عمر بن سعد

معروف به«ابن سعد»،فرمانده سپاه ابن زیاد در کربلا بود که با امام حسین«ع»جنگید و دستور داد پس از شهادت آن حضرت،اسب بر بدن او تاختند و اهل بیت او را اسیر کرده به کوفه بردند.عمر سعد،پسر سعد بن وقّاص از سرداران صدر اسلام بود.در زمان پیامبر (و به قولى در دوران عمر)به دنیا آمد.همراه پدرش در فتح عراق شرکت داشت.وى از جمله کسانى بود که علیه«حجر بن عدى»و یارانش،شهادت به فتنه‌گرى داد و سبب شد که حجر در«مرج عذراء»به شهادت برسد.وى قبل از حادثۀ عاشورا،آمادۀ حرکت به سوى«رى»بود که حکمرانى آنجا را به او داده بودند،ولى به دستور ابن زیاد(والى کوفه) همراه با سپاهى مأمور جلوگیرى از ورود امام حسین«ع»به کوفه و وادار کردن او به بیعت با یزید و یا جنگ و کشتن او در صورت امتناع شد و به مقابله با حسین بن على«ع»به کربلا رفت.

عمر سعد،در ایّام قیام مختار در کوفه گریخت.امّا وقتى مردم کوفه دوباره بر ضدّ مختار خروج کردند،بازگشت و رهبرى را به عهده گرفت،ولى بازهم به سوى بصره گریخت و سپس دستگیر و نزد مختار آورده شد.در مجلس مختار،به دستور وى او را کشتند و سرش را به مدینه نزد محمد حنفیّه فرستادند و این در سال 66 هجرى بود. در کربلا،هر چه امام حسین با او گفتگو کرد تا از جنگیدن دست بردارد و دست خویش را به خون آن حضرت نیالاید،نپذیرفت.صبح عاشورا هم اولین کسى بود که به طرف اردوگاه امام حسین«ع»تیر افکند و فرمان حملۀ عمومى صادر کرد.نامش جزو لعنت‌شدگان در زیارت عاشورا آمده است.او بود که پس از ورودش به کربلا در روز چهارم محرّم،بر امام حسین«ع»سخت گرفت و دستور داد سوارانش آب را به روى یاران حسین«ع»ببندند.

جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، قم، معارف، ج1، ص 326-327.