعری و نه کتابی به نثر باقی ماندهاست.
از زمانهای قدیم، مجموعهای از اشعار فارسی و عربی به نام ابوسعید باقیمانده که شروح بسیاری هم بر آن نوشتهاند. او را در علوم ظاهری و مذهب، شافعی و در باطن علوی میدانند.
احوال و کرامات و سخنان ابوسعید ابیالخیر در دو کتاب که توسط نوادگان وی تألیف شده، آمده است. که یکی «حالات و سخنان شیخ ابوسعید ابیالخیر المیهنی» تألیف جمالالدّین ابوروح لطفاللّه و دیگری «اسرارالتوحید فی مقامات الشیخ ابیسعید» تألیف محمّد بن منوّر [۱] میباشد.
وفات ابوسعید را در شب جمعه چهارم شعبان سال ۴۵۵ ه. ق ذکر کردهاند.
اشعارویرایش
شعر ۱ویرایش
یا رب به محمّد و علیّ و زهرا | یا رب به حسین و حسن و آل عبا | |
کز لطف برآر حاجتم در دو سرای | بیمنّت خلق یا علی اعلی |
شعر ۲ویرایش
تا مِهر ابو تراب دمساز من است | حیدر به جهان همدم و همراز من است | |
این هر دو جگر گوشه دو بالند مرا | مشکن بالم که وقت پرواز من است [۲] |