در حال ویرایش بازگشت ادبی (بخش)

==پیشینه==
همزمان با حکومت کریم خان و هنگامی که به کوشش او ایران از آرامش نسبی برخوردار شد، چند تن از شاعران اهل ذوق، به سبب ملال خاطر همگان از شیوه متکلف اصفحانی به شیوه عراقی گراییدند و نقطه عطف چشمگیری در شعر فارسی پدید آوردند.
این گروه پرچمداران شیوه بازگشت بودند، اصفهان را مرکز رستاخیز ادبی قرار دادند و نه تنها  خود در سرودن شعر از روش استادان شیوه عراقی پیروی کردند، بلکه دیگران را نیز به کاستی‌های شیوه اصفهانی آگاه و به سرودن شعر در شیوه جدید تشویق کردند و سرانجام کوشش پی گیر این گروه در این رهگذر به ثمر رسید.
به نظر بهار دوره بازگشت همزمان با جلوس کریمخان زند آغاز می‌شود و مقارن پادشاهی مظفرالدین شاه (1313ق) و ظهور ادبیات مشروطه پایان می‌یابد.
زرین کوب با تأیید ضمنی این نظریه چنین اظهار می‌کند که «بازگشت»، بازگشت به ادبیات رسمی و درباری است، یعنی ادبیات مستوفیان،شاهزادگان، حکم و صاحب  منصبان دولتی، طبقاتی که در عهد افشاریه و زندیه همچنان وارث سنت‌های ادبی روزگاران گذشته بودند و توانستند راه بازگشت را هموار سازند.<ref>عبدالحسین زرین کوب، نقد ادبی، ج 2، ص 631 و 632.</ref>
مخالفان نهضت بازگشت این جریان را با تعبیراتی منفی مثل تکرار<ref>محمد رضا شفیعی کدکنی، ادبیات فارسی، ص 55.</ref> و رجعت نامگذاری کرده‌اند؛ و موافقان اعم از پیشروان و پیروان در نام گذاری نهضت از تعبیراتی مثبت سود جسته‌اند.
پیشروان با تعبیراتی مثل:تجدید بنای متقدمان<ref>لطفعلی آذر بیگدلی، آتشکده، ترجمه سید جعفر شهیدی، ص 416.</ref> اقتفا به طریقه متقدمین<ref>رضا قلی خان هدایت، مجمع الفصحا، ج 2، ص 194.</ref> و اقتفای استادان<ref>حاجی سلیمان صباحب بیدگلی، دیوان صباحی بیدگلی، ص 194.</ref> از بازگشت سخن گفته‌اند؛ و پیروان یا محققان طرفدار بازگشت در بحث  از این جریان، از عناوینی چون نهضت، نهضت جدید، نهضت ادبی<ref>جلال الدین همایی، تاریخ ادبیات ایران، ص 298.</ref>، رنسانس ادبی، نهضت بزرگ ادبی<ref>ابراهیم صفایی، نهضت ادبی ایران در عصر قاجار، ص  302.</ref>، نهضت بازگشت و تجدید حیات ادبی<ref>غلامعلی رعدی آذرخشی، درباره سبک‌های شعر فارسی و نهضت بازگشت، ج 1، ص 94.</ref>، و نیز از تعبیر رستاخیز<ref>یحیی آرین پور، از صبا تا نیما، ج 1، ص 316.</ref> بهره گرفته‌اند. اما واژه «بازگشت ادبی» اصطلاح معاصران است.<ref>ذبیح الله صفا، مختصری در تاریخ تحول نظم و نثر فارسی، ج 2، ص 127.</ref>