۱۰٬۰۷۲
ویرایش
T.ramezani (بحث | مشارکتها) (صفحهای تازه حاوی «استاد جلال الدّین همایی متخلّص به «سنا» یکی از نوابغ و مفاخر زبان و ادب فارسی...» ایجاد کرد) |
T.ramezani (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
باز این چه نغمه است که دستان سرای | {{ب| باز این چه نغمه است که دستان سرای عشق|آهنگ ساز کرده به شور و نوای عشق }} | ||
آن کاروان کجاست که بانگ دَرای | |||
شور حسینی است مگر کز ره | {{ب| آن کاروان کجاست که بانگ دَرای او|افکنده است غُلغُله در نینوای عشق }} | ||
مانا عزیز فاطمه فرزند | |||
سوداگر خداست که نقد روان به | {{ب| شور حسینی است مگر کز ره حجاز|ساز عراق کرده به برگ و نوای عشق }} | ||
از سر به راه دوست دویدهست یار | |||
با بانگ هُو هُوَ الحق و آواز دوست | {{ب| مانا عزیز فاطمه فرزند مصطفیست|کوچ از مدینه کرده سوی کربلای عشق }} | ||
از جان و دل نهاده قدم در ره | |||
{{ب| سوداگر خداست که نقد روان به کف|بگرفته در معاملهی خونبهای عشق }} | |||
{{ب| از سر به راه دوست دویدهست یار صدق|در نی نوای وصل دمیدهست نای عشق }} | |||
{{ب| با بانگ هُو هُوَ الحق و آواز دوست دوست|خواند به گوش عالمیان ماجرای عشق }} | |||
{{ب| از جان و دل نهاده قدم در ره بلا|یعنی منم شهید بیابان کربلا }} | |||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
خط ۳۲: | خط ۳۹: | ||
از آسمان هلال محرّم چو شد | {{ب| از آسمان هلال محرّم چو شد برون|رفت از دل زمین و زمان طاقت و سکون }} | ||
ماه نو آمد از شفق سرخ | |||
با پیکر خمیده عیان گشت در | {{ب| ماه نو آمد از شفق سرخ آشکار|چون خنجر برهنه که افتد به طشت خون }} | ||
بر لوح چرخ با قلم نور این دو | |||
یعنی که تا قیامت از آن ماجرا که | {{ب| با پیکر خمیده عیان گشت در سپهر|شکل هلال چون رقم حرف حا و نون }} | ||
در کربلا چو شد عَلَم شاه دین | |||
فریاد از آن ستم که به آل عبا | {{ب| بر لوح چرخ با قلم نور این دو حرف|ما را به نام حسین است رهنمون }} | ||
ای کوفیان چه فتنه ز نو کردهاید | |||
{{ب| یعنی که تا قیامت از آن ماجرا که رفت|رمزی بود نوشته بر این چرخ نیلگون }} | |||
{{ب| در کربلا چو شد عَلَم شاه دین بلند|گردید رایت ستم و کفر سرنگون }} | |||
{{ب| فریاد از آن ستم که به آل عبا رسید|از شامیان ناکس و از کوفیان دون }} | |||
{{ب| ای کوفیان چه فتنه ز نو کردهاید ساز|با آل مصطفی چه جفا کردهاید باز }} | |||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
خط ۴۷: | خط ۶۱: | ||
آهنگ کوفه کرد ز یثرب امام | {{ب| آهنگ کوفه کرد ز یثرب امام دین|نور خدا و شمع هُدی ماه راستین }} | ||
تا دستگاه کفر و ستم سرنگون | |||
خم کرد آسمان سر تعظیم سوی | {{ب| تا دستگاه کفر و ستم سرنگون کند|دست خدا درآمد گویی از آستین }} | ||
زان خون فزود قدر چنان خاک پست | |||
خورشید کس ندید بدان گونه پر | {{ب| خم کرد آسمان سر تعظیم سوی خاک|چو خونِ پاک شاه زمان ریخت بر زمین }} | ||
از آن شرف که خون شهیدان به خاک | |||
