سوید بن‌ عمرو بن‌ ابی‌ مطاع‌

سُوَیدِ بن‌ عَمرو بن‌ اَبی‌ مَطاع انماری خثعمی، منسوب به خثعم بن اراش، قبیله‌ای از اعراب قحطانی جنوب شبه جزیره که یمنی الاصل بود[۱] که در کوفه می‌زیست. او از شیوخ شیعه و مردی وارسته، عابد و زاهد، شریف، شجاع، دلیر و پاک‌باز، نبرد آزموده و دشمن‌شناس‌ و بسیار نمازگزار بود.[۲] سوید از یاران بسیار وارسته امام حسین (ع) بود و نام وی در شمار اصحاب آن حضرت یاد گردیده است.[۳] ارباب مقاتل او را بسیار ستوده و نوشته‌اند که در بسیاری از جنگ‌ها شرکت داشته و تجربه‌ها آموخته بود.[۴] ابن شهر آشوب نام او را عَمرو بن‌ اَبی‌ مَطاع ذکر کرده است.[۵]

اطلاعات اصحاب امام حسین (ع)
نام کامل سُوَیدِ بن‌ عَمرو بن‌ اَبی‌ مَطاع انماری خثعمی
نقش های برجسته از یاران بسیار وارسته امام حسین (ع)


نقش در واقعه کربلا

سُوَیدِ بن‌ عَمرو و بشر (بشیر) بن عمرو حضرمی آخرین اصحاب امام حسین (ع) بودند که تا آخرین لحظات باقی مانده و بعد از شهادت امام حسین (ع) به شهادت رسیدند.[۶] سوید پس‌ از شهادت اسلم‌، به خدمت امام حسین (ع) رسید و به او سلام داد و از حضور آن حضرت اذن جهاد طلبید. امام حسین (ع) به او اذن داد و فرمود: ”و نحن خلقک“ سپس فرمود: ”فَمِنْهُم‌ مَن‌ْ قَضی‌' نَحْبَه‌ وَ مِنْهُم‌ْ مَن‌ْ ینْتَظِرْ وَ ما بَدَّلوُا تَبْدیلاً“[۷] او‌ به‌ میدان‌ رفت‌ و مانند شیر ژیان‌ به‌ جنگ‌ مشغول‌ شد و بر شداید و سختی‌ها صبر و شکیبایی‌ فراوان‌ کرد. تا از فزونی‌ زخم‌ها در بین‌ کشتگان ‌به‌ روی‌ زمین‌ افتاد و به‌ همین‌ حال‌ بود و حرکتی‌ از او دیده‌ نمی‌شد. تا وقتی‌ که‌ شنید سپاهیان‌ عمر بن‌ سعد فریاد می‌زدند که‌ امام حسین‌ (ع) کشته‌ شد. از شنیدن‌ این‌ خبر، بی‌تاب‌ شده و با اندک توانی که داشت، از کفش‌ خود خنجری را که مخفی کرده بود، بیرون‌ آورد و به‌ جنگ‌ با دشمنان‌ مشغول‌ شد تا به‌ شهادت‌ رسید. او آخرین‌ شهید کربلا بود.[۸] قاتل او عروة بن بکار و زید بن ورقاء بودند. سوید به هنگام شهادت حدود 70 سال سن داشت. وی را سوید بن عمر، سوید بن‌ اَبی‌ مَطاع، عمرو بن مطاع جُعفی و سوید بن عمیر بن‌ اَبی‌ مَطاع انماری نیز گفته‌اند.[۹] رجزی به او منسوب است:

رجزخوانی

اَقدِم حُسَین الیومَ تلقی اَحمَدا
وَ حَسَناً کالبدر لانی الا سعدا
حَمزَةَ لیثُ اللهُ یدعی اسدا
و شَیخک الخیر عَلیاً النَّدی
وَ عَمَّکَ القَرمَ الهُمامَ الا رَشدا
وَ ذالجناحین تَبَوَّا مقعدا
فی جنَّة الفردوس یعلوُا صُعُدا

ای حسین! امروز پیش آی تا پیامبر اکرم (ص) و پدر بزگوار و بخشنده خویش، علی را دیدار کنی.

پیش‌تر آی تا حسن را که چونان ماه در میان کامروایان خوشبخت می‌درخشد، دیدار کنی.

پیش آی تا شیر عرصه‌های نبرد، حمزه سیدالشهدا و جعفر طیار را که در فراترین و والاترین جایگاه بهشت است را ملاقات کنی.

در زیارت نامه‌ها نام وی ذکر نشده است.[۱۰]

منبع

مرضیه محمدزاده، شهیدان جاوید، نشر بصیرت، ص 473-475.

