حنظله بن اسعد شبامی
حنظله بن اسعد بن شبام بن عبدالله بن اسعد بن حاشد بن همدان همدانی شبامی، شبامی منسوب به شبام، تیرهای است که از قبیله همدان منشعب شده و از اعراب قحطانی به شمار می‌روند. شبام نام شهری در یمن است. همچنین این نام را به کوهی در یمن و طایفه‌ای در کوفه نسبت داده‌اند. او از اهالی کوفه بود. [۱]
حنظله از رجال سرشناس شیعه، سخنوری فصیح، بلیغ و توانا، شجاع، جسور و جنگجو، فداکار و پاک‌باز و قاری قرآن بوده است. او از محبین اهل بیت بوده است.
او از جمله شیعیانی بود که مخفیانه از کوفه خارج شد و خود را به امام رساند.
امام حسین (ع) قبل از روز تاسوعا و عاشورا و در روزهای هدنه و آرامش، با توجه به لیاقت‌هایی که داشت، او را برای احتجاج نزد سپاه عمر بن سعد فرستاد. او به طور مکرر برای مذاکره به خیمه‌گاه و سپاه بنی‌امیه رفت و آمد می‌کرد و برای به ثمر رسانیدن شروط مصالحه که از طرف امام عنوان گشت، کوشش بسیار مبذول داشت.
پس از نماز ظهر عاشورا وقتی که از اصحاب امام جز تنی چند باقی نمانده بود و دشمن مرتب یاران امام را آماج تیرهای خود قرار می‌داد، حنظله خود را همچون سپری در مقابل امام حسین (ع) قرار می‌داد و تیرها و نیزه‌ها و شمشیرهایی را که امام را هدف قرار می‌دادند، به جان می‌خرید.
حنظله در این حال سخنرانی و موعظه‌هایی را در مقابل لشکر دشمن ایراد می‌کرد. او پیش روی امام حسین (ع) به طرف دشمن ایستاد و آیات عذاب مربوط به قوم عاد و ثمود را خواند و فریاد زد: ”فُیسحِتَکم‌ْ بِعَذاب‌ٍ وَخاب‌َ مَن‌ْ اِفْتَری“ ای کوفیان! حسین را نکشید. ای مردم! بیم دارم امروز هم کاری کنید که مانند روز احزاب به آسیب مبتلا گردید. امروز از اراده شوم خود دست بردارید تا فردای قیامت به عذاب خدا معذب نشوید. ای مردم! خون حسین را نریزید تا از شکنجه خدا آسوده باشید و بدانید دروغ نمی‌گویم، زیرا ثابت شده آدم دروغ‌گو زیان‌کار است. [۲]
امام بر او رحمت فرستاد و فرمود: همین که آنان دعوت تو را رد کردند، مستحق عذاب گشتند. اکنون که برادران صالحت را کشتند، به طریق اولی مستحق و مستوجب عذابند. آنگاه از امام اذن طلبید تا به سوی آخرت شتافته و به برادرانش ملحق شود. امام فرمود: برو به سوی خیری که بهتر از دنیا و آنچه در دنیاست. به سوی سرزمینی که کهنه نمی‌شود.
حنظله سپس آخرین وداع خود را با امام نمود و عرض کرد: سلام بر تو ای اباعبدالله و درود خدا بر تو و اهل‌بیتت باد! خداوند ما و شما را در بهشت جمع گرداند. امام آمین گفت.
پس از آن به میدان شتافت و دلیرانه جنگید تا شهید شد. [۳]
در زیارت رجبیه و زیارت ناحیه مقدسه به وی سلام داده شده است اما نامش با مختصر تغییری آمده است: ”السَّلامُ عَلَی حَنظَلَةَ بنِ اَسَعدٍ الشّامِی اَو الشَّیبانی“ [۴]
منبع
مرضیه محمدزاده، شهیدان جاوید، نشر بصیرت، ص 398-400.
پی نوشت
- ↑ انصار الحسین، ص97.
- ↑ تاریخ طبری، ج5، ص443؛ ارشاد، ج2، ص458؛ نهایة الارب، ج7، ص191؛ با اشاره به ایات 30-33 سوره غافر.
- ↑ ر.ک : تاریخ طبری، ج5، ص443؛ ارشاد، ج2، ص458؛ نهایة الارب، ج7، ص191.
- ↑ برای تفصیل بیشتر رک : تاریخ طبری، ج5، ص223؛ ارشاد، ج2، ص105؛ عیون اخبار الرضا، ج2، ص203؛ رجال طوسی، ص73؛ مقتل الحسین خوارزمی، ج2، ص25؛ اللهوف، ص47؛ مناقب آل ابی‌طالب، ج4، ص102؛ اعیان الشیعه، ج1، ص611، ج6، ص258؛ منتهی الآمال، ج1، ص362؛ انصار الحسین (ع)، ص97؛ وسیله الدارین، ص101-102؛ تنقیح المقال، ج1، ص328؛ ابصار العین فی انصار الحسین (ع)، ص77؛ قاموس الرجال، ج4، ص76؛ معجم رجال الحدیث، ج3، ص232؛ اقبال الاعمال، ص714؛ حدائق الوردیه، ص104؛ فرسان الهیجاء، ج1، ص132.