۹٬۵۴۶
ویرایش
جز (Rahdar صفحهٔ ام کلثوم را به رقیه دختر امام علی(ع) منتقل کرد: نام اصلی رقیه مکنی به ام کلثوم صغری) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه زندگینامه | {{جعبه زندگینامه | ||
| اندازه جعبه = | | اندازه جعبه = | ||
| عنوان = | | عنوان = رقیه بنت علی بن ابیطالب | ||
| نام = | | نام = | ||
| تصویر = | | تصویر = | ||
| اندازه تصویر = | | اندازه تصویر = | ||
| عنوان تصویر = | | عنوان تصویر = | ||
| زادروز = | | زادروز = | ||
| مکان تولد = | | مکان تولد = | ||
| تاریخ مرگ = | | تاریخ مرگ = | ||
| آرامگاه = | | آرامگاه = | ||
|عرض جغرافیایی محل دفن= | |عرض جغرافیایی محل دفن= | ||
|طول جغرافیایی محل دفن= | |طول جغرافیایی محل دفن= | ||
|latd=|latm=|lats=|latNS=N | |latd=|latm=|lats=|latNS=N | ||
<!-- طول جغرافیایی به درجه دقیقه و ثانیه و جهت پیشفرض غرب--> | <!-- طول جغرافیایی به درجه دقیقه و ثانیه و جهت پیشفرض غرب--> | ||
خط ۵۲: | خط ۵۱: | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
| پانویس = | | پانویس = | ||
}} | }}'''رقیه''' دختر علی بن ابی طالب، در واقعه [[عاشورا]] حضور داشت و همراه کاروان اسرا از کربلا راهی شام شد. | ||
== زندگینامه == | |||
رقیه مکنی به ام کلثوم صغری در سالهاى آخر عمر پیامبر خدا(ص) به دنیا آمد. مادرش صهباء مکنی به امحبیب دختر ربیعه تغلبیه است. رقیه با پسر عمویش، [[مسلم بن عقیل]]، سفیر [[حسین بن على (ع)|امام حسین(ع)]] در [[کوفه]] ازدواج کرد و سه پسر به نامهای عبدالله، علی و محمد و دختری به نام حمیده از او متولد شد.<ref>المعارف، ص۲۰۴؛ انساب الاشراف، ج۲، ص ۳۲۸؛ اعلام الوری باعلام الهدی، ج۱، ص۳۹۷/</ref> | |||
==حضور در کربلا== | ==حضور در کربلا== | ||
در سال ۶۱ هجرى | رقیه به همراه فرزندان و برادران خود در سال ۶۱ هجرى از مدینه به [[کربلا]] آمد و از ملتزمان رکاب امام حسین(ع) بود. دو فرزندش عبدالله و محمد با اینکه سیزده و چهارده سال بیشتر نداشتند، در رکاب دایی خود به شهادت رسیدند.<ref>المعارف، ص ۲۰۴؛ انساب الاشراف، ج۲، ص ۳۲۸؛ اعلام الورب باعلام الهدی، ج۱، ص ۳۹۷.</ref> | ||
ابن طاووس میگوید: چون [[حسین بن على (ع)|حسین(ع)]] وداع کرد، ام کلثوم ندا سرداد و گفت: یا ابا عبدالله! وای بر ما بعد از مصیبت از دست دادن شما. امام(ع) هم ام کلثوم، [[زینب (س)|زینب(س)]] و [[رباب]] را تسلی داد.<ref>ابن طاووس، لهوف، ص۸۲.</ref> | |||
پس از عاشورا، در مدت اسارت نیز با سخنانش عترت رسول خدا را معرفى و ستمهاى حکام را افشا مىکرد. از جمله وقتى کاروان اسیران را به کوفه وارد کردند، در جمع انبوه حاضران، امّ کلثوم به مردم دستور سکوت داد. چون نفسها آرام گرفت و همه ساکت شدند به سخن پرداخت و کوفیان را به خاطر سستى در یارى امام حسین(ع) و آلودن دست به خون سیدالشهدا(ع) ملامت کرد. | |||
سید ابن طاووس خطبه مستقلی را برای ایشان بیان کرده که آغازش چنین است: | |||