پی نوشت

  1. - انصار الحسین (ع)، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1387 ش.، ص 103.
  2. - بحار الانوار الجامعه لدرر الائمه الاطهار (ع)، مجلسی، ملا محمد باقر، تهران: مکتبه الاسلامیه، 1362 ش.، ج45، ص24.
  3. -رجال طوسی، شیخ طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، به کوشش محمد صادق آل بحر العلوم، نجف: 1381 ﻫ ق.، ص74.
  4. - رک : تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: 1382 – 1387 ﻫ ق / 1962 – 1967 م.، ج5، ص444؛ارشاد القلوب، دیلمی، ابوم محمد حسن بن ابی الحسن، تهران: مرکز نشر کتاب، 1375 ﻫ ق.، ج2، ص 96؛ مقاتل الطالبیین، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، ص100.
  5. - مناقب آل ابی طالب، ابن شهرآشوب مازندرانی، ابوجعفر رشیدالدین محمدبن علی، قم: انتشارات علامه. ابن شهرآشوب مازندرانی، ابوجعفر رشیدالدین محمدبن علی، قم: انتشارات علامه. ، ج4، ص102.
  6. - تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: 1382 – 1387 ﻫ ق / 1962 – 1967 م.، ج5، ص444.
  7. - قرآن مجید، سوره احزاب، آیه 33.
  8. - تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: 1382 – 1387 ﻫ ق / 1962 – 1967 م.، ج5، ص453؛ اللهوف فی قتلی الطفوف (مقتل الحسین)، ابن طاووس، علی بن موسی بن محمد، نجف: مکتبه الحیدریه، 1385 ﻫ ق. ، ص137؛ انصار الحسین (ع)، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1387 ش.، ص 103.
  9. - 2. آینه داران آفتاب، سنگری، محمد رضا، تهران : شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1388 ش.، ج2، ص1394.
  10. - رک : تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: 1382 – 1387 ﻫ ق / 1962 – 1967 م.، ج5، ص453؛رجال طوسی، شیخ طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، به کوشش محمد صادق آل بحر العلوم، نجف: 1381 ﻫ ق.، ص101؛ . الکامل فی التاریخ، ابن اثیر، عزّالدین علی بن احمد بن ابی الکرم، تحقیق مکتبة اتراث، بیروت: 1385- 1386 ه ق.، ج4، ص79 ؛ اللهوف فی قتلی الطفوف (مقتل الحسین)، ابن طاووس، علی بن موسی بن محمد، نجف: مکتبه الحیدریه، 1385 ﻫ ق. ، ص165-166؛ 5. ابصار العین فی انصار الحسین (ع)، سماوی، محمد بن طاهر، تحقیق محمد جعفر طبنسی، مرکز الدراسات الاسلامیه لحرس الثوره.، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1387 ش. (ع)، ص77؛ البدایه و النهایه، ابن کثیر الدمشقی، عماد الدین اسماعیل بن عمر، قاهره: 1932 م.، ج8، ص185؛ نهایه الارب فی معرفه انساب العرب، قلقشندی، احمدبن علی، بیروت: 1405 ﻫ ق / 1984 م. ، ج20، ص455؛ مقتل الحسین خوارزمی، خوارزمی، حسین، به کوشش الشیخ محمد السماوی، نجف: مطبعه الزهراء، 1367 ﻫ ق. ، ج2، ص24،22؛ مناقب آل ابی طالب، ابن شهرآشوب مازندرانی، ابوجعفر رشیدالدین محمدبن علی، قم: انتشارات علامه. ابن شهرآشوب مازندرانی، ابوجعفر رشیدالدین محمدبن علی، قم: انتشارات علامه. ، ج4، ص102؛ بحار الانوار الجامعه لدرر الائمه الاطهار (ع)، مجلسی، ملا محمد باقر، تهران: مکتبه الاسلامیه، 1362 ش.، ج45، ص26،24؛ منتهی الآمال، قمی، شیخ عباس، تهران: انتشارات فراروی، 1381 ش. ، ج1، ص372؛ انصار الحسین (ع)، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1387 ش. (ع)، ص103؛ نفس المهموم، ص129-130؛ جلاء العیون، مجلسی، ملا محمد باقر، تهران: انتشارات سروش، 1374 ش.، ص399؛ تنقیح المقال فی احوال الرجال، مامقانی، شیخ عبدالله، نجف: المطبعه الحیریه، 1352 ﻫ ق.، ج2، ص72؛ نقد الرجال، حسینی تفرشی، میرمصطفی بن حسین، تهران: 1318 ش. ، ج2، ص164.