فرهنگ سوگ شیعی

از ویکی حسین
پرش به ناوبری پرش به جستجو
فرهنگ سوگ شیعی

ناشر خیمه
محل نشر تهران
تاریخ نشر 1395
شابک987-600-6254-53-1
تعداد صفحات 671
موضوع دانشنامه
زبان فارسی

فرهنگ سوگ شیعی دانشنامه‌ای است میان‌رشته‌ای و گروهی در راستای شناخت و معرفی روشمند و علمیِ آیین‌ها و رسوم عزاداری و مقولات مرتبط با آن‌ها که تدوین و نگارش آن از پاییز سال 1389 آغاز شده و تا زمستان 1394 ادامه داشته است.

درباره کتاب

ویراست یکم این دانشنامه 237 مقاله (28 مقاله‌ی ارجاعی) را شامل می‌شود که توسط 43 نویسنده نگاشته شده‌اند. مدیریت این پروژه و سرویراستاری آن را محسن‌ حسام مظاهری ـ نویسنده و پژوهشگر مطالعات اجتماعی آیین‌های شیعی ـ برعهده دارد و شورای علمی آن متشکل است از پیمان اسحاقی، جبار رحمانی، مسلم نادعلی‌زاده، سعید طاووسی مسرور، مهدی مسائلی و مظفر پاسدار شیرازی. تمرکز اصلی این دانشنامه، بر شناخت مقوله‌ی عزاداری مذهبی شیعیان در کشورهای مختلف (با تأکید ویژه بر ایران) است و موضوعاتی که مستقیم یا با واسطه به این مقوله مرتبط می‌شوند.

موضوع مدخل‌ها

مداخل این دانشنامه، 10 گروه موضوعی را شامل می‌شود که عبارتند از:

  • اول: مفاهیم و اصطلاحات (مانند «اسطوره»، «اشک» و «شفاعت»)
  • دوم: آثار مکتوب؛ اعم از: مقاتل (مانند «لهوف» و «روضة الشهدا»)

متون مذهبی (مانند «زیارت عاشورا») پژوهش‌های درباره‌ی عزاداری (مانند «تعزیه آیین و نمایش در ایران») دیگر کتاب‌های مرتبط (مانند «التنزیه» و «کبریت احمر»)

  • سوم: اشخاص؛ اعم از: بزرگان دینی (مانند «حسین» و «عباس»)

علما و روحانیون (مانند «نائینی» و «شوشتری») روضه‌خوانان و مداحان (مانند «کعبی» و «ارضی») وعاظ (مانند «فلسفی» و «وائلی») پژوهشگران (مانند «خودزکو» و «چلکوفسکی») مقتل‌نویسان (مانند «ابن‌طاووس» و «دربندی») شاعران (مانند «دعبل خزاعی» و «محتشم کاشانی») و دیگر شخصیت‌های مرتبط و مؤثر (مانند «معز الدوله» و «ناصر‌الدین‌شاه»)

  • چهارم: آیین‌ها، آداب و رسوم (مانند «قمه‌زنی»،‌ «چهل‌منبر» و «نخل‌گردانی»)
  • پنجم: واحدهای جغرافیایی؛ اعم از: کشور‌ها (مانند «لبنان» و «هند»)
  • و شهرهای مختلف (مانند «کربلا» و «اردبیل»)
  • ششم: اماکن؛ اعم از: حسینیه‌ها (مانند «حسینیه‌ ارشاد» و «حسینیه اعظم زنجان»)

تکایا (مانند «تکیه دولت» و «تکیه معاون‌الملک») و دیگر مکان‌های مهم (مانند «بین‌الحرمین»)

  • هفتم: اشیا (مانند «عَلَم»، «توغ» و «دمام»)
  • هشتم: زمان‌ها (مانند «عاشورا»، «بیست‌ویکم رمضان» و «فاطمیه»)
  • نهم: سازمان‌ها (مانند «مؤسسه وعظ و خطابه» و «هیئت رزمندگان اسلام»)
  • دهم: دوره‌های تاریخی و دولت‌ها (مانند «آل‌بویه»، «صفویه» و «قاجار»)

پیوند به بیرون

منابع