سید محمد اسماعیل بلخى: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (یک نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده | '''سید محمد اسماعیل بلخی''' از روحانیون مبارز شیعى و از شاعران مشهور افغان است.{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده | ||
| نام = سید محمد اسماعیل بلخى | | نام = سید محمد اسماعیل بلخى | ||
| تصویر =Mohammad esmaiel balkhi.jpg | | تصویر =Mohammad esmaiel balkhi.jpg | ||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
| زمینه فعالیت =سیاست- شعر | | زمینه فعالیت =سیاست- شعر | ||
| ملیت =افغان | | ملیت =افغان | ||
| تاریخ تولد =دهه آخر قرن | | تاریخ تولد =دهه آخر قرن ۱۳ | ||
| محل تولد =افغانستان | | محل تولد =افغانستان | ||
| والد = | | والد = | ||
| تاریخ مرگ = | | تاریخ مرگ = ۱۳۴۶ ه. ش | ||
| محل مرگ =عراق | | محل مرگ =عراق | ||
| علت مرگ = شهادت توسط حکومت افغانستان | | علت مرگ = شهادت توسط حکومت افغانستان | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
|امضا = | |امضا = | ||
}} | }} | ||
==زندگینامه== | ==زندگینامه== | ||
وی در سال | وی در سال ۱۳۰۷ ه. ش همراه پدرش به مشهد رفت و به تحصیل علوم متداول پرداخت و به صف مبارزان سیاسى- اسلامى پیوست. بلخی پس از سرکوبى قیام مسجد گوهرشاد به هرات رفت و برای روشنگرى و بیدارى مردم آنجا تلاش کرد. بلخی در سال‌های ۱۳۲۲- ۱۳۲۳ سازمانى به نام «مجتمع اسلامى» بنیان نهاد. او در سال ۱۳۲۷ ه. ش وارد کابل شد و مبارزات بى‌امان خود را در مخالفت با استکبار ادامه داد. در سال ۱۳۲۹ ه. ش سید محمد به اتهام طراح نقشۀ براندازى حکومت وقت افغانستان دستگیر شد و به مدت ۱۴ سال به زندان افتاد. وى به سال ۱۳۴۶ ه. ش سفرى به ایران و عراق کرد و سرانجام بر اثر توطئه حکومت افغانستان به شهادت رسید. | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
سبک شعرى او، آمیزه‌اى از شیوۀ هندى و عراقى و اشعارش سرشار از مفاهیم عرفانى است. حجم قابل توجّهى از آثار منظوم شهید بلخى داراى صبغۀ آیینى، اجتماعى و سیاسى و در عرصۀ ادب دینى است. مجموعه اشعار او به | سبک شعرى او، آمیزه‌اى از شیوۀ هندى و عراقى و اشعارش سرشار از مفاهیم عرفانى است. حجم قابل توجّهى از آثار منظوم شهید بلخى داراى صبغۀ آیینى، اجتماعى و سیاسى و در عرصۀ ادب دینى است. مجموعه اشعار او به ۷۵۰۰۰ بیت مى‌رسیده که بیشتر آن‌ها را در زندان سروده بود؛ ولى امروز فقط مقدارى از آن‌ها در دسترس است. | ||
=== کتاب‌ها === | ===کتاب‌ها=== | ||
* [http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/499866 مشعل توحید؛ ت‍ه‍ران: م‍رک‍ز م‍طال‍ع‍ات و ت‍ح‍ق‍ی‍ق‍ات ان‍ق‍لاب اسلامی افغانستان، ۱۳۶۳. ص ۷۸] | *[http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/499866 مشعل توحید؛ ت‍ه‍ران: م‍رک‍ز م‍طال‍ع‍ات و ت‍ح‍ق‍ی‍ق‍ات ان‍ق‍لاب اسلامی افغانستان، ۱۳۶۳. ص ۷۸] | ||
==اشعار== | |||
===لب‌تشنه بازگشت=== | |||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب| عباس!اى که زیب گرفت از تو نام مرد | بادا فداى همچو تو مردى، تمام مرد! }} | {{ب| عباس! اى که زیب گرفت از تو نام مرد | بادا فداى همچو تو مردى، تمام مرد! }} | ||
{{ب| بزم وفاى عهد که میدان کربلاست | دادى به نوع مرد تو درس مرام مرد }} | {{ب| بزم وفاى عهد که میدان کربلاست | دادى به نوع مرد تو درس مرام مرد }} | ||
| خط ۶۸: | خط ۶۶: | ||
{{ب| تو زنده‌اى وگرنه سزد آنکه فاش گفت: | روز شهادت تو بود قتل عام مرد }} | {{ب| تو زنده‌اى وگرنه سزد آنکه فاش گفت: | روز شهادت تو بود قتل عام مرد }} | ||
{{ب| عزم خرام کرد چو قدّت، سپهر گفت: | | {{ب| عزم خرام کرد چو قدّت، سپهر گفت: | تنگ است ملک کون بر این نیم گام مرد }} | ||
{{ب| خون جاى اشک ریخت ز مژگان مرد راه | پیچید دود آه که گردید نام مرد | {{ب| خون جاى اشک ریخت ز مژگان مرد راه | پیچید دود آه که گردید نام مرد }} | ||
{{ب| بگرفت و رفت، لیک لبِ تشنه بازگشت | آرى که روزگار نگردد به کام مرد }} | {{ب| بگرفت و رفت، لیک لبِ تشنه بازگشت | آرى که روزگار نگردد به کام مرد }} | ||
{{پایان شعر}}<br /> | {{پایان شعر}}<br /> | ||
===مبتلاى عشق (در سوگ سقاى کربلا(ع))=== | |||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب| اى مبتلاى عشق تو را ابتلا بلند | با «لا»ى نفى، نفى تو بالا بلا، بلند }} | {{ب| اى مبتلاى عشق تو را ابتلا بلند | با «لا»ى نفى، نفى تو بالا بلا، بلند }} | ||
{{ب| | {{ب| رمزى است در نداى الستت که تا ابد | ذرات را بلاى تو از لابه‌لا بلند }} | ||
{{ب| از قطره‌هاى خون شهیدان مسلکت | قالوا بلى به کرب و بلا زان بلا بلند }} | {{ب| از قطره‌هاى خون شهیدان مسلکت | قالوا بلى به کرب و بلا زان بلا بلند }} | ||
| خط ۹۲: | خط ۹۰: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
*[[کاروان شعر عاشورا| | *[[کاروان شعر عاشورا|محمدعلی مجاهدی، ''کاروان شعر عاشورا''، زمزم هدایت، ج۱، ص ۵۵۴-۵۵۵.]] | ||
*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/499866 وب سایت سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران] | *[http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/499866 وب سایت سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران] | ||
نسخهٔ ۱۶ اوت ۲۰۲۰، ساعت ۱۴:۲۹
سید محمد اسماعیل بلخی از روحانیون مبارز شیعى و از شاعران مشهور افغان است.
