امّ البنین
| فاطمه بنت حزام | |
|---|---|
| زادروز |
|
| درگذشت | 13 جمادی الثانی |
| آرامگاه | مدینه، قبرستان بقیع |
| محل زندگی | مدینه |
| تأثیرگذاران |
پیامبر اکرم (ص) علی بن ابی طالب (ع) |
| تأثیرپذیرفتگان | حضرت عباس (ع) |
| لقب | ام البنین |
| دین | اسلام |
| مذهب | شیعه |
| خویشاوندان | امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب (ع) |
امّ البنین (س) مادر حضرت اباالفضل (ع) و همسر امیرالمؤمنین (ع) پس از شهادت حضرت فاطمه بود که به معرّفى عقیل، برادر حضرت امیر، به همسرى على (ع) در آمد. نامش فاطمه بنت حزام، از قبیلۀ بنى کلاب و خواهر لبید شاعر بود. زنى بود با شرافت، از خانواده‌اى ریشه‌دار و دلاور و نسبت به فرزندان حضرت زهرا (س) نیز بسیار مهربان بود.
ثمرۀ ازدواج على (ع) با او چهار پسر بود، به نام‌هاى:
- عباس
- جعفر
- عبداللّه
- عثمان
که هر چهار فرزندش روز عاشورا در رکاب سیدالشهدا (ع) به شهادت رسیدند.[۱]
امّ البنین، پس از شهادت فرزندانش، همه روزه به بقیع مى‌رفت و بچه‌هاى عباس را نیز به همراه مى‌برد و به یاد فرزندان شهیدش مرثیه و نوحه مى‌خواند. زنان مدینه نیز به ندبه و نوحۀ او جمع مى‌شدند و مى‌گریستند. اشعارى هم دربارۀ عباس سروده بود.[۲]
وقتى زنان به امّ البنین تسلیت مى‌گفتند، مى‌گفت دیگر مرا «امّ البنین» خطاب نکنید، چرا که امروز دیگر آن فرزندانم نیستند و شهید شده‌اند:
| لا تدعونّى و یک امّ البنین | تذکّرینى بلیوث العرین | |
| کانت بنون لى ادعى بهم | و الیوم اصبحت و لا من بنین...[۳] |
به این بانوى بزرگوار و مادر چهار شهید، قبل از ولادت فرزندانش فاطمه مى‌گفتند؛ امّا پس از آنکه داراى آن فرزندان شد، «امّ البنین» خطابش کردند، یعنى مادر پسران. عباس 34 سال داشت، عبد الله 25 سال، عثمان 21 سال و جعفر 19 سال.