۹٬۵۴۶
ویرایش
T.ramezani (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۵: | خط ۵: | ||
در برخی مناطق، شیوه زنجیرزنی و سینهزنی متفاوت است و با حرکات و آواهای خاصی همراه است. برای مثال در شیراز، در گذشته حرکت دستههای سوگوار در دو نوبت انجام میگرفت؛ یک نوبت قبل از ظهر و نوبت دیگر شبها که گاهی تا نیمه شب طول میکشید. حرکت هر دسته، از مسجد محل شروع و به مسجد وکیل ختم میشد. پس از عزاداری در مسجد وکیل هم هر دسته به سمت محلهای خود برمیگشتند و متفرق میشدند. جلوی هر دسته، علمها، کتلها و بیرقها را میبردند و بعد، زنجیرزنها در دو صف مقابل هم، حرکت میکردند که نفرات اول هر دو صف، ریشسفیدها و بزرگترها بودند. زنجیرهای این اشخاص از برنج یا ورشو درست میشد که از زنجیرهای معمولی پر شاخهتر بود. در وسط دستههای زنجیرزن چند نوحهخوان میخواند و دسته جواب میداد. <ref>صبحدم، بینام، شیراز، فارس، 1346.</ref> | در برخی مناطق، شیوه زنجیرزنی و سینهزنی متفاوت است و با حرکات و آواهای خاصی همراه است. برای مثال در شیراز، در گذشته حرکت دستههای سوگوار در دو نوبت انجام میگرفت؛ یک نوبت قبل از ظهر و نوبت دیگر شبها که گاهی تا نیمه شب طول میکشید. حرکت هر دسته، از مسجد محل شروع و به مسجد وکیل ختم میشد. پس از عزاداری در مسجد وکیل هم هر دسته به سمت محلهای خود برمیگشتند و متفرق میشدند. جلوی هر دسته، علمها، کتلها و بیرقها را میبردند و بعد، زنجیرزنها در دو صف مقابل هم، حرکت میکردند که نفرات اول هر دو صف، ریشسفیدها و بزرگترها بودند. زنجیرهای این اشخاص از برنج یا ورشو درست میشد که از زنجیرهای معمولی پر شاخهتر بود. در وسط دستههای زنجیرزن چند نوحهخوان میخواند و دسته جواب میداد. <ref>صبحدم، بینام، شیراز، فارس، 1346.</ref> | ||
در تاکستان همه ساله از اول تا شب دهم ماه محرم، هر روز عصر جوانان و نوجوانان در مسجد جمع میشدند و جداگانه دستهبندی میشدند و از هر دسته یک نفر به نام علمدار یا میاندار انتخاب میشد. علمدار، علم سیاه به دست میگرفت و افراد دور او حلقه میزدند؛ به این ترتیب که هر نفر با دست چپ خود کمربند نفر سمت چپ را میگرفت و با دست راست خود سینه میزد و همه متصل به هم دایرهوار با نظم و ترتیب خاصی حرکت میکردند. در حین حرکت نیز هر نفر پای راست خود را پیش پای چپ نفر سمت راست میگذاشت و به جلو میپرید. علمدار در وسط با یک دست علم را میگرفت و با دست دیگر به سینه میزد و میگفت: «حسن، حسین آقام وای». سایرین نیز هماهنگ و یک صدا به سینه میزدند و به او جواب میدادند: «امام حسین آقام وای». بعد علمدار میگفت: «حسین شهید»، آنها میگفتند: «آقام شهید». بعد علمدار اشعار محتشم کاشانی را میخواند که بعد از هر بند، اهالی دست راست خود را بالا میبردند و سر و دست را با هم پایین میآوردند و دستها را محکم به سینه میزدند و میگفتند: «حسین» ابیاتی که علمدار از «محتشم» میخواند، عبارت بودند از: <ref>وکیلیان، سید احمد، شیراز، فارس، بیتا. </ref> | در تاکستان همه ساله از اول تا شب دهم ماه محرم، هر روز عصر جوانان و نوجوانان در مسجد جمع میشدند و جداگانه دستهبندی میشدند و از هر دسته یک نفر به نام علمدار یا [[میاندار]] انتخاب میشد. علمدار، علم سیاه به دست میگرفت و افراد دور او حلقه میزدند؛ به این ترتیب که هر نفر با دست چپ خود کمربند نفر سمت چپ را میگرفت و با دست راست خود سینه میزد و همه