محمد بن‌ ابی‌ سعید نواده عقیل: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''محمد بن‌ ابی‌ سعید،''' نواده‌ عقیل بن ابی‏ طالب است. پدرش ابو سعید احول از فرزندان عقیل و بنا به قول عمری نسابه <ref>المجدی فی انساب الطالبیین، عمری، علی بن محمد، چاپ احمد مهدوی دامغانی، قم: 1409 ﻫ ق. ، ص307.</ref> از شهدای کربلا بود. پدرش در شوخ ‏طبعی و بدیهه‌‏گویی همچون عقیل بوده است. <ref>آینه داران آفتاب، سنگری، محمد رضا، تهران : شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1388 ش.، ج2، ص1363. </ref> مادرش امّ ‏ولد (کنیز) بود. <ref>تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: 1382 – 1387 ﻫ ق / 1962 – 1967 م.، ج5، ص469؛ مقاتل الطالبیین، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، ص98.</ref> محمد بن‌ ابی‌سعید به همراه پدر و مادرش از مدینه تا کربلا همراه کاروان امام حسین (ع) بودند.
{{جعبه اطلاعات اصحاب امام حسین (ع)
{{جعبه اطلاعات اصحاب امام حسین (ع)
| عنوان              =
| عنوان              =
| تصویر              =
| تصویر              =مزار یاران امام حسین(ع).jpg
| اندازه تصویر      =
| اندازه تصویر      =
|توضیح تصویر        =
|توضیح تصویر        =
خط ۲۳: خط ۲۱:
| شاگردان          =
| شاگردان          =
| آثار              =
| آثار              =
| نقش های برجسته              = از یاران امام حسین (ع)
| نقش های برجسته              = از یاران امام حسین (ع) و شهدای کربلا
}}
}}'''محمد بن‌ ابی‌ سعید،''' از نوجونان شهید نبرد [[کربلا]] می باشد.
 