شیطان نکرد سجده بر این خاک زین | {{ب| زان خون فزود قدر چنان خاک پست را|کاندر بَرش حقیر بوَد چرخ هفتمین }} | ||
شیطان که بود روح پلید یزید | |||
{{ب| خورشید کس ندید بدان گونه پر فروغ|یاقوت کس ندید بدان منزلت ثمین }} | |||
{{ب| از آن شرف که خون شهیدان به خاک داد|سایند مهر و ماه بر او جَبْهه و جبین }} | |||
{{ب| شیطان نکرد سجده بر این خاک زین سبب|او را لقب ز غیب رجیم آمد و لعین }} | |||
{{ب| شیطان که بود روح پلید یزید شوم|بر بام ملک بر شده همچون سیاه بوم }} | |||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
خط ۶۲: | خط ۸۳: | ||
زان ماجرا که رفت به میدان | {{ب| زان ماجرا که رفت به میدان کربلا|عقل است مات و واله و حیران کربلا }} | ||
دریای عشق حق به تلاطم چو | |||
یا رب چه شد که کشتی نوح نجی | {{ب| دریای عشق حق به تلاطم چو اوفتاد|جوشید موج خون ز بیابان کربلا }} | ||
از بازی سپهر سر سروان | |||
زان عشق و آن شهادت و آن صبر و آن | {{ب| یا رب چه شد که کشتی نوح نجی فتاد|در لجّهی <ref>لجّه: گودی، غرقاب، گودترین نقطهی دریا.</ref> هلاک به طوفان کربلا }} | ||
در منزلت فزونتر و در رتبه برتر | |||
فخر حسین و ننگ یزید است تا | {{ب| از بازی سپهر سر سروان دین|افتاد همچو گوی به میدان کربلا }} | ||
کاری که حق به درگه عدلش ظُلامه <ref>ظلامه: دادخواهی.</ref> | |||
{{ب| زان عشق و آن شهادت و آن صبر و آن یقین|عقل است مَحو و سر به گریبان کربلا }} | |||
{{ب| در منزلت فزونتر و در رتبه برتر است|از بام عرش، پایهی ایوان کربلا }} | |||
{{ب| فخر حسین و ننگ یزید است تا ابد|سر لوحهی جریدهی دیوان کربلا }} | |||
{{ب| کاری که حق به درگه عدلش ظُلامه <ref>ظلامه: دادخواهی.</ref> ساخت|یا للعجب، یزید از او بارنامه ساخت }} | |||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
خط ۷۷: | خط ۱۰۵: | ||
هر تیر کز کمان کمین بلا | {{ب| هر تیر کز کمان کمین بلا بجَست|گویی نشانهاش دل اولاد فاطمهست }} | ||
باد جفا به گلشن آل عبا | |||
باغی که خُلد پیش تماشای اوست | {{ب| باد جفا به گلشن آل عبا وزید|و اندام سرو و قامت شمشاد را شکست }} | ||
برخاست ناله از دل کرّوبیان | |||
گیتی کمان به خستن پاکان حقّ | {{ب| باغی که خُلد پیش تماشای اوست زشت|سروی که سرو در بر بالای اوست پست }} | ||
آن را به طعن نیزهی شامی ربود | |||
از منجنیق حادثه سنگی | {{ب| برخاست ناله از دل کرّوبیان قدس|چون گردِ غم به چهرهی آل نبی نشست }} | ||
برخاست چون ز آل نبی ناله و | |||
{{ب| گیتی کمان به خستن پاکان حقّ گشاد|گردون کمر به کشتن آزادگان ببست }} | |||
{{ب| آن را به طعن نیزهی شامی ربود سر|این را به ضرب خنجر کوفی برید دست }} | |||
{{ب| از منجنیق حادثه سنگی بیوفتاد|کافکند در زُجاجهی انوار حق شکست }} | |||
{{ب| برخاست چون ز آل نبی ناله و فغان|برشد ز خاک ناله و زد صیحه آسمان }} | |||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
خط ۹۲: | خط ۱۲۷: | ||
در کاروان آل نبی قحط آب | {{ب| در کاروان آل نبی قحط آب شد|از سوز تشنگی دل طفلان کباب شد }} | ||
در چشم تشنگان حرم داشت | |||