«یا اهلَ الکوفةِ! سوأة لَکُم، ما لَکُم خَذَلتُم حُسَیناً وَ قَتَلتُمُوهَ وَ أنتهبتُم أموالَهُ وَ وَرَثتُمَوهُ وَ سبیتُم نِسأه و نکبتُموهُ، فتبّا لکُم و سُحقاً! وَیلَکُم أ تَدَرونَ اىُّ دَواه دهتکُم...» | |||
«ای اهل کوفه! بدا به حالتان، چه شد شما را که از یاری برادرم حسین(ع) دست شستید و او را کشتید و دست به تاراج اموالش گشوده، آنها را به ارث بردید و زنانش را اسیر کرده، به مصیبتش کشاندید، نابود باشید. وای بر شما! چه جنایتی را مرتکب شده، چه گناهی را بر دوش خود بار کرده، چه خونها ریخته، چه زنان مکرمه را خرد کرده و اسیر نموده، چه جامگانی را از دختران به یغما بردید و چه اموالی را به غارت بردید؟ بهترین مردان بعد از پیامبر را کشتید. رحمت از دلهایتان رخت بربسته است. هان، حزب خدا غالب و حزب شیطان زیانکارند.» | |||
و صداى گریۀ همه برخاست و زنان صورت خراشیدند و موى کندند.<ref>اللهوف، ص ۱۵۴-۱۵۶.</ref> | |||
در جریان اسارت، هنگامی که کوفیان برای اطفال غذا آوردند ام کلثوم فریاد زد و گفت:ای اهل [[کوفه]] صدقه بر ما(اهل بیت پیامبر) حرام است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۴۵، ص۱۱۴.</ref> | |||
هنگام ورود به شام نیز [[شمر بن ذی الجوشن|شمر]] را طلبید و از او خواست که آنان را از دروازهاى وارد کنند که اجتماع کمترى باشد و [[سرهاى شهدا]] را دورتر نگهدارند تا مردم به تماشاى آنها پرداخته، کمتر به چهره [[اهل بیت]] پیامبر نگاه کنند. [[شمر بن ذی الجوشن|شمر]] دقیقا بر خلاف خواستۀ او عمل کرد و اسیران را از [[دروازه ساعات|دروازۀ ساعات]] وارد [[دمشق]] کردند.<ref>''بحار الأنوار،ج ۴۵،ص ۱۱۲؛اعیان الشیعة،ج ۳،ص ۴۸۵.''</ref> در ایام حضور در دمشق نیز هرگز از بیان حقایق و افشاى جنایات [[بنی امیه|امویان]] کوتاهى نکرد. پس از بازگشت اهل بیت به مدینه نیز، ام کلثوم از کسانى بود که گزارش این سفر خونین را به مردم مىداد. شعر معروف «مدینةُ جَدِّنا لا تَقَبَّلینا، فبِالحَسراتِ و الأحزانِ جِئنا» که هنگام ورود به مدینه خوانده شده از ام کلثوم است.<ref>''تمام شعر که ۳۸ بیت است در«عوالم»جلد امام حسین(ع)،ص ۴۲۳ آمده است.''</ref> | |||
==زمان وفات و نحوه آن== | |||
[[پرونده:ضریح ام کلثوم.jpg|بندانگشتی|[[ضریح]] ام کلثوم]] | |||
در باب زمان وفات ام کلثوم و چگونگی آن و محل دفن نیز اختلاف است و گزارشی موثق در منابع تاریخی موجود نیست. | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
* | *مرضیه محمدزاده، زنان ائمه معصومین علیهم السلام و زنان با ائمه معصومین عیلهم السلام، ص ۹۹-۱۰۱ | ||
*''[[فرهنگ عاشورا|فرهنگ عاشورا، جواد محدثی،قم، معارف، ج1، ص 59-60.]]'' | *''[[فرهنگ عاشورا|فرهنگ عاشورا، جواد محدثی،قم، معارف، ج1، ص 59-60.]]'' | ||
خط ۱۱۳: | خط ۹۰: | ||
[[رده:خویشان امام حسین(ع)]] | [[رده:خویشان امام حسین(ع)]] | ||
[[رده:اسیران کربلا]] | [[رده:اسیران کربلا]] | ||
[[رده:فرزندان حضرت علی(ع)]] |