| سید محمد اسماعیل بلخى | |
|---|---|
 | |
| زمینهٔ کاری | سیاست- شعر |
| زادروز | دهه آخر قرن ۱۳ افغانستان |
| مرگ | ۱۳۴۶ ه. ش عراق |
| ملیت | افغان |
| علت مرگ | شهادت توسط حکومت افغانستان |
| سبک نوشتاری | هندى و عراقى |
| دیوان سروده‌ها | مشعل توحید |
زندگینامه
وی در سال ۱۳۰۷ ه. ش همراه پدرش به مشهد رفت و به تحصیل علوم متداول پرداخت و به صف مبارزان سیاسى- اسلامى پیوست. بلخی پس از سرکوبى قیام مسجد گوهرشاد به هرات رفت و برای روشنگرى و بیدارى مردم آنجا تلاش کرد. بلخی در سال‌های ۱۳۲۲- ۱۳۲۳ سازمانى به نام «مجتمع اسلامى» بنیان نهاد. او در سال ۱۳۲۷ ه. ش وارد کابل شد و مبارزات بى‌امان خود را در مخالفت با استکبار ادامه داد. در سال ۱۳۲۹ ه. ش سید محمد به اتهام طراح نقشۀ براندازى حکومت وقت افغانستان دستگیر شد و به مدت ۱۴ سال به زندان افتاد. وى به سال ۱۳۴۶ ه. ش سفرى به ایران و عراق کرد و سرانجام بر اثر توطئه حکومت افغانستان به شهادت رسید.
آثار
سبک شعرى او، آمیزه‌اى از شیوۀ هندى و عراقى و اشعارش سرشار از مفاهیم عرفانى است. حجم قابل توجّهى از آثار منظوم شهید بلخى داراى صبغۀ آیینى، اجتماعى و سیاسى و در عرصۀ ادب دینى است. مجموعه اشعار او به ۷۵۰۰۰ بیت مى‌رسیده که بیشتر آن‌ها را در زندان سروده بود؛ ولى امروز فقط مقدارى از آن‌ها در دسترس است.
کتاب‌ها
اشعار
لب‌تشنه بازگشت
| عباس! اى که زیب گرفت از تو نام مرد | بادا فداى همچو تو مردى، تمام مرد! | |
| بزم وفاى عهد که میدان کربلاست | دادى به نوع مرد تو درس مرام مرد | |
| تو زنده‌اى وگرنه سزد آنکه فاش گفت: | روز شهادت تو بود قتل عام مرد | |
| عزم خرام کرد چو قدّت، سپهر گفت: | تنگ است ملک کون بر این نیم گام مرد | |
| خون جاى اشک ریخت ز مژگان مرد راه | پیچید دود آه که گردید نام مرد | |
| بگرفت و رفت، لیک لبِ تشنه بازگشت | آرى که روزگار نگردد به کام مرد |
مبتلاى عشق (در سوگ سقاى کربلا(ع))
| اى مبتلاى عشق تو را ابتلا بلند | با «لا»ى نفى، نفى تو بالا بلا، بلند | |
| رمزى است در نداى الستت که تا ابد | ذرات را بلاى تو از لابه‌لا بلند | |
| از قطره‌هاى خون شهیدان مسلکت | قالوا بلى به کرب و بلا زان بلا بلند | |
| گردید حق به سایۀ نخلت مکین چو شد | سروِ قدت ز دوش رسول خدا بلند | |
| از حلق کشتگان رهت اى وفا شعار! | تا روز حشر بانگ شعار وفا بلند [۱] |
منابع
- محمدعلی مجاهدی، کاروان شعر عاشورا، زمزم هدایت، ج۱، ص ۵۵۴-۵۵۵.
- وب سایت سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران
پی نوشت
- ↑ دانشنامۀ ادب فارسى، حسن انوشه.