متصل به هم دایرهوار با نظم و ترتیب خاصی حرکت میکردند. در حین حرکت نیز هر نفر پای راست خود را پیش پای چپ نفر سمت راست میگذاشت و به جلو میپرید. علمدار در وسط با یک دست علم را میگرفت و با دست دیگر به سینه میزد و میگفت: «حسن، حسین آقام وای». سایرین نیز هماهنگ و یک صدا به سینه میزدند و به او جواب میدادند: «امام حسین آقام وای». بعد علمدار میگفت: «حسین شهید»، آنها میگفتند: «آقام شهید». بعد علمدار اشعار محتشم کاشانی را میخواند که بعد از هر بند، اهالی دست راست خود را بالا میبردند و سر و دست را با هم پایین میآوردند و دستها را محکم به سینه میزدند و میگفتند: «حسین» ابیاتی که علمدار از «محتشم» میخواند، عبارت بودند از: <ref>وکیلیان، سید احمد، شیراز، فارس، بیتا. </ref> | ||
[[پرونده:سینه زنی و زنجیرزنی در تاکستان.jpg|بندانگشتی|سینه زنی و زنجیرزنی در تاکستان <ref>[https://www.jamaran.ir/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1-132/351445-%D8%B2%D9%86%D8%AC%DB%8C%D8%B1-%D8%B2%D9%86%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%85%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B9-%D8%A7%D8%B3%D8%AA وب سایت جماران]</ref>]] | [[پرونده:سینه زنی و زنجیرزنی در تاکستان.jpg|بندانگشتی|سینه زنی و زنجیرزنی در تاکستان <ref>[https://www.jamaran.ir/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1-132/351445-%D8%B2%D9%86%D8%AC%DB%8C%D8%B1-%D8%B2%D9%86%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%85%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B9-%D8%A7%D8%B3%D8%AA وب سایت جماران]</ref>]] | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
خط ۱۳۱: | خط ۱۳۱: | ||
جوش زدن در منطقه گاریز و بهاباد یزد به این صورت است که بعد از مراسم سینهزنی، مسنترین فرد هیئت جلو میایستد و بقیه بعد از او به صورت نیم دایره میایستند. هر نفر دست چپ خود را به کمر شخص کناری خود گره میزند و با دست راست به سر و سینه میکوبد و اشعار نوحهخوان را جواب میدهد. به این مراسم «جوش دوره» میگویند. <ref>بهروئیان، بیتا، ص 10 و 17.</ref> | جوش زدن در منطقه گاریز و بهاباد یزد به این صورت است که بعد از مراسم سینهزنی، مسنترین فرد هیئت جلو میایستد و بقیه بعد از او به صورت نیم دایره میایستند. هر نفر دست چپ خود را به کمر شخص کناری خود گره میزند و با دست راست به سر و سینه میکوبد و اشعار نوحهخوان را جواب میدهد. به این مراسم «جوش دوره» میگویند. <ref>بهروئیان، بیتا، ص 10 و 17.</ref> | ||
==منبع== | ==منبع== | ||
* [[محرم و صفر در فرهنگ مردم ایران|اصغر شعاع، علی آنیزاده، رقیه حاج محمدیاری، شهرزاد دوستی، الهه شایسته رخ، محرم و صفر در فرهنگ مردم ایران، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، ص 55-65.]] | |||
*[[محرم و صفر در فرهنگ مردم ایران|اصغر شعاع، علی آنیزاده، رقیه حاج محمدیاری، شهرزاد دوستی، الهه شایسته رخ، محرم و صفر در فرهنگ مردم ایران، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، ص 55-65.]] | |||
==پی نوشت== | ==پی نوشت== | ||
[[رده:آیینها]] | [[رده:آیینها]] | ||
خط ۱۳۹: | خط ۱۴۱: | ||
[[رده:مراسمها]] | [[رده:مراسمها]] | ||
[[رده:مراسمها در ماه محرم]] | [[رده:مراسمها در ماه محرم]] | ||
<references /> |