وقار شیرازى: تفاوت میان نسخه‌ها

وى سه سال پس از فوت پدرش به همراه برادر کوچک‌تر خود محمود حکیم راهى هند مى‌گردد و درهمانجا مثنوى مولوى را به خط خوش نوشت و در بمبئى به چاپ رساند و مثنوى بهرام و نوروز را نیز به هنگام اقامتش در آن دیار سرود و پس از بازگشت به شیراز و مسافرت‌هایى به تهران و کربلا سرانجام در سن 66 سالگى بدرود حیات گفت و در حرم مطهر احمد بن موسى معروف به شاه چراغ در کنار پدرش به خاک سپرده شد.

انجمن دانش در سبک و سیاق گلستان سعدى؛رموز الاماره که شرح و ترجمه فرمان تاریخى امام على به مالک اشتر نخعى است،مثنوى خضر و موسى،مثنوى قانون الصداره،مرغزار به سبک کلیله و دمنه و انوار سهیلى،مجالس السنه و محافل الازمنه به طرز کشکول شیخ بهائى،عشره کامله در تاریخ واقعه کربلا،تاریخ چهارده‌معصوم و دیوان اشعارش که بخش اول آن به اهتمام استاد ماهیار نوایى به کوشش دانشکده ادبیات تبریز در سال 1348 چاپ و منتشر شده است. <ref>همان،ص 701.شرح احوال و آثار او را مى‌توان در آثار العجم تاریخ ادبیات ایران تالیف براون،ج 5،حدیقة الشعراء،ج 3،خاندان وصال شیرازى،ریحانة الادب،ج 6،صبح گلشن،طرائق الحقایق،ج 3،فارسنامه ناصرى، ج 2،گلشن وصال،المآثرو الآثار و مجمع الفصحاء پى گرفت.</ref>

سبک شعرى

دامنه تاثیر آثار عاشورایى

برگزیده آثار عاشورایى

 

 

{{ب|یا رب!چه روى داده که شهرى پر از عزاست؟ | یا خود که شد ز دست؟که این تعزیت به پاست }}

مطلع بند سوم  

مطلع بند چهارم  

 

مطلع بند پنجم  

 

مطلع بند ششم  

 

مطلع بند هفتم  

 

مطلع بند هشتم  

 

مطلع بند نهم  

 

مطلع بند دهم  

مطلع بند یازدهم  

 

مطلع بند دوازدهم  

 

