حسین وارث آدم
| حسین وارث آدم
| |
|---|---|
 | |
| نویسنده | علی شریعتی |
| ناشر | انتشارات قلم |
| محل نشر | تهران |
| تاریخ نشر | 1360 |
| تعداد صفحات | 447 |
| موضوع | مقاله ها و خطبه ها |
| قطع | رقعی |
| تعداد جلد | 19 |
حسین وارث آدم کتابی است الهام گرفته از زیارت وارث درباره قیام امام حسین(ع) که توسط علی شریعتی نوشته شده‌است.
درباره کتاب[ویرایش | ویرایش مبدأ]
کتاب حسین وارث آدم از مجموعه آثار شماره 19 دکتر شریعتی است و حاوی هشت سخنرانی ایرادشده از ایشان در سال‌های ۱۳۴۹ و ۱۳۵۰ شمسی در حسینیه ارشاد می‌باشد. عنوان کتاب، از زیارت وارث الهام گرفته شده‌است. سخنرانی‌های این کتاب، ابتدا در جزوه‌های مستقل منتشر شده و بعدها در یک مجلد به چاپ رسیده‌است.
حسین وارث آدم، واقعه کربلا را چکیده و خلاصه تمام درگیری‌های تاریخ از فرعون تا خود امام حسین(ع) می‌داند که بر ضد تثلیث فرعون و قارون و بلعم (زر و زور و تزویر) شوریده‌است.
مرتضی مطهری، از نگاه تاریخی و فلسفه تاریخ انتقادهایی جدی به تحلیل شریعتی از واقعه کربلا وارد کرد و این کتاب را نوعی روضه مارکسیستی خواند. ولی سید رضا شاکری به کتاب حسین وارث آدم از زاویه دید ادبی و اجتماعی نگریسته و به تبیین وجوه هرمنوتیک مقدمـه سـخنرانی حسـین وارث آدم پرداخته است. او می گوید: مقدمـه سـخنرانی حسـین وارث آدم، یک اثر ادبـی مستقل و نزدیک بـه یـک مـتن نمایشـی فـرض شـده کـه بـر اسـاس پیرنـگ و مولفه های آن، حامل آثار کارکردی در خواننده و عامـل بـرانگیختن او بـه کـنش اجتماعی است و نشانگر دغدغه هـای وجـودی نویسنده در باب انسان و سرنوشت است.
فهرست مطالب[ویرایش | ویرایش مبدأ]
کتاب در هشت فصل منتشر شده است:
- فصل اول- حسین وارث آدم
- فصل دوم- متن حسین وارث آدم
- فصل سوم- ثار
- فصل چهارم- شهادت
- فصل پنجم- پس از شهادت
- فصل ششم- بحثی راجع به شهید
- فصل هفتم- بینش تاریخی شیعه
- فصل هشتم- انتظار، مذهب اعتراض
چکیده کتاب[ویرایش | ویرایش مبدأ]
در کتاب اشاره به پیدایش واحد انسانها از الله دارد که همه برابر و یکسان و از روز الست همگی بر یک پیمان محکم بوده‌اند اما طی گذر زمان مانند رودهایی که از سرچشمه خود جدا شده‌اند از هم جدا و طی زمانهایی به هم نزدیک و در جاهایی مقابل هم قرار می‌گیرند و این را با قیام‌هایی که در طی قرون انجام شده مانند قیام عاشورا مقایسه می‌کند. تقریبا تمام مستکبران تاریخ را معرفی و در پانویس کتاب توضیحاتی در مورد پادشاهان آورده‌شده‌است.
در فصل بعدی به معنی کلمه ثار در زیارت وارث (یا ثار الله و ابن ثاره) اشاره می‌کند که نشان می‌دهد ثار یک فرهنگ و سنت عمیق است که به ثار فکری، ثار تاریخی و ثار انسانی تعبیر می‌شود. و در فصل دیگر به معنی خود کلمه شهادت می‌پردازد و شناخت امام حسین (ع) را منوط به درک مفهوم شهادت می‌داند. شهادت امام حسین (ع) یک قیام علیه دشمن و یک شهادت بود، یک شهادت آگاهانه که تضمین حیات یک ملت است، اما وظیفه شیعیان را بعد از شهادت تنها گریستن و عزاداری نمی‌داند. امام حسین (ع) شهیدی است که خود را در باشکوه‌ترین شکل مطلق به یک تقدس مطلق تبدیل شده و محتوای او یک فرد نیست بلکه یک فکر است. در بحث بینش تاریخی شیعه به انواع مذهب شیعه از نظر کسانی که در مورد تاریخ ادیان تحقیق کرده‌اند پرداخته شده که مذهب شیعه را دو نوع شیعه ابوسفیانی و شیعه ابوذری می‌دانددر تشییع میان آنچه بوده و آنچه هست فاصله است و از میان همه عقاید شیعی اعتقاد به آخر الزمان و غیبت و اصل انتظار بیش از همه عقاید دیگر تضاد وجود دارد، از یک سو روشنفکران و از یک سو مومنین و این تضاد را روشنفکران مذهبی با استدلال‌های علمی حل می‌کنند.
جملاتی از کتاب[ویرایش | ویرایش مبدأ]
عدالت تقدس دارد و از جمله مفاهیمی ست که در اثر ارتباط و تماسمان با آن، جزء تمام شخصیت همه ما شده‌است. در این حال اگر هزار تومان از پول‌هایی که به من تعلق دارد در راه تحقق عدالت انفاق کنم آن هزار تومان تقدس عدالت را به خود می‌گیرد در صورتی که تا وقتی که در جیب من است فقط هزار تومان پول است اما وقتی آن را در راه عدالت نفی کنم به شکل دیگری اثبات می‌شود (ص 199).
یک انسان نسبی تبدیل به یک انسان مطلق می‌گردد زیرا که دیگر او یک انسان ، شخص، و فرد نیست، فکر است چون فردی بوده که خود را در راه فکرش فدا کرده و بنابراین تبدیل به فکر شده‌است. از اینجاست که ما در حسین (ع)، شخص خاصی که پسر علی (ع) است را نمی‌شناسیم. حسین اسمی است از عدالت، امامت و توحید (ص 201).
جستارهای وابسته[ویرایش | ویرایش مبدأ]
منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- کتابشناسی تاریخی امام حسین علیه‌السلام، محمد اسفندیاری، ص 159-160.