ابصار العین فی انصار الحسین علیه و علیهم السلام
ابصار العین فی انصار الحسین علیه و علیهم السلام کتابی است درباره‌ی امام حسین (ع) و یاران او که توسط محمد سماوی نوشته شده و تصحیح آن را محمد جعفر طبسی انجام داده است.
| ابصار العین فی انصار الحسین علیه و علیهم السلام
| |
|---|---|
 | |
| نویسنده | محمد سماوی |
| ناشر | مرکز الدّراسات الاسلامیة لحرس الثّورة |
| محل نشر | قم |
| تاریخ نشر | 1377 |
| تعداد صفحات | 302 |
| قطع | وزیری |
درباره‌ی کتاب
کتابی است کم برگ، امّا پربار، دربارهٔ امام حسین (ع) و یاران او که از پی سالها پژوهش نوشته شده و در شعبان 1341 پایان یافته است. نویسندهٔ کتاب، که از ادیبان و کتاب‌شناسان عصر خود بود و در معقول و منقول دستی داشت، در آغاز این اثر می‌گوید من از دیرباز مشتاق شناخت یاران امام حسین بودم و به مدت ده سال کتاب‌های رجال و مقاتل را بر رسیدم. سرانجام شرح حال یاران امام را جمع‌آوری کردم و یادداشت‌هایم را سامان دادم و آن را ابصارالعین فی انصارالحسین نام نهادم (ص 21).
مطالب کتاب در یک فاتحه، هفده مقصد و یک خاتمه گنجانده شده و در آن شرح حال بیش از 110 شهید آمده است. در فاتحهٔ کتاب، که حدود یک هفتم آن است، به اجمالی از زندگی امام حسین پرداخته شده، و آنگاه در ضمن هفده مقصد، شرح حال شهیدان آمده است؛ از جمله شهیدان آل ابوطالب، شهیدان بنی اسد، شهیدان آل همدان، شهیدان انصار، شهیدان بنی کلب. در خاتمه، بیست مطلب دربارهٔ انصار آمده است؛ از جمله: در کربلا سر همهٔ شهیدان، بجز دو تن، بریده شد. پنج تن از اصحاب رسول خدا (ص) همراه امام حسین (ع) به شهادت رسیدند. هفت تن از اصحاب امام حسین با پدرانشان شهید شدند. یک زن همراه امام حسین به شهادت رسید.
یکی از فایده‌های جنبی کتاب مباحثی است تحت عنوان «ضبط الغریب» که در آن معنای برخی واژه‌های غریب و چگونگی تلفظ آن‌ها آمده است.
این کتاب، سالها پیش، به قلم علیرضا خسروانی با عنوان یاران با وفای حسین علیه‌السلام، ترجمه شده است (تهران، کتاب‌فروشی مرتضوی). ترجمهٔ دیگر آن، به اهتمام عبدالرحیم عقیقی بخشایشی همراه چند اثر دیگر، ذیل عنوان انصارالحسین (ع): ترجمهٔ کتاب ابصارالعین فی انصارالحسین علیه‌السلام (عنوان روی جلد: حماسه‌سازان کربلا)، منتشر شده است (چاپ اول: قم، نشر نوید اسلام، 1369).
گفتنی است واعظ خیابانی تبریزی در کتاب علماء معاصرین (تهران، مطبعهٔ اسلامیه، 1325)، به «ذکر برخی از تحقیقات و روایات ابصارالعین فی انصارالحسین ...» پرداخته و این کتاب را ستوده است (ص 266-268).
آثاری درباره‌ی یاران امام حسین
دربارهٔ یاران امام حسین، علاوه بر آثاری که در این کتابشناسی معرفی می‌شود، رجوع شود به:
جمعی از نویسندگان (عبدالحسین بینش و دیگران). پژوهشی پیرامون شهدای کربلا چاپ اول: قم، انتشارات یاقوت، 1381. 431 ص، وزیری.
سید محمّد على حلو. انصارالحسین علیه‌السلام: الثّورة و الثّوار. چاپ اوّل: قم، مؤسسه السّبطین العالمیه، 1383. 239 ص، وزیری.
محمّد رضا سنگری، آینه‌داران آفتاب : پژوهش و نگارش نو از زندگی و شهادت یاران اباعبدالله الحسین علیه‌السّلام. چاپ اول: تهران، شرکت چاپ و نشر بین‌الملل، 1386. 2 ج، ده + شش + 1467 ص، وزیری.
محمّد علی عابدین. التّیسیرالذّاتی لانصارالحسین، چاپ اول: بیروت، دارالکتاب اللّبنانی، 1980 م. 271 ص، وزیری.
همو، الدّوافع الذّاتیّة لانصارالحسین. چاپ سوم: قم، دارالکتاب الاسلامی، 1983 م. 271 ص، وزیری.
ذبیح الله محلاتی. فرسان الھیجاء در شرح حالات اصحاب حضرت سیّدالشَّهداء، چاپ دوم : تهران، مرکز نشر کتاب، 1390 ق. 340+320 ص، وزیری.
سید اصغر ناظم‌زادهٔ قمی. اصحاب امام حسین علیه‌السّلام از مدینه تا کربلا. چاپ اول: قم، مؤسسهٔ بوستان کتاب، 1390. 636 ص، وزیری.
جستارهای وابسته
منابع
کتابشناسی تاریخی امام حسین علیه‌السلام، محمد اسفندیاری، ص 118-119.