محرم: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو
۶٬۸۴۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۴ سپتامبر ۲۰۱۶
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (Admin صفحهٔ محرّم را به محرم منتقل کرد)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
نام نخستین ماه از ماههاى دوازده‌گانه قمرى.علّت نامگذارى این ماه به محرّم،آن بوده که در ایّام جاهلیّت،جنگ در این ماه را حرام مى‌دانستند و روز اوّل محرّم را اوّل سال قمرى قرار مى‌دادند.امّا بنى امیّه با ریختن خون سید الشهدا در این ماه و پدید آوردن حادثۀ کربلا،احترام ماه حرام را نگه نداشتند.امام رضا«ع»فرمود:در جاهلیّت،حرمت این ماه نگاه داشته مى‌شد و در آن نمى‌جنگیدند؛ولى در این ماه،خونهاى ما را ریختند و حرمت ما را شکستند و فرزندان و زنان ما را اسیر کردند و خیمه‌ها را آتش زدند و غارت کردند و حرمت پیامبر را دربارۀ ذرّیه‌اش رعایت نکردند. <ref>بحار الأنوار،ج 46،ص 283 و 285،مناقب،ابن شهر آشوب،ج 4،ص 86.</ref> به گفتۀ سید حمیرى:
{{محرم}}'''مُحَرَّمُ الحَرام'''، اولین ماه سال [[هجری قمری]] است. دلیل نامگذاری این ماه، ممنوعیت جنگ در آن ذکر شده است. [[واقعه کربلا]] و [[شهادت]] [[امام حسین(ع)]] و یارانش در این ماه اتفاق افتاده و [[شیعیان]] هر ساله در محرم مراسم [[سوگواری محرم|سوگواری]] برگزار می‌کنند.
==علت نام گذاری==
محرم اولین ماه سال قمری است، این ماه را از آن جهت محرم نامیدند که در آن جنگ و غارت حرام بود.<ref>مسعودی،ج2، ص188</ref>


{{ب| فى حرام من الشّهور احلّت | حرمة اللّه و الحرام حرام <ref>مناقب،ج 4،ص 86.</ref> }}
== ماه عزاداری شیعیان ==
پس از شهادت [[امام حسین (ع)]]، این ماه برای [[شیعیان]] رنگ و بوی عزا گرفته است و از همان دوران، [[امامان معصوم(ع)]] و شیعیان به برگزاری عزا در این ماه همت می‌ورزیدند. برای مثال، [[امام رضا(ع)]] فرمود:
:::::«پدرم چون ماه محرم داخل می‌شد کسی آن حضرت را خندان نمی‌دید. و اندوه و حزن پیوسته بر او غالب می‌شد تا [[روز عاشورا]]. آن روز، روز مصیبت و حزن و گریه او بود و می‌فرمود: امروز روزی است که حسین (علیه السّلام) شهید شده است».<ref>منتهی الآمال ، ج1، ص540.</ref>


در دوّم ماه محرّم الحرام سال 61 هجرى،کاروان ابا عبد الله«ع»وارد کربلا شد و اردو زد.بتدریج بر سپاه کوفیان که آن حضرت را محاصره کرده بودند افزوده شد.روز نهم ماه محرم«تاسوعا»نام دارد و روز دهم آن«عاشورا»،روز شهادت سید الشهدا و یاران و فرزندانش در کربلاست.
[[میرزا جواد ملکی تبریزی]] در کتاب [[المراقبات (کتاب)|المراقبات]] می‌نویسد:
:::«برای دوستداران [[خاندان پیامبر(ص)]] شایسته است که به ویژه در دهه اول این ماه در قلب و ظاهرشان آثار حزن و اندوه هویدا باشد و بعضی از لذت‌های [[حلال]] را به ویژه در نهم، دهم و یازدهم این ماه ترک کنند، به مانند کسی که داغدار عزیزانش است؛ و در دهه اول این ماه هر روز امامشان را با [[زیارت عاشورا]] یاد کنند.»<ref>المراقبات، فی مراقبات شهر محرم الحرام</ref>


از آنجا که ماه محرّم،یادآور حادثۀ کربلا و عاشوراست،فرا رسیدن آن دلها را پر از غم مى‌سازد و پیروان و شیفتگان امام حسین«ع»،از اوّل محرم،محافل و مجالسى را سیاهپوش کرده،به یاد آن امام شهید به عزادارى مى‌پردازند.محرم همچون عاشورا،رمز احیاى خاطرۀ حماسه‌هاى کربلاست و نقش این ماه در حفظ دستاوردهاى نهضت حسینى مهمّ است و در این ماه،سراسر کشورها و شهرهاى شیعه‌نشین،به یاد شهیدان کربلا اشک مى‌ریزند و از عاشوراییان درس مى‌گیرند.امام خمینى«ره»فرموده است:«محرّم،ماه نهضت بزرگ سید شهیدان و سرور اولیاء خداست که با قیام خود در مقابل طاغوت،تعلیم سازندگى و کوبندگى به بشر داد و راه فناى ظالم و شکستن ستمکار را به فدایى دادن و فدایى شدن دانست.» <ref>صحیفۀ نور،ج 2،ص 11.</ref>
==اعمال ماه محرم==


