ادیب الممالک فراهانی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵۰: خط ۵۰:
==زندگینامه==
==زندگینامه==


میرزا محمد صادق فراهانی ملقّب به «امیر الشعراء» و «ادیب الممالک» و متخلّص به «امیری» فرزند حاج میرزا حسین و برادر میرزا ابوالقاسم قائم وزیر مشهور محمد شاه بود. ادیب از کودکی به آموختن علوم و ادبیات فارسی و تازی و زبان‌های اروپایی اشتغال یافت و هم از کودکی به شعر پرداخت. او علوم ادبی زمان را نزد استادان فن فرا گرفت و در شاعری بر اکثر سخنوران عصر خویش پیشی جست. در سال‌های جوانی بر اثر تنگدستی و تعدیات حکمران محلّی، از زادگاهش «گازران اراک» پیاده به تهران عزیمت کرد. وی سرودن شعر را با مدیحه‌گویی و تخلّص «پروانه» آغاز کرد بعدها مورد توجه امیر نظام گروسی وزیر فوائد عامه قرار گرفت، و تخلّص خود را به «امیری» تغییر داد. ادیب تا سال 1314 ه. ق لقب امیر الشعرایی داشت، امّا در این سال مظفر الدّین شاه وی را لقب «ادیب الممالک» داد. از سال 1316 هجری نویسندگی و اداره‌ی روزنامه‌های «ادب»، «مجلس عراق عجم» و «آفتاب» را بر عهده داشت. او در لغت فارسى و تازى دستى به تمام داشته، از فنون ادبى، حکمت، ریاضى و نجوم بهره کافى برده و با زبان‌هاى روسى و ترکى و فرانسه و انگلیسى آشنا بوده است. وی در طلیعۀ مشروطیت در مسیر مبارزات سیاسی قرار گرفت و موضوعات شعرش به کلّی تغییر یافت و به سرودن اشعار سیاسی و وطنی پرداخت و غالب اشعارش نمایندۀ زندگانی اجتماعی و مبارزات سیاسی وی بود.
میرزا محمد صادق فراهانی ملقّب به «امیر الشعراء» و «ادیب الممالک» و متخلّص به «امیری» فرزند حاج میرزا حسین و برادر میرزا ابوالقاسم قائم وزیر مشهور محمد شاه بود. ادیب از کودکی به آموختن علوم و ادبیات فارسی و تازی و زبان‌های اروپایی اشتغال یافت و هم از کودکی به شعر پرداخت. او علوم ادبی زمان را نزد استادان فن فرا گرفت و در زمان خود در پیشه شاعری برجسته بود. در سال‌های جوانی بر اثر تنگدستی و تعدیات حکمران محلّی، از زادگاهش «گازران اراک» پیاده به تهران عزیمت کرد. وی سرودن شعر را با مدیحه‌گویی و تخلّص «پروانه» آغاز کرد بعدها مورد توجه امیر نظام گروسی وزیر فوائد عامه قرار گرفت، و تخلّص خود را به «امیری» تغییر داد. ادیب تا سال 1314 ه. ق لقب امیر الشعرایی داشت، امّا در این سال مظفر الدّین شاه وی را لقب «ادیب الممالک» داد. از سال 1316 هجری نویسندگی و اداره‌ی روزنامه‌های «ادب»، «مجلس عراق عجم» و «آفتاب» را بر عهده داشت. او در لغت فارسى و تازى دستى به تمام داشته، از فنون ادبى، حکمت، ریاضى و نجوم بهره کافى برده و با زبان‌هاى روسى و ترکى و فرانسه و انگلیسى آشنا بوده است. وی در طلیعۀ مشروطیت در مسیر مبارزات سیاسی قرار گرفت و موضوعات شعرش به کلّی تغییر یافت و به سرودن اشعار سیاسی و وطنی پرداخت و غالب اشعارش نمایندۀ زندگانی اجتماعی و مبارزات سیاسی وی بود.
==آثار==
==آثار==
