عبید الله بن حر جعفى: تفاوت میان نسخه‌ها

۵٬۰۵۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۳ مهٔ ۲۰۲۱
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''عبیدالله بن حر جعفی''' کسى بود که [[حسین بن على (ع)|سیدالشهدا(ع)]] از او یارى خواست، اما توفیق همراه شدن در کاروان [[کربلا]] نیافت و امام را یارى نکرد.
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
| نام                    = عبید اللّه بن حر جعفی‌
| تصویر                  =
| توضیح تصویر            =
| نام اصلی              =
| زمینه فعالیت          =
| ملیت                  =
| تاریخ تولد            =
| محل تولد                =
| والدین                = 
| تاریخ مرگ              = سال 68 هجری
| محل مرگ                =
| علت مرگ                = از بیم اسیری خود را به فرات انداخت و غرق شد
| محل زندگی              =
| مختصات محل زندگی        =
| مدفن                  =
|مذهب                  =
|در زمان حکومت          =
|اتفاقات مهم            =
| نام دیگر              =
|لقب                    =
|بنیانگذار              =
| پیشه                  = شاعر
| سال‌های نویسندگی        =
|سبک نوشتاری            =
|کتاب‌ها                =
|مقاله‌ها                =
|نمایشنامه‌ها            =
|فیلم‌نامه‌ها              =
|دیوان اشعار            =
|تخلص                    =
|فیلم ساخته بر اساس اثر=
| همسر                    =
| شریک زندگی            =
| فرزندان                =
|تحصیلات                  =
|دانشگاه                =
|حوزه                  =
|شاگرد                  =
|استاد                  =
|علت شهرت              =
| تأثیرگذاشته بر        =
| تأثیرپذیرفته از        =
| وب‌گاه                  =
|گفتاورد                =
|امضا                  =
}}'''عبیدالله بن حر جعفی''' کسى بود که [[حسین بن على (ع)|سیدالشهدا(ع)]] از او یارى خواست، اما توفیق همراه شدن در کاروان [[کربلا]] نیافت و امام را یارى نکرد.


==زندگینامه==
==زندگینامه==
عبید اللّه بن حرّ بن مجمع بن خزیم جعفی از اشراف کوفه و مردی شجاع و از بزرگان قوم خود بود. وی از اصحاب عثمان بن عفان است. پس از قتل عثمان به معاویه پیوست و در جنگ صفین با او بود. پس از شهادت علی (ع) به کوفه رفت و در فاجعه‌ی [[کربلا]] حاضر نشد.
امام در منزلگاه [[قصر مقاتل]]، خیمۀ او را دید، [[حجاج‌ بن‌ مسروق‌ جعفی‌|حجاج بن مسروق]] را فرستاد تا او را دعوت کند تا به اردوى امام بپیوندد و یاریش کند. وى بهانه آورد که از [[کوفه]] به این خاطر بیرون آمدم که با حسین نباشم، چون در کوفه یاورى براى او نیست.
امام در منزلگاه [[قصر مقاتل]]، خیمۀ او را دید، [[حجاج‌ بن‌ مسروق‌ جعفی‌|حجاج بن مسروق]] را فرستاد تا او را دعوت کند تا به اردوى امام بپیوندد و یاریش کند. وى بهانه آورد که از [[کوفه]] به این خاطر بیرون آمدم که با حسین نباشم، چون در کوفه یاورى براى او نیست.


پاسخ او را که به امام گفتند، حضرت همراه عده‌اى نزد او رفت و پس از گفتگوهایى پیرامون اوضاع کوفه، امام از او خواست تا با آب توبه خطاهاى گذشته‌اش را بشوید و به نصرت [[اهل بیت (ع)|اهل بیت]] بشتابد. عبیدالله بازهم نپذیرفت و این کرامت و توفیق را رد کرد و از روى خیر خواهى!حاضر شد که اسب زین شده و شمشیر بران خویش را به امام دهد.
پاسخ او را که به امام گفتند، حضرت همراه عده‌اى نزد او رفت و پس از گفتگوهایى پیرامون اوضاع کوفه، امام از او خواست تا با آب توبه خطاهاى گذشته‌اش را بشوید و به نصرت [[اهل بیت (ع)|اهل بیت]] بشتابد. عبیدالله بازهم نپذیرفت و این کرامت و توفیق را رد کرد و از روى خیر خواهى!حاضر شد که اسب زین شده و شمشیر بران خویش را به امام دهد.