{| خیز و جامه نیلى کن،روزگار ماتم شد | دور عاشقان آمد،نوبت محرّم شد }}
{| class="wikitable" style="background:#F0F5FF; font-size:90%; border:9px;"
|style="background:#E6D9CC; text-align:center; font-size:120%; font-weight:bold;"|
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:120%; font-weight:bold;"| اعمال ماه محرم
|-
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold;"| شب اول
|
* خواندن صد رکعت [[نماز]]
* خواندن دو رکعت نماز در رکعت اول [[سوره‏ حمد]] و [[سوره انعام]] و در رکعت‏ دوم سوره حمد و [[سوره یس|سوره یس]]
* خواندن دو رکعت نماز در هر رکعت سوره حمد و یازده بار [[سوره توحید|سوره توحید]]
|-
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold;"| روز اول
|
*[[روزه]] گرفتن
*خواندن دو رکعت نماز و پس از آن خواندن این دعا: اَللَّهُمَّ أَنْتَ الْإِلَهُ الْقَدِیمُ وَ هَذِهِ سَنَةٌ جَدِیدَةٌ فَأَسْأَلُکَ فِیهَا الْعِصْمَةَ مِنَ الشَّیْطَانِ وَ الْقُوَّةَ عَلَى هَذِهِ النَّفْسِ الْأَمَّارَةِ بِالسُّوءِ وَ الاشْتِغَالَ بِمَا یُقَرِّبُنِی إِلَیْکَ یَا کَرِیمُ یَا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِکْرَامِ یَا عِمَادَ مَنْ لا عِمَادَ لَهُ یَا ذَخِیرَةَ مَنْ لا ذَخِیرَةَ لَهُ یَا حِرْزَ مَنْ لا حِرْزَ لَهُ یَا غِیَاثَ مَنْ لا غِیَاثَ لَهُ یَا سَنَدَ مَنْ لا سَنَدَ لَهُ یَا کَنْزَ مَنْ لا کَنْزَ لَهُ یَا حَسَنَ الْبَلاءِ یَا عَظِیمَ الرَّجَاءِ یَا عِزَّ الضُّعَفَاءِ یَا مُنْقِذَ الْغَرْقَى یَا مُنْجِیَ الْهَلْکَى یَا مُنْعِمُ یَا مُجْمِلُ یَا مُفْضِلُ یَا مُحْسِنُ، أَنْتَ الَّذِی سَجَدَ لَکَ سَوَادُ اللَّیْلِ وَ نُورُ النَّهَارِ وَ ضَوْءُ الْقَمَرِ وَ شُعَاعُ الشَّمْسِ وَ دَوِیُّ الْمَاءِ وَ حَفِیفُ الشَّجَرِ یَا اللَّهُ لا شَرِیکَ لَکَ اللَّهُمَّ اجْعَلْنَا خَیْرا مِمَّا یَظُنُّونَ وَ اغْفِرْ لَنَا مَا لا یَعْلَمُونَ وَ لا تُؤَاخِذْنَا بِمَا یَقُولُونَ حَسْبِیَ اللَّهُ لا إِلَهَ إِلا هُوَ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَ هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِیمِ آمَنَّا بِهِ کُلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنَا وَ مَا یَذَّکَّرُ إِلا أُولُوا الْأَلْبَابِ رَبَّنَا لا تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنَا وَ هَبْ لَنَا مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَةً إِنَّکَ أَنْتَ الْوَهَّابُ
|-
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold;"| شب دهم
|
* خواندن صد رکعت نماز در هر رکعت پس از [[سوره حمد]] سه مرتبه [[سوره توحید]]، و پس از صد رکعت این ذکر را بگوید: سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ
* خواندن چهار رکعت نماز در آخر شب در هر رکعت پس از سوره حمد، هر کدام از [[آیة الکرسی|آیة الکرسى]] و سوره‏ هاى توحید، [[سوره فلق|فلق]] و [[سوره ناس|ناس]] را ده مرتبه بخواند و پس از اتمام نماز، صد مرتبه سوره توحید.
|-
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold;"| روز دهم ([[عاشورا]])
|
* ذکر مصیبت و عزاداری برای [[شهادت]] [[امام حسین (ع)]]
* خواندن [[زیارت عاشورا]]
*گفتن: أَعْظَمَ اللَّهُ أُجُورَنَا بِمُصَابِنَا بِالْحُسَیْنِ عَلَیْهِ السَّلامُ وَ جَعَلَنَا وَ إِیَّاکُمْ مِنَ الطَّالِبِینَ بِثَارِهِ مَعَ وَلِیِّهِ الْإِمَامِ الْمَهْدِیِّ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ عَلَیْهِمُ [عَلَیْهِ‏] السَّلامُ، به دیگر مومنان.
* گفتن هزار مرتبه:  اللَّهُمَّ الْعَنْ قَتَلَةَ الْحُسَیْنِ عَلَیْهِ السَّلامُ
* خواندن [[زیارت وارث]]
|-
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold;"| روز بیست و یکم
|
*[[روزه]] گرفتن
|-
|}


