|
|
| خط ۸: |
خط ۸: |
| | link 5 = تاریخ و جغرافیا | | | link 5 = تاریخ و جغرافیا |
| }}<div class="first-column-container">{{Featured Index | | }}<div class="first-column-container">{{Featured Index |
| | imagesize = 500px | | | imagesize = 300px |
| | text = ابن طاووس در تبیین موضوع [[اربعین]] [[امام حسین(ع)]]، با به کارگیری برشی روایی، به بیان حضور [[جابر بن عبد اللّه انصارى|جابربن عبدالله انصاری]] بر مزار آن حضرت اشاره می‌کند. بر این اساس، آن زمان که کاروان اسیران و در رأس آنها، [[زین العابدین «ع»| امام زین‌العابدین(ع)]] به [[کربلا]] رسیدند، با جابر رو به رو شدند که در آن روز برای [[زیارت]] قبر امام حسین (ع) بدانجا آمده بوده است؛ پس همه با هم به عزاداری و نوحه‌سرایی پرداختند؛ بدین ترتیب، ابن طاووس آنچه را که به زیارت قبر امام مربوط می‌شود، با روز اربعین در هم می‌تند. هر دو موضوع به کارگیری اصطلاح «[[زیارت اربعین]]»، و نیز حضور جابر، پیش از یادکرد ابن طاووس هم دارای پیشینه بوده است؛ بیرونی تصریح دارد که در زمان وی، ۲۰ صفر را از آن‌رو که ۴۰ کس از [[اهل بیت]] آن حضرت به زیارت قبر ایشان آمده‌اند، و نه مستقیماً به آن سبب که چهلمین روز [[شهادت]] ایشان بوده است، روز «زیارت اربعین» می‌نامند، و شیخ مفید بخشی از المزار خود را به فضایل زیارت اربعین اختصاص داده است. از سوی دیگر، حضور جابر بر مزار آن حضرت با بسیاری از اسناد و مدارک پیش از ابن طاووس، همچون عمادالدین محمد طبری و با قدری تفاوت در بیان، توسط ابن نما تأیید می‌شود. آنچه در اینجا رخ داده این است که مؤلف، چند موضوع را در کنار یکدیگر آورده است: حضور جابر برای زیارت قبر امام، تغییر مسیر اسیران به سمت کربلا و آوردن سر آن حضرت توسط اسیران بدانجا در همان روز، دیدار امام سجاد (ع) و جابر، و نیز موضوع زیارت اربعین. بدون توجه به نقدهای صورت گرفته بر این‌موضوعات و کنارهم آمدن‌ها، و یا اینکه موضوعات بیان شده توسط ابن طاووس دارای سابقه بوده، یا نه؛ واقعیت این است که این بیان و چینش، به عنوان یک نقطۀ عطف، از سویی سبب تثبیت روز ۲۰ صفر به عنوان اربعین و چهلمین روز شهادت و روز زیارت قبر آن بزرگوار، و از سویی دیگر سبب جهت‌دهی و تدوین مفاهیمی همچون دعای زیارت اربعین گشت. ابن طاووس ادعیۀ زیارت اربعین را از آغاز تا انجام، به همراه زیارت دیگر شهدا، که در آخر با وداع به پایان می‌رسد، با شرح و بسط آورده است. | | | text = ابن طاووس در تبیین موضوع [[اربعین]] [[امام حسین(ع)]]، با به کارگیری برشی روایی، به بیان حضور [[جابر بن عبد اللّه انصارى|جابربن عبدالله انصاری]] بر مزار آن حضرت اشاره می‌کند. بر این اساس، آن زمان که کاروان اسیران و در رأس آنها، [[زین العابدین «ع»| امام زین‌العابدین(ع)]] به [[کربلا]] رسیدند، با جابر رو به رو شدند که در آن روز برای [[زیارت]] قبر امام حسین (ع) بدانجا آمده بوده است؛ پس همه با هم به عزاداری و نوحه‌سرایی پرداختند؛ بدین ترتیب، ابن طاووس آنچه را که به زیارت قبر امام مربوط می‌شود، با روز اربعین در هم می‌تند. هر دو موضوع به کارگیری اصطلاح «[[زیارت اربعین]]»، و نیز حضور جابر، پیش از یادکرد ابن طاووس هم دارای پیشینه بوده است؛ بیرونی تصریح دارد که در زمان وی، ۲۰ صفر را از آن‌رو که ۴۰ کس از [[اهل بیت]] آن حضرت به زیارت قبر ایشان آمده‌اند، و نه مستقیماً به آن سبب که چهلمین روز [[شهادت]] ایشان بوده است، روز «زیارت اربعین» می‌نامند، و شیخ مفید بخشی از المزار خود را به فضایل زیارت اربعین اختصاص داده است. از سوی دیگر، حضور جابر بر مزار آن حضرت با بسیاری از اسناد و مدارک پیش از ابن طاووس، همچون عمادالدین محمد طبری و با قدری تفاوت در بیان، توسط ابن نما تأیید می‌شود. آنچه در اینجا رخ داده این است که مؤلف، چند موضوع را در کنار یکدیگر آورده است: حضور جابر برای زیارت قبر امام، تغییر مسیر اسیران به سمت کربلا و آوردن سر آن حضرت توسط اسیران بدانجا در همان روز، دیدار امام سجاد (ع) و جابر، و نیز موضوع زیارت اربعین. بدون توجه به نقدهای صورت گرفته بر این‌موضوعات و کنارهم آمدن‌ها، و یا اینکه موضوعات بیان شده توسط ابن طاووس دارای سابقه بوده، یا نه؛ واقعیت این است که این بیان و چینش، به عنوان یک نقطۀ عطف، از سویی سبب تثبیت روز ۲۰ صفر به عنوان اربعین و چهلمین روز شهادت و روز زیارت قبر آن بزرگوار، و از سویی دیگر سبب جهت‌دهی و تدوین مفاهیمی همچون دعای زیارت اربعین گشت. ابن طاووس ادعیۀ زیارت اربعین را از آغاز تا انجام، به همراه زیارت دیگر شهدا، که در آخر با وداع به پایان می‌رسد، با شرح و بسط آورده است. |
|
| |
|
