تشت‌گذاری: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو
۱۳۱ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۴ فوریهٔ ۲۰۲۱
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۱: خط ۲۱:




'''تشت‌گذاری یا تشت‌گردانی''' از مناسک و مراسم عزاداری امام حسین|عزاداری امام حسین(ع) در ایران، به‌ویژه در مناطق آذری‌نشین است. این آیین پیش از آغاز [[محرم]] در روزهای بیست و هفتم تا سی‌ام ذی‌الحجة|ذی‌الحجه و در مسجد|مساجد و حسینیه|حسینیه‌ها برگزار می‌شود. در این مراسم عزاداران تشت‌های آب را که نمادی از رود [[فرات]] است با خود حمل می‌کنند و به درون مسجد می‌آورند. برخی این منسک را برگرفته از رفتار سپاه امام حسین(ع) در مقابله با سپاه حر بن یزید، در 27 ذی‌الحجه می‌دانند که در آن حسین(ع) دستور داد آب مشک‌ها را داخل تشت‌هایی ریخته، سپاه حر و اسبان‌شان را سیراب کنند.
'''تشت‌گذاری یا تشت‌گردانی''' از مناسک و مراسم [[عزادارى|عزاداری]] [[امام حسین(ع)]] در ایران، به‌ویژه در مناطق آذری‌نشین است. این آیین پیش از آغاز [[محرم]] در روزهای بیست و هفتم تا سی‌ام ذی‌الحجة|ذی‌الحجه و در مساجد و [[حسینیه|حسینیه‌ها]] برگزار می‌شود. در این مراسم عزاداران تشت‌های آب را که نمادی از رود [[فرات]] است با خود حمل می‌کنند و به درون مسجد می‌آورند. برخی این منسک را برگرفته از رفتار سپاه [[حسین|امام حسین(ع)]] در مقابله با سپاه [[حر بن یزید ریاحی|حر بن یزید]]، در 27 ذی‌الحجه می‌دانند که در آن حسین(ع) دستور داد آب مشک‌ها را داخل تشت‌هایی ریخته، سپاه حر و اسبان‌شان را سیراب کنند.
 
 
 
 
==تاریخچه برگزاری تشت‌گذاری==
==تاریخچه برگزاری تشت‌گذاری==
سابقه تشت‌گذاری به دوران [[صفویه]] باز می‌گردد، وجود تشتی در مسجد بازار چاقوسازان [[اردبیل]]، متعلق به دوران شاه عباس (1038ق) مؤید این مطلب است.<ref>مظاهری، فرهنگ سوگ شیعی، 1395ش، ص330.</ref> در دوران [[قاجار]] این مراسم فقط در [[مسجد جامع اردبیل]] برگزار می‌شد؛ اما بعدها به دیگر محلات شهر و دیگر شهرهای ترک‌زبان گسترش یافت. در سال‌های اخیر در اکثر شهرهای [[آذربایجان]] و [[زنجان]] این مراسم برگزار می‌شود. برگزارکنندگان این مراسم، این آیین را نمادی از ایثار و فداکاری امام حسین(ع) و یارانش در سیراب کردن سپاه [[حر بن یزید ریاحی|حر ابن یزید ریاحی]] و اسب‌های آنها در روز 27 [[ذی الحجه]] سال 60ق<ref>مظاهری، محسن‌حسام، فرهنگ سوگ شیعی، 1395ش، ص 330.</ref> و  نمادی از فداکاری [[حضرت عباس علیه السلام|عباس(ع)]] در  آب آوردن برای زنان و کودکان  در [[روز عاشورا]] می‌دانند.<ref>تاریخچه آیین تشت گذاری؛ مشرق نیوز.</ref>
سابقه تشت‌گذاری به دوران صفویه باز می‌گردد، وجود تشتی در مسجد بازار چاقوسازان [[اردبیل]]، متعلق به دوران شاه عباس (۱۰۳۸ ق) مؤید این مطلب است.<ref>مظاهری، فرهنگ سوگ شیعی، 1395ش، ص330.</ref> در دوران قاجار این مراسم فقط در مسجد جامع اردبیل برگزار می‌شد اما بعدها به دیگر محلات شهر و دیگر شهرهای ترک‌زبان گسترش یافت. در سال‌های اخیر در اکثر شهرهای آذربایجان و زنجان این مراسم برگزار می‌شود. برگزارکنندگان این مراسم، این آیین را نمادی از ایثار و فداکاری امام حسین(ع) و یارانش در سیراب کردن سپاه [[حر بن یزید ریاحی|حر ابن یزید ریاحی]] و اسب‌های آنها در روز ۲۷ ذی الحجه سال ۶۰ ق<ref>مظاهری، محسن‌حسام، فرهنگ سوگ شیعی، 1395ش، ص 330.</ref> و  نمادی از فداکاری [[حضرت عباس علیه السلام|عباس(ع)]] در  آب آوردن برای زنان و کودکان  در [[روز عاشورا]] می‌دانند.<ref>تاریخچه آیین تشت گذاری؛ مشرق نیوز.</ref>
 
