۹٬۵۴۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''شام غریبان،''' در لغت‌نامه دهخدا، به معانی شب مردم غریب و از دیار دورافتاده، زاری کردن به درد، چنان‌که بر وفات کسی گریستن و غم نمودن، شب اول وفات کسی برای خانواده آن کس، شب یازدهم محرم و عزاداری بعد از آن شب، آمده است. <ref>دهخدا، ذیل شام غریبان.</ref> | '''شام غریبان،''' در لغت‌نامه دهخدا، به معانی شب مردم غریب و از دیار دورافتاده، زاری کردن به درد، چنان‌که بر وفات کسی گریستن و غم نمودن، شب اول وفات کسی برای خانواده آن کس، شب یازدهم [[محرم]] و [[عزادارى|عزاداری]] بعد از آن شب، آمده است. <ref>دهخدا، ذیل شام غریبان.</ref> | ||
در اصطلاح فرهنگ | در اصطلاح فرهنگ [[عاشورا]]، به مراسم سوگواری شبانه در شب یازدهم محرم شام غریبان گفته می‌شود که مردم با در دست داشتن شمع‌هایی روشن و با خواندن نوحه‌هایی غمگین، بدون طبل در این شب یاد اسرای اهل بیت را گرامی می‌دارند. | ||
«شام غریبان گونه نمادین دیگری از دسته‌روی است. در این دسته‌گردانی، عزاداران دیگر علم و پرچم و چلچراغی همراه ندارند و ایستاده حرکت نمی‌کنند. با هیجان و خروش دست‌هایشان را بر سینه نمی‌کوبند و | «شام غریبان گونه نمادین دیگری از دسته‌روی است. در این دسته‌گردانی، عزاداران دیگر [[علم،علمات|علم]] و [[پرچم]] و چلچراغی همراه ندارند و ایستاده حرکت نمی‌کنند. با هیجان و خروش دست‌هایشان را بر سینه نمی‌کوبند و [[نوحه]]<nowiki/>هایشان از مضمون رزم و [[شهادت]] خالی است. راهشان را نور شعله‌های لرزان شمع‌هایی که کودکان به دست گرفته‌اند، روشن می‌کند. زنگ آهنگ [[سنچ|سنج]]، بانگ طبل و کرنایی هم‌صدایشان نیست و این‌ها همه چهره‌ای نمادین از غروب عاشورای [[کربلا]]<nowiki/>ی راستین را می‌نمایاند. آهسته و در دسته‌های پراکنده در محله‌ها و کوچه پس کوچه‌ها می‌گردند. سرها را در هم فرو می‌برند، دست‌ها را آرام بر سر می‌زنند و غریبانه نوحه‌ای می‌خوانند که حکایت از جستجوی کودکی گمشده دارد.» <ref>میرشکرایی، 1383، ص 53.</ref> | ||
شام غریبان تقریباً در تمامی نقاط ایران به یک صورت اجرا می‌شود و تنها تفاوت‌هایی جزئی در اجرای مراسم آن دیده می‌شود. | شام غریبان تقریباً در تمامی نقاط ایران به یک صورت اجرا می‌شود و تنها تفاوت‌هایی جزئی در اجرای مراسم آن دیده می‌شود. | ||
| خط ۱۲۲: | خط ۱۲۲: | ||
پس از این مراسم چند تن از عزاداران هر تکیه و حسینیه به محله خود و بازار می‌رفتند و در سه دکان را باز می‌کردند. آنگاه همه کسبه دکان‌هایشان را می‌گشودند و کسب و کار پس از یک دهه تعطیلی از سر گرفته می‌شد. <ref>سرچمنی، رحیمه، میانه، آذربایجان شرقی، 1349 و 1351.</ref> | پس از این مراسم چند تن از عزاداران هر تکیه و حسینیه به محله خود و بازار می‌رفتند و در سه دکان را باز می‌کردند. آنگاه همه کسبه دکان‌هایشان را می‌گشودند و کسب و کار پس از یک دهه تعطیلی از سر گرفته می‌شد. <ref>سرچمنی، رحیمه، میانه، آذربایجان شرقی، 1349 و 1351.</ref> | ||
==منبع== | ==منبع== | ||
* [[محرم و صفر در فرهنگ مردم ایران|اصغر شعاع، علی آنی‌زاده، رقیه حاج محمدیاری، شهرزاد دوستی، الهه شایسته رخ، محرم و صفر در فرهنگ مردم ایران، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، ص 85-92.]] | |||
*[[محرم و صفر در فرهنگ مردم ایران|اصغر شعاع، علی آنی‌زاده، رقیه حاج محمدیاری، شهرزاد دوستی، الهه شایسته رخ، محرم و صفر در فرهنگ مردم ایران، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، ص 85-92.]] | |||
==پی نوشت== | ==پی نوشت== | ||