عزت الله فرخی
عزت الله فرخی، از هنرمندان ایرانی در زمینه پرده خوانی است.
| عزت الله فرخی | |
|---|---|
| زاده |
1337 شمسی الیگودرز |
| ملیت | ایرانی |
| شناخته‌شده برای | هنرهای نمایشی |
شیوه اجرای نمایش
مرشد فرخی در اجرای پرده از حرکات تعزیه خوانان اقتباس می کند. در پرده خوانی رعایت فاصله میان شبیه و شمایل که به صورت های نقاشی شده بر پرده گفته می شود متداول است و در این مورد راوی بسیار باریک بین و حساس به نظر می رسد. تعزیه خوانانی که به پرده خوانی می پردازند گاه این فاصله را چندان رعایت نمی کنند. به هر حال، به مرور زمان این شیوه به عنوان یکی از سبک های پرده خوانی شکل گرفته است و مرشد فرخی هم از این سبک پیروی می کند.
شیوه اجرای آواز
پرده خوانی با ذکر بسم الله در درآمد شور آغاز می شود. گستره نغمات از درجه سوم پیش دانگ تا درجه دوم دانگ دوم است اما استقرار جمله روی دو درجه سوم پیش دانگ و شاهد شور است. در قسمت این پرده شمایل عرصه میدان کربلاست... کماکان فواصل دستگاه شور، با تغییراتی در گستره و تأکید اصوات شنیده می شود. تأکید جمله به درجه چهارم -اول دانگ دوم- انتقال یافته و گستره نغمات در جهت اصوات زیر بیشتر شده و در جهت اصوات بم به پیش دانگ نمی رسد. این تغییرات همراه با حرکت نغماتی که به سمت اصوات بم تمایل دارند و به اصطلاح پایین رونده هستند در این قسمت فضایی از آواز ابوعطا را می سازند. وی سپس قسمتی را با کلام گفتارگونه بیان می کند. در قسمت مه مدینه اوج شرف... با تغییر درجه سوم شور -اصطلاحاً ربع پرده به بالا- فضایی به وجود می آید که با تأکیدات متفاوتی که به وسیله پرده خوان و بر اساس تقاضای مفهوم اشعار انجام می شود گاه بیات اصفهان، گاه شوشتری و گاه چکاوک شنیده می شود. [۱]
ریشه های پرده خوانی
شیوه های اجرای تعزیه خوانی، پرده خوانی و نقالی از منشائیت واحد برخوردارند و همه آن ها متأثر از شیوه های اجرایی نمایش های ایرانی اند، زیرا ما در میان کشورهای اسلامی که جمعیتی حدود یک میلیارد نفر را تشکیل می دهند، تنها یک نوع نمایشی کلاسیک و شناخته شده در ترکیه به نام قره گوز را می شناسیم که ریشه این نمایش هم در ترکیه نبوده است. این در حالی است که در ایران چندین نوع نمایشی با محتوای عزا (تعزیه و پرده خوانی)،
منبع
- منبع این مدخل از مجموعه سی جلدی مرشدان پرده خوان و حاصل فعالیت‌های پژوهشی حمیدرضا اردلان است. در این مداخل برای رعایت حقوق ناشر و مؤلف و همچنین ترغیب علاقمندان به تهیه اثر، خلاصه‌ای از کتاب سی جلدی مرشدان پرده خوان آورده شده است.
پی نوشت
- ↑ آواز بیات اصفهان و گوشه های مذکور -شوشتری و چکاوک- دارای فواصل یکسانند و از وابستگان دستگاه همایون به شمار می آیند. عامل بازشناسی آن ها از یکدیگر، فیگور ملودی های متفاوت، جهت نغمات و شاهد است. بدین ترتیب که در هنگام خواندن مه مدینه اوج... اشاره ای به فیگور ملودی شوشتری می شود. در هنگام ادای کلمه سلام علیک تأکید پرده خوان روی شاهد و درجه دوم آواز بیات اصفهان به شیوه متداول در این آواز است؛ و در قسمت آقا منم غلام شما حر... فیگور ملودی گوشه چکاوک اجرا می شود.