دوازده بند

{{ب|از سینه بر سپهر:خروش پیاپى است | وز دیده برکنار:سرشک دمادم است }}

{ب| کاش آن زمان که خیمه او بى‌ستون فتاد | نه خیمه سپهر برین بیستون شدى }}

{ب| کاش آن زمان که شد به فلک آه اهل بیت | روى جهان ز خشم خدا قیرگون شدى }}

{ب| کاش آن زمان که از حرکت ماند رخش او | این توسن کبود فلک بى‌سکون شدى }}

{ب| کاش آن زمان که دشمن او شد عنان گسل | از کف عنان هستى مردم برون شدى }}

{ب| در حیرتم که کیفر این فعل شوم را | گر حلم حق درنگ نمى‌کرد چون شدى }}

{ب| گر رحمت خدا نه به خشمش سبق گرفت | عالم تلف ز شومى آن قوم دون شدى }}

{ب| گر حجت خداى نبودى میان خلق | روزى هزار بار جهان سرنگون شدى }}

{ب| اعداش را چو در صف محشر درآورند | ترسم خروش از صف محشر برآورند }}

{ب| چون پشت او ز پشته زین بر زمین رسید | از مرتبت زمین به سپهر برین رسید }}

{ب| آه و فغان خلق زمین ز آسمان گذشت | تا پشت آسمان شرف بر زمین رسید }}

{ب| چون هیچ‌کس نداشت به بالین او حضور | از بارگاه قدس رسول امین رسید }}

{ب| روز جهان سیاه شد آن دم که بر سرش | آمد سنان به طعنه و شمر لعین رسید }}

{ب| تیرش به دلنوازى و تیغش به سرکشى | آن از یسار آمد و این از یمین رسید }}

{ب| هم دین تباه گشت و هم اسلام بى‌پناه | ز آن ضربتى که بر گلوى شاه دین رسید }}

{ب| مهر و مه و زمین و زمان گشت خون‌فشان | آن دم که خون ناحق او بر زمین رسید }}

{ب| کرّ و بیان تمام فتادند در گمان | کآثار حشر و واقعه واپسین رسید }}

{ب| اجرام منکسف شد و اجسام مضطرب | بر حجت خداى چو ظلمى چنین رسید }}

{ب| لرزید عرش و کرسى و آثار انقلاب | تا قرب بارگاه جهان آفرین رسید }}

{ب| جز ذات ذو الجلال که ایمن شد از زوال | عالم تمام مضطرب آمد ازین ملال }}

{ب| چون رفت بر سنان سر آن شاه نامدار | وجه خدا ز نوک سنان گشت آشکار }}

{ب| گفتى که بود رُمْح سنان از درخت طور | کز وى مدام بود عیان نور کردگار }}

{ب| مسلم گمان نمود که احمد رود به عرش | ترسا خیال کرد که عیسى بود به دار }}

{ب| از هم بریخت مایه ترکیب آب و خاک | از کار ماند واسطه عقد هفت و چار <ref>کنایه از هفت آسمان و عناصر چهارگانه آب و باد و خاک و آتش است.</ref> }}

