۹٬۵۴۶
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
==درباره کتاب== | ==درباره کتاب== | ||
در قرن چهارم هجری ابوالقاسم جعفر بن محمد بن قولویه قمی (متوفی 368 یا 369 قمری/ 979 یا 980 میلادی) در راستای بزرگداشت ائمه معصومین و به طور اخص واقعه کربلا، در صدد تهیه مجموعهای از روایات و احادیثی که تا آن زمان در باب ثواب و فضیلت زیارت مشاهد و اماکن مقدسه اسلامی و شیعی و عزاداری واقعه عاشورا وجود داشت، نموده<ref>ویکی فقه، ذیل عنوان ابن قوقوله</ref> و بدین وسیله کتاب جامعی را تدوین کرد که تا قرن ها بعد از فوتش، حتی تا زمان حاضر، به یکی از مهمترین منابع و متون زیارات و مصیبت های شیعی به شمار میرود. | |||
از کتاب جامع الزیارات چند نسخه خطی به شرح زیر وجود دارد: | |||
# نسخه کتابخانه کاشف الغطاء در نجف اشرف | |||
# ن<span dir="LTR"></span>سخه کتابخانه آیت‌الله خوانساری. | |||
# <span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span></span>نسخه کتابخانه سیدحسن صدر، صاحب کتاب تاسیس الشیعه | |||
# ن<span dir="LTR"></span>سخه کتابخانه مجلس شورای اسلامی به‌خط محمدشفیع کرمانی (تاریخ کتابت ۱۰۹۳ق) | |||
# ن<span dir="LTR"></span>سخه کتابخانه آستان قدس رضوی به‌خط سید ابوالقاسم نجفی<ref>ویکی شیعه، ذیل عنوان کامل الزیارات</ref> | |||
کتاب<span dir="LTR"></span> الزیارات به دفعات مکرر طی یک قرن اخیر چاپ و منتشر شده است. از چاپ آن که با تحقیق علامه امینی، تصحیح علی اکبر غفاری و مققدمه محمدعلی اردوبادی فراهم شد، گرفته تا چاپ مکررش در دهههای اخیر میتوان یاد کرد که از جمله آخرین آنها، با ترجمه حسین انصاریان در زمستان سال 1399 توسط مرکز نشر عرفان در کتابفروشیها جای گرفت. همچنین کتاب مزبور به زبان انگلیسی<ref>ویکی شیعه، ذیل عنوان کامل الزیارات</ref> و منتخب آن به زبان اردو نیز ترجمه شده است.<ref>اقتباسات کامل الزیارات، مشعر، 1395</ref> | |||
در نوشتار حاضر، نسخهای از الزیارات که توسط ذهنی تهرانی ترجمه و تدوین شده، و چاپ نخستین آن در سال 1377 و چاپ هشتمش در سال 1392 توسط انتشارات پیام حق به بازار کتاب عرضه گردید، مورد بررسی و بحث قرار خواهد گرفت. | |||
در یک حالت کلی، کتاب مذکور در باب بیان فضیلت و چگونگی زیارت پیامبر (ص)، ائمه اهل بیت (ع)، امامزادگان و چند تن از رجال مشهور صدر اسلام و مومنین از طریق ارائه مجموعهای از روایات و احادیث ائمه (ع) است. بدین ترتیب که کل کتاب بر اساس نام هر یک از معصومین یا مومنین و یا امامزادگان تقسیم شده و در مورد هر یک از آنان، به طور مستقل و یا مشترک، در یک باب تا هشتاد و پنج باب، فضایل و ثواب زیارت یا سوگواری بر مصائب ائمه و معصومین بیان می شود. بنابر این ساختار کلی کتاب بر این اساس است که متن کتاب شامل 843 حدیث و روایت<ref>ویکی شیعه، ذیل عنوان کامل الزیارات</ref> در یکصد و هشت باب وجود دارد. در هر باب، نخست متن روایت به زبان عربی و سپس ترجمه آن به زبان فارسی ارائه می شود. به طور مثال، باب