 
==زمان و شیوه برگزاری==
==زمان و شیوه برگزاری==
تشت‌گذاری هر سال پیش از محرم و بین روزهای 27 تا 30 ‌[[ذی‌الحجة|ذی‌الحجه]] برگذار می‌شود.<ref>مظاهری، فرهنگ سوگ شیعی، ص329.</ref> در تشت‌گذاری، تشت‌های مخصوصی با احترام توسط بزرگان و ریش‌سفیدان وارد [[مساجد]] و [[حسینیه]]‌ها می‌شود. سپس دعای تشت‌گذاری که عباراتی فارسی و ترکی و عربی است خوانده شده و تشت‌ها را از آب پر می‌کنند. در این مراسم نوحه‌های مربوط به عزای حسینی خوانده شده و عملا مراسم عزاداری حسین(ع) آغاز می‌شود. مردم دست در آب تشت‌ها می‌زنند و آن را نوعی [[بیعت]] با حسین(ع) می‌دانند؛ سپس از این آب به عنوان [[تبرک]] می‌برند.<ref>فرهنگ عاشورا؛ ص 272.</ref>  در مساجد [[اردبیل]]، از سده‌های پیش، جایی برای قرار دادن تشت‌ها وجود داشته  است.
تشت‌گذاری هر سال پیش از محرم و بین روزهای ۲۷ تا ۳۰ ‌ذی‌الحجه برگزار می‌شود.<ref>مظاهری، فرهنگ سوگ شیعی، ص329.</ref> در تشت‌گذاری، تشت‌های مخصوصی با احترام توسط بزرگان و ریش‌سفیدان وارد مساجد و [[حسینیه]]‌ها می‌شود. سپس دعای تشت‌گذاری که عباراتی فارسی و ترکی و عربی است خوانده شده و تشت‌ها را از آب پر می‌کنند. در این مراسم نوحه‌های مربوط به عزای حسینی خوانده شده و عملا مراسم عزاداری حسین(ع) آغاز می‌شود. مردم دست در آب تشت‌ها می‌زنند و آن را نوعی [[بیعت]] با حسین(ع) می‌دانند؛ سپس از این آب به عنوان تبرک می‌برند.<ref>فرهنگ عاشورا؛ ص 272.</ref>  در مساجد اردبیل، از سده‌های پیش، جایی برای قرار دادن تشت‌ها وجود داشته  است.
 
 
==پیوند به بیرون==
 
==منابع==
==منابع==


*محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، نشر معروف، قم، 1376ش.
*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=559291&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، نشر معروف، قم، ۱۳۷۶ ش.]
*مظاهری، محسن‌حسام، فرهنگ سوگ شیعی، خیمه، تهران، 1395ش.
*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=4167120&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author مظاهری، محسن‌حسام، فرهنگ سوگ شیعی، خیمه، تهران، ۱۳۹۵ش.]
*[http://www.mashreghnews.ir/fa/news/81361 تاریخچه آیین تشت گذاری؛ مشرق نیوز]
*[http://www.mashreghnews.ir/fa/news/81361 تاریخچه آیین تشت گذاری؛ مشرق نیوز]
{{عزاداری محرم}}
{{عزاداری محرم}}


==پی نوشت==
==پی نوشت==
 
<references />
 
{{درجه بندی
| پیوند = کامل
| رده = ناقص
| جعبه اطلاعات = دارد
| عکس = دارد
| ناوبری = دارد
| منابع = کامل
| نقل مستقیم = ندارد
| جانبداری = ندارد
| رسا بودن = دارد
| جامعیت = ندارد
| زیاده‌نویسی= ندارد
}}
[[en:Basin-placing]]
<onlyinclude></onlyinclude><references />
[[رده:آیین‌ها در ماه محرم]]
[[رده:آیین‌ها در ماه محرم]]
[[رده:آیین‌ها]]
[[رده:آیین‌ها]]
[[رده:مراسم‌ها در ماه محرم]]
[[رده:مراسم‌ها در ماه محرم]]
[[رده:مراسم‌ها]]
[[رده:مراسم‌ها]]

منوی ناوبری