ادیب الممالک بر تمام معاصرین خود بدون استثنا در شعر و شاعرى مقدم بود به طوری که در دوره تجدید حیات ادبى که از نشاط اصفهانى آغاز و به ادیب الممالک ختم مى‌شود، پس از حکیم قاآنى و سروش و یکى دو نفر دیگر، بر تمام شعرا برترى و تفوق دارد. ادیب الممالک فراهانى از احیاگران سبک خراسانى در سده چهاردهم هجرى به شمار مى‌رود و در شمار ممتازترین چهره‌هاى این سبک در چند سده اخیر است. مسمط ماندگار او در ولادت رسول گرامى اسلام از شاهکارهاى شعر آیینى در زبان فارسى است و احاطه کامل او را به فنون ادبى و مطالب تاریخى و متون مذهبى نشان مى‌دهد. اطلاع او از تاریخ اسلام و عرب و زبان عربی باعث شد تا از کلمات و ترکیبات غیر ضروری عربی در سخنان خود بهره بجوید. وی ترکیب‌ بند رسایی در مراثی اهل بیت عصمت و طهارت و حوادث کربلا سروده که دارای بیانی سنگین، متین، ادیبانه و سوزناک است. نگاه این شاعر، به حوادث عاشورا احساسی، همراه با رنگ ضعیفی از عرفان است. ادیب‌الممالک فراهانی در بخشی که به مصایب حضرت علی اصغر (ع) می‌پردازد، به این نکته اشاره می‌کند که حضرت علی اصغر، عارف کوچکی است که شوق وصال و شهادت در وجودش به غلیان آمده وخود تسلیم قضای الهی شده، همین امر سبب شده که حسین‌بن‌علی (ع) او را به میدان شهادت ببرد.
ادیب الممالک بر تمام معاصرین خود بدون استثنا در شعر و شاعرى مقدم بود به طوری که در دوره تجدید حیات ادبى که از نشاط اصفهانى آغاز و به ادیب الممالک ختم مى‌شود، پس از حکیم قاآنى و سروش و یکى دو نفر دیگر، بر تمام شعرا برترى و تفوق دارد. ادیب الممالک فراهانى از احیاگران سبک خراسانى در سده چهاردهم هجرى به شمار مى‌رود و در شمار ممتازترین چهره‌هاى این سبک در چند سده اخیر است. مسمط ماندگار او در ولادت رسول گرامى اسلام از اشعار آیینى برجسته در زبان فارسى است و احاطه کامل او را به فنون ادبى و مطالب تاریخى و متون مذهبى نشان مى‌دهد. اطلاع او از تاریخ اسلام و عرب و زبان عربی باعث شد تا از کلمات و ترکیبات غیر ضروری عربی در سخنان خود بهره بجوید. وی ترکیب‌ بند رسایی در مراثی اهل بیت (ع) و حوادث کربلا سروده که دارای بیانی سنگین، متین، ادیبانه و سوزناک است. نگاه این شاعر، به حوادث عاشورا احساسی، همراه با اشاراتی مختصر از عرفان است. ادیب‌الممالک فراهانی در بخشی که به مصایب حضرت علی اصغر (ع) می‌پردازد، به این نکته اشاره می‌کند که حضرت علی اصغر، عارف کوچکی است که شوق وصال و شهادت در وجودش به غلیان آمده وخود تسلیم قضای الهی شده، همین امر سبب شده که حسین‌بن‌علی (ع) او را به میدان شهادت ببرد.


دیوان اشعار او که حدود 22000 بیت است سرشار از مسائل سیاسى و اجتماعى و تاریخى زمانه اوست و او را باید از شاعران آگاه به مسائل روز به شمار آورد؛ چرا که اغلب اشعارش آیینه آلام و مصایب اجتماعى و فرهنگى روزگار اوست.
دیوان اشعار او که حدود 22000 بیت است سرشار از مسائل سیاسى و اجتماعى و تاریخى زمانه اوست و او را باید از شاعران اجتماعی شمار آورد؛ چرا که اغلب اشعارش بازتاب مسائل اجتماعى و فرهنگى روزگار اوست.


===تألیفات <ref>اغلب آن‌ها از میان رفته است</ref>===
===تألیفات <ref>اغلب آن‌ها از میان رفته است</ref>===