== زندگینامه ==
محمد بن ابی سعید نواده‌ عقیل بن ابی‏ طالب است. پدرش ابو سعید احول از فرزندان عقیل و بنا به قولی از شهدای کربلا بود.<ref>المجدی فی انساب الطالبیین، عمری، علی بن محمد، چاپ احمد مهدوی دامغانی، قم: ۱۴۰۹ ﻫ ق. ، ص۳۰۷.</ref> مادرش امّ ‏ولد (کنیز) بود. <ref>تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: ۱۳۸۲ – ۱۳۸۷ ﻫ ق / ۱۹۶۲ – ۱۹۶۷ م.، ج۵، ص۴۶۹؛ مقاتل الطالبیین، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، ص۹۸.</ref> محمد بن‌ ابی‌سعید به همراه پدر و مادرش از مدینه تا [[کربلا]] همراه کاروان [[حسین|امام حسین (ع)]] بودند.
==نقش در واقعه کربلا==
==نقش در واقعه کربلا==
در برخی منابع سن او 7 سال <ref>رجال طوسی، ص80.</ref> و در بعضی دیگر 25 سال آمده است. <ref>لباب الانساب و الالقاب و الاعقاب، بیهقی، ابوالحسن علی بن زید (ابن فندق)، به تصحیح سیدمهدی رجایی اصفهانی، قم: کتابخانه آیت الله مرعشی، 1410 ﻫ ق. ، ج1، ص402.</ref> اما در اکثر منابع معتبر اولیه یا به سن او اشاره نشده و یا از او به (غلام) تعبیر کرده‌‏اند. لیکن وجود بعضی از حالات در جریان شهادت او و زمان آن، مؤید احتمال کودک بودن اوست. بنا به نقل سماوی پنج تن از شهدای کربلا به سن بلوغ نرسیده بودند که یکی از آنان محمد بن‌ ابی‌ سعید بود و به هنگام شهادت 7 سال داشت. <ref>5. ابصار العین فیانصار الحسین (ع)، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1387 ش. (ع)، سماوی، محمد بن طاهر، تحقیق محمد جعفر طبنسی، مرکز الدراسات الاسلامیه لحرس الثوره.، ص 91.</ref> همچنین زمان جنگ امام حسین (ع) جزء امام سجاد (ع) که بیمار بود، کسی از مردان باقی نمانده، پس هر کس در خیمه مانده بود، کودک بوده نه جوان. به نظر می‌‏آید که سن 25 مربوط به عبدالله بن عقیل باشد.
در برخی منابع سن محمد بن ابی سعید را ۷ سال <ref>رجال طوسی، ص۸۰.</ref> و در بعضی دیگر ۲۵ سال دانسته اند. <ref>لباب الانساب و الالقاب و الاعقاب، بیهقی، ابوالحسن علی بن زید (ابن فندق)، به تصحیح سیدمهدی رجایی اصفهانی، قم: کتابخانه آیت الله مرعشی، ۱۴۱۰ ﻫ ق. ، ج۱، ص۴۰۲.</ref> اما در اکثر منابع معتبر اولیه یا به سن او اشاره نشده و یا از او به (غلام) تعبیر کرده‌‏اند. لیکن وجود بعضی از حالات در جریان شهادت او و زمان آن، مؤید احتمال کودک بودن اوست. بنا به نقل سماوی پنج تن از شهدای کربلا به سن بلوغ نرسیده بودند که یکی از آنان محمد بن‌ ابی‌ سعید بود و به هنگام شهادت ۷ سال داشت. <ref>ابصار العین فیانصار الحسین (ع)، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، ۱۳۸۷ ش. (ع)، سماوی، محمد بن طاهر، تحقیق محمد جعفر طبنسی، مرکز الدراسات الاسلامیه لحرس الثوره.، ص ۹۱.</ref>
===شهادت===
===شهادت===
نحوه شهادت محمد بن‌ ابی‌ سعید به نقل منابع چنین آمده است: امام‌ حسین (ع) چون‌ شیر می‌غرید و ناجوانمردان‌ سپاه‌ اموی‌ را به‌ خاک‌ هلاکت‌ می‌افکند. در این‌ هنگام‌ از سراپرده ‌امام‌ حسین (ع)، کودکی‌ بیرون‌ آمد که‌ دو گوشواره‌ در گوش‌ داشت‌ و از وحشت‌ و حیرت‌ به‌ جانب‌ چپ‌ و راست‌ می‌نگریست‌ و گوشواره‌هایش‌ می‌لرزید. سنگ‌دلی‌ به‌ نام‌ هانی‌ بن‌ ثبیت حضرمی بر او حمله‌ برد و او را شهید کرد. <ref>مقاتل الطالبیین، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، ص92.</ref>  
نحوه شهادت محمد بن‌ ابی‌ سعید به نقل منابع چنین آمده است: امام‌ حسین (ع) چون‌ شیر می‌غرید و ناجوانمردان‌ سپاه‌ اموی‌ را به‌ خاک‌ هلاکت‌ می‌افکند. در این‌ هنگام‌ از سراپرده [[امام حسين (ع)|‌امام‌ حسین (ع)]]، کودکی‌ بیرون‌ آمد که‌ دو گوشواره‌ در گوش‌ داشت‌ و از وحشت‌ و حیرت‌ به‌ جانب‌ چپ‌ و راست‌ می‌نگریست‌ و گوشواره‌هایش‌ می‌لرزید. سنگ‌دلی‌ به‌ نام‌ [[هانی ‌بن‌ ثبیت ‌حضرمی|هانی‌ بن‌ ثبیت حضرمی]] بر او حمله‌ برد و او را شهید کرد. <ref>مقاتل الطالبیین، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. کتابفروشی صدوق. ، ص۹۲.</ref>  
نام قاتل او را ابن زهیر ازدی، لقیط بن ایاس (ناشر) جهنی و یا هانی‌ بن‌ ثبیت حضرمی نوشته‌اند. گفته شده که لقیط‌ بن‌ ایاس‌ جهنی‌ به‌ وسیله‌ تیری‌ که‌ به‌ جانبش‌ پرتاب‌ کرد، مجروح و هانی‌ بن‌ ثبیت حضرمی با شمشیر او را شهید کرد. <ref>برای تفصیل بیشتر ر.ک : تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: 1382 1387 ﻫ ق / 1962 1967 م.، ج5، ص469؛ مقاتل الطالبیین، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، ص92؛رجال طوسی، شیخ طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، به کوشش محمد صادق آل بحر العلوم، نجف: 1381 ﻫ ق.، ص80؛ 5. ابصار العین فیانصار الحسین (ع)، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1387 ش. (ع)، سماوی، محمد بن طاهر، تحقیق محمد جعفر طبنسی، مرکز الدراسات الاسلامیه لحرس الثوره.، ص91؛ اعیان الشیعه، امین، سید محسن، چاپ حسن امین، بیروت: 1403 ﻫ ق.، ج3، ص293؛ وسیله الدارین فیانصار الحسین (ع)، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1387 ش.، موسوی زنجانی، بیروت: مؤسسه اعلمی، 1402 ﻫ ق. ، ص232؛ تنقیح المقال فی احوال الرجال، مامقانی، شیخ عبدالله، نجف: المطبعه الحیریه، 1352 ﻫ ق.، ج2، ص60؛انصار الحسین (ع)، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1387 ش.، ص151.</ref>
 
