عبد اللّه بن عباس

از جمله کسانى بود که پس از تصمیم امام حسین«ع»براى رفتن به کوفه،تلاش مى‌کرد آن حضرت را از این سفر بازدارد و بى‌وفایى کوفیان را یادآورى مى‌کرد و چون کلماتش در ارادۀ امام تأثیر نگذاشت،بشدت متأثّر شد. از کسانى بود که از شهادت سید الشهدا پیشاپیش خبر داشت و روز عاشورا در مدینه بود و با دیدن خواب و تبدیل مشکى که داشت به خون،از کشته شدن حسین با خبر شد. ابن عباس،پسر عموى امیر المؤمنین و پیامبر اکرم«ص»بود و از چهره‌هاى بارز مفسران اسلام محسوب مى‌شد که تفسیر را از حضرت على«ع»آموخته بود.مجالس ابن عباس، آمیخته به بحثهاى قرآنى بود.وى از بزرگان اسلام بود،امّا نسبت به مواضع سیاسى او دربارۀ عثمان و امویان و مسائل حکومت و خلافت،نظرهاى متناقضى ابراز شده است.به لحاظ علمى،به او«حبر امّت»مى‌گفتند.در جنگهاى على«ع»در رکاب او بود،امّا برخى آشفتگیها در عملکرد او دیده مى‌شود.وى در اواخر عمر نابینا شده بود.در سال 68 هجرى،در فتنۀ پسر زبیر،در طائف درگذشت،در حالى که هفتاد سال عمر داشت.محمّد حنفیّه بر او نماز گزارد.

جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، قم، معارف، ج1، ص 300-301.