چون امام مأیوس شد که او سعادت را دریابد، فرمود: اسب و شمشیرت از آن خودت، ما از خودت یارى و فداکارى مى‌خواستیم. اگر حاضر به جانبازى نیستى، ما را نیازى به مال تو نیست. «یا بن الحر!ما جئناک لفرسک و سیفک،انما آتیناک لنسألک النصرة،فان کنت بخلت علینا بنفسک فلا حاجة لنا فى شىء من مالک و لم اکن بالذى اتخذ المضلین عضدا، لأنی قد سمعت رسول الله«ص»و هو یقول:من سمع داعیة اهل بیتى و لم ینصرهم على حقهم الا اکبه الله على وجهه فى النار». <ref>الفتوح، ابن اعثم کوفى، ج 5، ص 84، موسوعه کلمات الامام الحسین، ص 365.</ref> آنگاه امام از پیش او به خیمۀ خویش برگشت!...
چون امام مأیوس شد که او سعادت را دریابد، فرمود: اسب و شمشیرت از آن خودت، ما از خودت یارى و فداکارى مى‌خواستیم. اگر حاضر به جانبازى نیستى، ما را نیازى به مال تو نیست. «یا بن الحر!ما جئناک لفرسک و سیفک،انما آتیناک لنسألک النصرة،فان کنت بخلت علینا بنفسک فلا حاجة لنا فى شىء من مالک و لم اکن بالذى اتخذ المضلین عضدا، لأنی قد سمعت رسول الله«ص»و هو یقول:من سمع داعیة اهل بیتى و لم ینصرهم على حقهم الا اکبه الله على وجهه فى النار». <ref>الفتوح، ابن اعثم کوفى، ج 5، ص 84، موسوعه کلمات الامام الحسین، ص 365.</ref>  
 
در منزل «بنی مقاتل» با کاروان امام حسین (ع) مواجه شد و امام (ع) از او تقاضای یاری کرد. اما او نپذیرفت و گفت: من از کوفه گریخته‌ام که مجبور نشوم از طرف عبید اللّه با تو بجنگم و به تو نیز نمی‌پیوندم که پایان کار را می‌دانم. امام فرمود:
 
«اینک که به یاری ما اقدام نمی‌کنی، از خدا بترس و با ما کارزار مکن و از اینجا برو. سوگند به خدا هرکس ندای ما را بشنود و ما را یاری نکند، هلاک می‌شود.<ref>الفتوح؛ ص 879.</ref>»
 
آنگاه امام از پیش او به خیمۀ خویش برگشت!...


===پشیمانی بعد از عاشورا===
===پشیمانی بعد از عاشورا===
وى پس از حادثۀ [[کربلا]]، بشدت از آن کوتاهى در یارى کردن امام پشیمان شده بود و خود را ملامت مى‌کرد و با شعرى که با مطلع «فیا لک حسرة ما دمت حیا...» شروع مى‌شود،این اندوه و ندامت را بیان کرده است.<ref>حیات الامام الحسین، ج3،ص 363 به نقل از مقتل خوارزمى.</ref>  
وى پس از حادثۀ [[کربلا]]، بشدت از آن کوتاهى در یارى کردن امام پشیمان شده بود و خود را ملامت مى‌کرد.<ref>حیات الامام الحسین، ج3،ص 363 به نقل از مقتل خوارزمى.</ref> در برخى نقلها نام او عبدالله بن حر نقل شده‌است. [[عمرو بن قیس]] نیز از کسانى بود که در همین منزلگاه [[امام حسین(ع)]] از او یارى خواست و او بهانه آورد.
 