هشتاد و یکم (قصر شدن نماز وجب و رخصت در خواندن نماز مستحبی در حائر و تمام مشاهد مشرفه) شامل هفت حدیث و روایت کوتاه و بلند میباشد(ابن قولویه القمی، 1392: صص330-332). اما در این میان میباید به باب نهم کتاب جامع الزیارات نیز اشاره داشت. عنوان آن باب «روشن نمودن و تعیین کیفیت مکان قبر امیرالمومنین علیهالسلام» است. لیکن در متن ذیل آن، موضوع محل دفن سر مطهر حضرت سیدالشهداء نیز بیان میگردد(از جمله حدیث ششم باب نهم) که این موضوع در عنوان باب نهم ذکر نشده است. | |||
نتیجه بررسی آماری از میزان صفحات و باب‌های اختصاص داده شده به هر یک از معصومین (ع) در کتاب کامل‌الزیارات، را میتوان در جدول زیر ارائه کرد: | |||
{| class="wikitable" | |||
|معصوم علیهمالسلام | |||
|تعداد بابها | |||
|تعداد صفحات | |||
|- | |||
|در باب رسول اکرم (ص) به طور خاص | |||
|2-3-4-7 | |||
|19 | |||
|- | |||
|در باب امیرالمومنین (ع) به طور خاص | |||
|8-10-11-12 | |||
|20 | |||
|- | |||
|در باب حضرت فاطمه (ع) به طور خاص | |||
|0 | |||
|0 | |||
|- | |||
|در باب امام حسن مجتبی (ع) به طور خاص | |||
|14 | |||
|4 | |||
|- | |||
|در باب امام حسین (ع) سیدالشهدا و شهدای کربلا | |||
|13و 16تا 98 و 108 مجموعا 85 باب<ref>در کتاب «کتاب‌شناسی تاریخی امام حسین» تالیف اسفندیاری، مولف تعداد باب‌های اختصاص داده شده به امام حسین (ع) در کتاب کامل الزیارات را 83 باب، شامل باب‌های 16- 98 که تیترهای آنها مستقیما در رابطه با امام حسین (ع) است، بر میشمرد. در حالی که علاوه بر آن 83 باب، محتوای باب 13 (فضیلت آب فرات و نوشیدن و غسل نمودن در آن) و باب 108 (زیارت نادره) نیز در ارتباط با نهضت حسینی و واقعه کربلا میباشد. | |||
----[1] اسفندیاری، آرما: ص37</ref> | |||
|341 | |||
|- | |||
|در باب امام سجاد، زین العابدین، علی بن الحسین (ع) به طور خاص | |||
|0 | |||
| | |||
|- | |||
|در باب امام محمد باقر، محمدبن علی (ع) به طور خاص | |||
|0 | |||
| | |||
|- | |||
|در باب امام صادق، جعفربن محمد (ع) به طور خاص | |||
|0 | |||
| | |||
|- | |||
|در باب امام کاظم، موسی بن جعفر (ع) به طور خاص | |||
|0 | |||
| | |||
|- | |||
|در باب امام رضا، علی بن موسی (ع) | |||
|101-102 | |||
|10 | |||
|- | |||
|در باب امام تقی، محمدبن علی (ع) الجواد به طور خاص | |||
|0 | |||
| | |||
|- | |||
|در باب امام نقی ، علی بن محمد (ع) الهادی به طور خاص | |||
|0 | |||
| | |||
|- | |||
|در باب امام حسن عسکری، حسن بن علی (ع) به طور خاص | |||
|0 | |||
| | |||
|- | |||
|در باب امام مهدی، حجت بن الحسن (ع) به طور خاص | |||
|0 | |||
| | |||
|- | |||
|در باب ائمه (ع) به طور مشترک | |||
|1-6-9-15-99-100-103-104 | |||
|27 | |||
|- | |||
|در باب امامزادگان | |||
|106-107 | |||
|2 | |||
|- | |||
|در باب بزرگان اسلام، نظیر حضرت حمزه عموی پیامبر (ص) و مومنین | |||
|5- 105 | |||
|9 | |||
|} | |||
==ناشر== | ==ناشر== | ||