{{ب| ماه خون گواه آمد،جوش اشک و آه آمد | رایت سیاه آمد،کربلا مجسّم شد }}
==وقایع مهم ماه محرم الحرام==
{{اصلی|وقایع ماه محرم الحرام}}


{| پاى خون دل واکن،دست موج پیدا کن | رو به سوى دریا کن،ساحلى فراهم شد }}
{| border="1" cellpadding="3" cellspacing="0" width="100%" class="wikitable" align=left style="background: #F9F9F9; font-size: 94%;"
|-
| bgcolor="#DDFFFF" |<center> تاریخ</center>
| colspan=3 bgcolor="#DDFFFF" | <center>'''وقایع مهم ماه محرم الحرام'''</center>
|-
|rowspan=2|2  ||رخداد||ورود [[امام حسین(ع)]] و یارانش به سرزمین [[کربلا]] سال 61ق،سرآغاز حادثه [[عاشورا]]
|-
|          عزا||درگذشت حضرت [[آدم(ع)]]
|-
|6 ||عزا||شهادت حضرت [[یحیی(ع)]]
|-
|7 ||رخداد||آغاز جلوگیری اهل بیت امام حسین(ع) از دستیابی به [[آب]] به دستور [[عمر بن سعد]]
|-
|9 ||عزا||[[تاسوعا]] و شب عاشورا||روزی که دشمن، [[حسین بن علی]](ع) و یارانش را در [[کربلا]] محاصره کرد، و برای جنگ با آنها اجتماع نمود. امام حسین(ع) شب را از دشمن مهلت گرفت تا به عبادت و [[دعا]] بپردازد، و فردا به کارزار بپردازد.
|-
|rowspan=3|10  ||عزا||[[عاشورا|روز عاشورا]] || روز [[شهادت]] [[امام حسین(ع)]] و یارانش سال 61ق
|-
|          عزا||[[شام غریبان]]
|-
|          رخداد||انفجار بمب در [[حرم امام رضا(ع)]] سال 1415ق
|-
|11  ||رخداد||حرکت دادن [[اسیران کربلا]] به سوی [[کوفه]] سال 61ق
|-
|12  ||عزا||[[شهادت]] [[امام سجاد(ع)]] سال 94 یا 95ق || بنا بر قول دیگر شهادت ایشان [[25 محرم]] است
|-
|19 ||رخداد||حرکت [[اسیران کربلا]] به سوی [[شام]] سال 61ق
|-
|23 ||رخداد||بمب‌گذاری و [[تخریب حرم عسکریین]](ع) در [[سامراء]]  سال 1427ق
|-
|25  ||عزا||شهادت [[امام سجاد(ع)]] سال 94 یا 95ق || بنا بر قول دیگر شهادت ایشان [[12 محرم]] است
|-
|26  ||رخداد|| محاصره [[مکه]] و سنگ‌باران [[کعبه]] توسط سپاهیان [[یزید بن معاویه]] سال 64ق
|-
|28  ||رخداد|| تبعید [[امام جواد(ع)]] به [[بغداد]] سال 220ق
|-
|}
{{پاک کن}}
==پانویس==
{{پانویس}}
==منابع==
* مسعودی، علی بن الحسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، تحقیق، داغر، اسعد، قم، دار الهجرة، چاپ دوم، 1409ق.
{{ماههای قمری}}
{{واقعه کربلا}}
{{عزاداری محرم}}


{{ب| هر که رو به دریا کرد،آبروى ساحل شد | خنده را ز خاطر برد،گریۀ محرّم شد <ref>گلواژه،ج 2،ص 130.</ref> }}
[[en:Muharram al-Haram]]
[[tr:Muharremu'l Haram]]
[[fr:Moharram]]
[[es:Muharram al-Haram]]
[[id:Muharram]]


 
[[رده:محرم]]
 
 
 
 
جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، قم، معارف، ج1، ص 405-406.

منوی ناوبری