میدان جنگ و سوز عطش تاب | {{ب| در چشم تشنگان حرم داشت ماریه|اندر خیال آب چو موج سراب شد }} | ||
در راه حق که شاه شهیدان به پیش | |||
گر نیک بنگریم همان آب و تاب | {{ب| میدان جنگ و سوز عطش تاب آفتاب|یا رب که از شنیدن آن زهره آب شد }} | ||
از ملّت نبی به نبیزادگان | |||
سر پنجهی عروس جفاکار | {{ب| در راه حق که شاه شهیدان به پیش داشت|آن منع آب و تاب عطش فتح باب شد }} | ||
یک ذرّه گر ز شرم و ادب داشت | |||
{{ب| گر نیک بنگریم همان آب و تاب بود|کز وی بنای دولت مروان خراب شد }} | |||
{{ب| از ملّت نبی به نبیزادگان رسید|جوری که روح کافر از او در عذاب شد }} | |||
{{ب| سر پنجهی عروس جفاکار روزگار|از خون پاک آل پیمبر خضاب شد }} | |||
{{ب| یک ذرّه گر ز شرم و ادب داشت آفتاب|میکرد تا به حشر نهان روی در حجاب }} | |||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
خط ۱۰۷: | خط ۱۴۹: | ||
ای شهسوار معرکهی کربلا، | {{ب| ای شهسوار معرکهی کربلا، حسین|ای یکّه تاز عرصهی عشق و بلا، حسین }} | ||
ای نور آسمان و زمین، آفتاب | |||
ای نو دمیده گلبن بستان | {{ب| ای نور آسمان و زمین، آفتاب دین|ای زادهی نژادهی شیر خدا، حسین }} | ||
نوباوهی رسول و جگر گوشهی | |||
سر حلقهی شهیدان در دشت | {{ب| ای نو دمیده گلبن بستان فاطمه|ای نو نهان گلشن آل عبا، حسین }} | ||
در جلوهگاه عشق روان تاب کام | |||
کهف امان و باب حوائج تویی که | {{ب| نوباوهی رسول و جگر گوشهی بتول|پروردهی کنار شه اولیا، حسین }} | ||
حق را مجاهدی چو تو در روزگار | |||
{{ب| سر حلقهی شهیدان در دشت نینوا|سالار کشتگان سر از تن جدا، حسین }} | |||
{{ب| در جلوهگاه عشق روان تاب کام سوز|آیینهی زدوده دلِ حق نما، حسین }} | |||
{{ب| کهف امان و باب حوائج تویی که خلق|درمانده چون شوند بگویند یا حسین }} | |||
{{ب| حق را مجاهدی چو تو در روزگار نیست|در شهر بند عشق چو تو شهریار نیست }} | |||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
خط ۱۲۲: | خط ۱۷۱: | ||
گر ماجرای حادثهی کربلا | {{ب| گر ماجرای حادثهی کربلا نبود|رسمی ز دین پاک پیمبر به جا نبود }} | ||
گر نهضت حسین نمیبود از | |||
خونی به خاک ریخته شد در ره | {{ب| گر نهضت حسین نمیبود از حجاز|در شام و کوفه شرع محمّد به پا نبود }} | ||
دین خدای زنده شد از خون پاک | |||
نقشی که بر زمین ز شهیدان کتابه | {{ب| خونی به خاک ریخته شد در ره خدا|کو را ز قدْر غیر خدا خونبها نبود }} | ||
جانسوز نوحهای که شنیدی ز | |||
چشم کرم ز درگه الطاف حق | {{ب| دین خدای زنده شد از خون پاک تو|این شد که خونبهاش به غیر از خدا نبود }} | ||
باب نجات جز در آل رسول | |||
{{ب| نقشی که بر زمین ز شهیدان کتابه بست|در منزلت کم از صُحُف انبیا نبود }} | |||
{{ب| جانسوز نوحهای که شنیدی ز کربلا|سازش مگر سوز درون «سنا» نبود }} | |||
{{ب| چشم کرم ز درگه الطاف حق نداشت|گر دست او به دامن آل عبا نبود }} | |||
{{ب| باب نجات جز در آل رسول نیست|طاعت مگر به شرط ولایت قبول نیست <ref>دیوان سنا؛ ص 126- 129.</ref> }} | |||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