در زیارت رجبیه و زیارت ناحیه مقدسه به وی سلام داده شده است: ”السَّلامُ عَلَی مُحَمَّدِ بنِ اَبی سَعیدِ بنِ عَقیلٍ وَ لَعَنَ اللهُ قاتِلَهُ وَ رامِیهُ لَقیطَ بنَ ناشِرٍ الجُهَنِی“
نام قاتل او را [[عبدالله بن زهیر بن سلیم ازدی|ابن زهیر ازدی]]، [[لقیط‌ بن ناشر جهنی|لقیط بن ایاس (ناشر) جهنی]] و یا هانی‌ بن‌ ثبیت حضرمی نوشته‌اند. گفته شده که لقیط‌ بن‌ ایاس‌ جهنی‌ به‌ وسیله‌ تیری‌ که‌ به‌ جانبش‌ پرتاب‌ کرد، مجروح و هانی‌ بن‌ ثبیت حضرمی با شمشیر او را شهید کرد. <ref>برای تفصیل بیشتر ر.ک : تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: ۱۳۸۲ ۱۳۸۷ ﻫ ق / ۱۹۶۲ ۱۹۶۷ م.، ج۵، ص۴۶۹؛ مقاتل الطالبیین، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، ص۹۲؛رجال طوسی، شیخ طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، به کوشش محمد صادق آل بحر العلوم، نجف: ۱۳۸۱ ﻫ ق.، ص۸۰.</ref>
 
در [[زیارت رجبیه]] و [[زیارت ناحیه مقدسه]] به وی سلام داده شده است: «السَّلامُ عَلَی مُحَمَّدِ بنِ اَبی سَعیدِ بنِ عَقیلٍ وَ لَعَنَ اللهُ قاتِلَهُ وَ رامِیهُ لَقیطَ بنَ ناشِرٍ الجُهَنِی»
==منبع==
==منبع==
مرضیه محمدزاده، شهیدان جاوید، نشر بصیرت، ص 430-431.
 
* [http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=2588126&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author مرضیه محمدزاده، شهیدان جاوید، نشر بصیرت، ص ۴۳۰-۴۳۱.]
 
==پی نوشت==
==پی نوشت==
[[رده: تاریخ]]
[[رده: تاریخ]]
خط ۴۰: خط ۴۳:
[[رده: شهیدان کربلا]]
[[رده: شهیدان کربلا]]
[[رده: شهدای بنی‌هاشم]]
[[رده: شهدای بنی‌هاشم]]
<references />

منوی ناوبری