مورّخان نوشته‌اند: عبید اللّه پس از حادثه‌ی عاشورا، پیوسته دریغ می‌خورد که چرا چنان توفیق بزرگی را از دست داد و شعرهایی در این‌باره به او نسبت داده‌اند. در اشعار او سوزش این افسوس را می‌توان یافت. گویند این اشعار به گوش عبید اللّه بن زیاد رسید و او را خواند ولی عبید اللّه بن حرّ اجابت نکرد و بر اسب خویش نشست و از کوفه خارج شد و در محلّی کنار فرات اقامت گزید.
 
چون مصعب بن زبیر خروج کرد بدو پیوست و در جنگ با مختار ثقفی او را یاری کرد. مصعب از او ترسید و او را حبس کرد. پس از مدتی با وساطت عده‌ای آزاد شد و جنگجویانی را فراهم کرد و «تکریت» را گرفت و به کوفه حمله کرد ولی عده‌ای از سپاهیانش متفرق شدند و او از بیم اسیری به سال 68 هجری خود را به فرات انداخت و غرق شد.<ref>الاعلام زرکلی؛ ص 615.</ref>
 
== نمونه اشعار ==
 
 
1- فیا لک حسرة نادمت حیاتردّد بین حلقی و التراقی
 
2- حسین حین یطلب بذل نصری‌علی أهل الضلالة و النفاق
 
3- و لو أنی او اسیه بنفسی‌لنلت کرامة یوم التلاق
 
4- مع ابن المصطفی نفسی فداه‌تولی ثم ودّع بانطلاق
 
5- فقد فاز الاولی نصروا حسیناو خاب الآخرون الی النفاق<ref>مقتل ابی مخنف؛ ص 72- 74. ادب الطف؛ ج 1، ص 96 و 97.</ref>
 
 
1- تا زنده‌ام، حسرت و نامرادی بر من باد، حسرتی که فضای سینه‌ام را پر کرده است.
 
2- وقتی که [[حسین|حسین (ع)]] از من در برابر دشمنان و نامردمان یاری خواست.


در برخى نقلها نام او عبدالله بن حر نقل شده‌است.
(در آن روز امام از او خواست بازگشتی به خود داشته باشد تا تمام گناهان و ناروایی‌های جانش از بین برود و محو شود)


[[عمرو بن قیس]] نیز از کسانى بود که در همین منزلگاه [[امام حسین(ع)]] از او یارى خواست و او بهانه آورد.
3- اگر من جانم را فدایش می‌کردم، در روز بازپسین پیروزمند و کامروا بودم.


نصرت خواهى امام، تکلیف مى‌آورد و هر که نداى «هل من ناصر» امام را بشنود و پاسخ ندهد،جهنمى است. این نداى استنصار، همواره در تاریخ وجود دارد. همه جا [[کربلا]] و هر روز عاشوراست و سعادت، در فدا کردن هستى و مال و جان در راه دین و به فرمان امام و رهبر الهى است و چه شقاوتى بالاتر از آنکه انسان، دعوت امام معصوم را پاسخ ندهد و نسبت به جان خویش در راه خدا بخل ورزد،جانى که امانت الهى است!
4- روزی‌که با پسر پیامبر وداع کردم، وای بر آن روز!


==منبع==
5- آنان‌که حسین را یاری کردند، نیک‌بخت بودند و آنان‌که از او روی گرداندند و رهایش کردند، چند چهره و منافق بودند.
<br />
==منابع==


*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=559291&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، قم، معارف، ج1، ص 304-305.]
*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=559291&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، قم، معارف، ج1، ص 304-305.]
*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=700738&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author ''دانشنامه‌ی شعر عاشورایی''، محمد زاده، ج‌1، ص 54]


==پی‌نوشت==
==پی‌نوشت==
<references />
<references />
[[رده:افراد]]
[[رده:افراد]]