خط ۱۳۷: | خط ۱۹۳: | ||
خون خورم در غم آن طفل که جای | {{ب| خون خورم در غم آن طفل که جای لبنش|ریخت دست ستم حرمله خون در دهنش }} | ||
کودکی کآب ز سرچشمهی عصمت | |||
گر تن نوگل لیلا نبوَد لالهی | {{ب| کودکی کآب ز سرچشمهی عصمت میخورد|گشت از سوز عطش، آب سراپا بدنش }} | ||
غنچهای از چمن زادهی زهرا | |||
گلشنی ساخته در دشت بلا گشت، که | {{ب| گر تن نوگل لیلا نبوَد لالهی سرخ|از چه آغشته به خون گشت چنین پیرهنش }} | ||
تشنهلب کشته شد آن شاه که با خنجر و | |||
آن که باشد نظرش داروی هر درد | {{ب| غنچهای از چمن زادهی زهرا بشکفت|که شد از زخم سنان، چون گل صد برگ، تنش }} | ||
{{ب| گلشنی ساخته در دشت بلا گشت، که بود|غنچهاش اصغر و گل قاسم و اکبر سمنش }} | |||
{{ب| تشنهلب کشته شد آن شاه که با خنجر و تیر|گشت ببریده و شد دوخته بر تن، کفنش }} | |||
{{ب| آن که باشد نظرش داروی هر درد «سنا»|چشم دارم که فتد گوشهی چشمی به منش <ref>دیوان سنا؛ ص 82 و 83.</ref> }} | |||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
خط ۱۵۱: | خط ۲۱۳: | ||
الا ای فروزنده دل | {{ب| الا ای فروزنده دل آفتاب|به جسم شهیدان سبکتر بتاب }} | ||
شهیدان قربانگه | |||
جگر گوشگان پیمبر | {{ب| شهیدان قربانگه راستین|فشانده به حق بر دو کون آستین }} | ||
عزیزان درگاه عزّت | |||
جگر گوشههای رسول | {{ب| جگر گوشگان پیمبر همه|گل باغ زهرای اطهر همه }} | ||
ز خون شهیدان زمین | |||
از این سرزمین تا به روز | {{ب| عزیزان درگاه عزّت نشان|فتاده به درگاه مردم کُشان }} | ||
{{ب| جگر گوشههای رسول خدای|زده تشنه در موج خون دست و پای }} | |||
{{ب| ز خون شهیدان زمین سرخپوش|ز آهِ یتیمان فلک پر خروش }} | |||
{{ب| از این سرزمین تا به روز شمار|نروید مگر لالهی داغدار }} | |||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
تنوری است از کینه | {{ب| تنوری است از کینه افروخته|سر و دست پاکان در او سوخته }} | ||
بر این شعلهور آتش خانه | |||
تو افزون مکن تاب این | {{ب| بر این شعلهور آتش خانه سوز|مزن دامن ای مهر گیتی فروز }} | ||
ز تو رحمت و مهربانی | |||
نداری اگر پاس | {{ب| تو افزون مکن تاب این گرمگاه|به نرمی بیفزا ز گرمی بکاه }} | ||
نبینی تن نو گلان چاک | |||
دوم مصحف کارفرمای | {{ب| ز تو رحمت و مهربانی سزاست|ترا مهر خوانند مهرت کجاست }} | ||
قلم رفته از خنجر | |||
برهنه تن و تشنهلب، خسته | {{ب| نداری اگر پاس تیمارشان|مکن گرم بازار آزارشان }} | ||
تن خسته را تاب این روز | |||
گزندش مده زادهی مصطفی | {{ب| نبینی تن نو گلان چاک چاک|برهنه فتاده است در خون و خاک }} | ||
{{ب| دوم مصحف کارفرمای حق|پریشان بهر سو ورق بر ورق }} | |||
{{ب| قلم رفته از خنجر آبدار|چه بر شیر مردان چه بر شیرخوار }} | |||
{{ب| برهنه تن و تشنهلب، خسته حال|جفا این همه چون کنند احتمال }} | |||
{{ب| تن خسته را تاب این روز نیست|مگر آفتابا ترا سوز نیست }} | |||