{ب| هم کاخ بى‌ثبات زمین گشت بى‌سکون | هم چرخ کجمدار فلک ماند از مدار }}

{ب| هم تازه خوناب بجوشید از زمین | هم تیره آفتاب برآمد ز کوهسار }}

{ب| آن خیمه‌اى که صاحب او بود جبرئیل | شد مشتعل ز کید شیاطین نابکار }}

{ب| چون چرخ پرستاره عیان گشت در نظر | آن خرگه رفیع ز آمد شد شرار }}

{ب| اطفال نازپرور و نسوان محترم | گشتند بى‌جهاز به جمّازه‌ها سوار }}

{ب| گفتى که عرصه عرفات است کربلا | احرامیان برهنه قطار از پى قطار }}

{ب| آن محرمان نموده به بر جامه سیاه | تا جانب منا شده یعنى به قتلگاه }}

{ب| چون راه بیکسان به سرکشتگان فتاد | از نو خروش و غلغله در کن فکان فتاد }}

{ب| ز آن جسمهاى چاک اسیران زار را | ناگه نظر به باغ گل و ارغوان فتاد }}

{ب| یک فوج عندلیب خوش‌آهنگ را گذر | نالان و نکته‌سنج در آن گلستان فتاد }}

{ب| یکباره ریختند ز مرکب به روى خاک | چون برگ کز درخت ز باد خزان فتاد }}

{ب| هر سو فتاد از شترى سوخته‌دلى | همچون شهاب سوخته کز آسمان فتاد }}

{ب| هر خسته‌اى گرفت تن کشته‌اى به بر | چندان بخواند قصه خود کز زبان فتاد }}

{ب| آن یک به پیکر پسر نوجوان گریست | وین یک به کشته پدر مهربان فتاد }}

{ب| زینب چو تشنه‌اى که نماید سراغ آب | در جستجوى پیکر شاه زمان فتاد }}

{ب| چون پاره پاره دید به خون پیکر حسین | از عقل و هوش رفت و ز تاب و توان فتاد }}

{ب| او را کشید در بر و زد آه و شد ز هوش | آمد به هوش و باز به آه و فغان فتاد }}

{ب| لختى به او سرود چو حال دل ملول | با جد خویش شکوه‌کنان گفت کاى رسول }}

{ب| این کشته نهان شده در خون حسین توست | وین جسمِ چاکِ ناشده مدفون حسین توست }}

{ب| این تشنۀ فرات که شد تشنه‌لب شهید | وز دیده راند دجله و جیحون حسین توست }}

{ب| این مردمان دیده که مانند طفل اشک | آغشته گشته یک سره در خون حسین توست }}

{ب| این خسته‌اى که بر تنش از تیر بال و پر | همچون فرشته آمده بیرون حسین توست }}

{ب| این آسمان مجد که از سوز تشنگى | دود دلش گذشته ز گردون حسین توست }}

{ب| این رهنماى با دل و دانش که عقل پیر | اندر مصیبتش شده مجنون حسین توست }}

{ب| این بیکس غریب که تنها جهاد کرد | با جیش اندک و غم افزون حسین توست }}

{ب| این شاه بى‌سپاه که با لشکر دغا | هر شب به چرخ برد شبیخون حسین توست }}

{ب| زین سان ز پا فتاده درین آفتاب گرم | این سرو نازپرور موزون حسین توست }}

{ب| بى‌قیمت او فتاده چو این خاک تیره رنگ | این تابناک گوهر مکنون حسین توست }}

{ب| چندى چو با رسول سؤال و جواب کرد | رو در بقیع کرد و به مادر خطاب کرد }}

{ب| کاى مادر اضطرابِ دل زار ما ببین | اولاد خود اسیر گروه دغا ببین }}

{ب| چون چشم خویش سینه پرخون ما نگر | چون موى خویش حال دل زار ما ببین }}

{ب| هر سو دلى ز فرقت یارى زبون نگر | هر جا سرى ز پیکر پاکى جدا ببین }}

{ب| بگشا چشم و تازه نهالان خویش را | بر خاک رهگذار سموم <ref>باد گرم و زهرآگین.</ref> بلا ببین }}

{ب| آن گوهرى که چون صدفش پروریده‌اى | بى‌آب مانده از ستم اشقیا،ببین }}

{ب| این خستگان بیکس و بى‌خانمان نگر | و آن کشتگان بى‌سر و بى‌خونبها ببین }}

{ب| از خنجر و تپانچه <ref>سیلى.</ref> بَنین <ref>پسران.</ref> و بنات <ref>دختران.</ref> را | نیلى عذار بنگر و گلگون قبا ببین }}

{ب| اطفال نازپرور دامان خویش را | لب‌تشنه و شکسته دل و بینوا ببین }}

{ب| زین العباد بیکس و زارِ علیل <ref>از امام معصوم(ع)بدین گونه یاد کردن هم خلاف ادب است و هم با شئون امامت آن بزرگوار منافات دارد.</ref> را | زنجیر ظلم و کینه به دست و به پا ببین }}

{ب| برخیز اى شفیعه محشر!نگشته حشر | اوضاع حشر را به صف کربلا ببین }}

{ب| از ظلم و کینۀ فلکِ کجْ نهاد،داد! | از حق هزار لعن به پور زیاد باد }}  

{ب| خاموش کن(وقار)که دلها کباب شد | سیل سرشک سرزد و عالم خراب شد }}

{ب| خاموش کن(وقار)کزین قوم هولناک | زهرا به تاب رفت و پیمبر ز تاب شد }}

{ب| وصف سرش به رمح و سنان بیش ازین مگوى | کز شرم آفتاب فلک در حجاب شد }}

{ب| از انقلاب ولوله کربلا مگوى | کآفاق پر ز ولوله و انقلاب شد }}

{ب| احوال این قیامت کبرى مگو کز او | بر پا غریو محشر و هول حساب شد }}

{ب| تا دل شنید قصّه بى‌یارى حسین | از اضطراب خون شد و از غصّه،آب شد }}

{ب| از حال تشنگان چه شمارى؟کزین سخن | ماء معین <ref>آب پاک و روان.</ref> به کام جهان زهر آب شد }}

{ب| مشمُر ز بى‌حجابى اولاد فاطمه | ماه از زمین حجاب رخ آفتاب شد }}

{ب| هر نوجوان قصه اکبر چو گوش داد | افسرد و ناامید ز عهد شباب شد }}

{ب| خاموش کن(وقار)که در ماتم حسین | قائل <ref>گوینده.</ref> شکسته دل شد و سامع <ref>شنونده.</ref> کباب شد }}

{ب| یا رب(وقار)فکر دم واپسین نکرد | کارى که دستگیر شود غیر ازین نکرد <ref>منظور سرودن همین ترکیب‌بند عاشورایى است.</ref> }}