{{ب| گزندش مده زادهی مصطفی است|ستم بر پیمبر، ستم بر خداست }} | |||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
تو روشن کن بَزم آب و | {{ب| تو روشن کن بَزم آب و گلی|ز دوده روانی و روشن دلی }} | ||
به خیره سران باز نه | |||
اگر رنج افتد در این موج | {{ب| به خیره سران باز نه خیرگی|نزیبد ز روشن دلان تیرگی }} | ||
کلیم اللّه آید اگر با | |||
مسیحا ز چارم فلک | {{ب| اگر رنج افتد در این موج خون|شود کشتی طاقتش سرنگون }} | ||
ز طوفان دین لجّهی | |||
{{ب| کلیم اللّه آید اگر با عصا|شود غرقه در نیل زین ماجرا }} | |||
{{ب| مسیحا ز چارم فلک بنگرد|خراشد رخ و جامه بر تن دَرَد }} | |||
{{ب| ز طوفان دین لجّهی سهمگین|سبک بگذارای کشتی آتشین }} | |||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
نترسی که آه دل | {{ب| نترسی که آه دل دردمند|بسوزد ترا چون بر آتش سپند }} | ||
ندانی که بنیاد | |||
ندانی که از گریهی چشم | {{ب| ندانی که بنیاد افلاکیان|شود سست از نالهی خاکیان }} | ||
ز طوفان آه دل | |||
ز آه جگر خستگان | {{ب| ندانی که از گریهی چشم پاک|برد سیل بنیاد افلاک و خاک }} | ||
{{ب| ز طوفان آه دل سوخته|مشو ایمن ای شمع افروخته }} | |||
{{ب| ز آه جگر خستگان زینهار|حذر کن که بر هم زند روزگار }} | |||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
بترس از فغانی که مضطر | {{ب| بترس از فغانی که مضطر زند|که آهی جهانی بهم برزند }} | ||
بود کز یکی نالهی | |||
بود کز یکی آه طفل | {{ب| بود کز یکی نالهی مستمند|فتد رخنه در هفت کاخ بلند }} | ||
ملرزان دل دردمندی به | |||
اگر گریه از سوز دل سر | {{ب| بود کز یکی آه طفل نزار|برآید ز بنیاد هستی دمار }} | ||
سرآید درنگ زمین را | |||
بپیچد به هم دفتر | {{ب| ملرزان دل دردمندی به کین|که لرزد از او آسمان و زمین }} | ||
به پا گردد اندر جهان | |||
نماند نشانی ازین | {{ب| اگر گریه از سوز دل سر کند|به پا ناگهان شور محشر کند }} | ||
فرو افسرد در رگ روح | |||
نماند ز آثار صنع | {{ب| سرآید درنگ زمین را زمان|به پایان رسد گردش آسمان }} | ||
«سنا» زین مصیبت فرو بند | |||
نهنگ عدم چون گشاید | {{ب| بپیچد به هم دفتر کائنات|کشد خطّ بطلان به لوح حیات }} | ||
قلم خشک گردد به سر خطّ | |||
شود محو در نیستی هرچه | {{ب| به پا گردد اندر جهان رستخیز|شود آسمان و زمین ریزریز }} | ||
ز طومار هستی یکی | |||
{{ب| نماند نشانی ازین دستگاه|نه گردون بماند نه خورشید و ماه }} | |||
{{ب| فرو افسرد در رگ روح دم|شود غرق گیتی به بحر عدم }} | |||
{{ب| نماند ز آثار صنع قدیم|مگر ذات قیّوم حیّ قدیم }} | |||
{{ب| «سنا» زین مصیبت فرو بند لب|برین در نگه دار شرط ادب }} | |||
{{ب| نهنگ عدم چون گشاید دهان|بیو بارد آثار کون و مکان }} | |||
{{ب| قلم خشک گردد به سر خطّ لا|زند بانگ الّا اللّه از خود صلا }} | |||
{{ب| شود محو در نیستی هرچه هست|ز یک بانگ خیزد بلی والست }} | |||
{{ب| ز طومار هستی یکی یادگار|نماند به جز ذات پروردگار <ref>دیوان سنا؛ ص 205- 208.</ref> }} | |||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
ویرایش