بدر شاکر السیاب‌: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۸۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۴ آوریل ۲۰۲۱
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵۷: خط ۵۷:
}}
}}


بدر شاکر السیّاب از پیشتازان نهضت ادبی جدید است که به سال 1344 ه. ق. برابر با 1926 میلادی در قریه «جیکور» در حوالی «بصره» به دنیا آمد، پس از دوره دبیرستان وارد تربیت معلم شد و با پیوستن به جماعة اخوان «عبقر» و ترجمه در نشریه «الجبهة الشعبة» کار ادبی خویش را آغاز نمود. در سال 1961 به عنوان عضو هیئت تحریریه مجله «موانی» برگزیده شد. سیّاب به عنوان یکی از سردمداران تجدید در شعر عراق شناخته می‌شود. و از رهبران به کارگیری رمز و اسطوره در ادب عربی می‌باشد. او در شعر خود، از شاعران انگلیسی «الیوث» و «ایدث سیتویل» متأثر بوده است. سیاب در سال 1383 هجری برابر با 1964 م در 39 سالگی وفات یافت. از آثار او می‌توان «ازهار ذابلة»، «أساطیر»، «انشودة المطر»، «حفار القبور»، «المومس العمیا» و منزل الاقنان را نام برد. <ref> ادب الطف؛ ج 10، ص 174.</ref>
'''بدر شاکر السیاب''' از شاعران عرب زبان و از پیشتازان نهضت ادبی جدید است.


بدر شاکر از رمز و اسطوره در اشعار خویش بسیار بهره جسته و رمزگرایی او در سه جنبه‌ی اساسی تجلّی یافته است:
== زندگینامه ==
بدر شاکر السیاب به سال 1344 ه. ق. برابر با 1926 میلادی در قریه «جیکور» در حوالی «بصره» به دنیا آمد، پس از دوره دبیرستان وارد تربیت معلم شد و با پیوستن به جماعة اخوان «عبقر» و ترجمه در نشریه «الجبهة الشعبة» کار ادبی خویش را آغاز نمود. در سال 1961 به عنوان عضو هیئت تحریریه مجله «موانی» برگزیده شد. سیّاب به عنوان یکی از سردمداران تجدید در شعر عراق شناخته می‌شود. و از رهبران به کارگیری رمز و اسطوره در ادب عربی می‌باشد. او در شعر خود، از شاعران انگلیسی «الیوث» و «ایدث سیتویل» متأثر بوده است. سیاب در سال 1383 هجری برابر با 1964 م در 39 سالگی وفات یافت.


بدر شاکر از رمز و اسطوره در اشعار خویش بسیار بهره جسته و رمزگرایی او در سه جنبه‌ی اساسی تجلّی یافته است.


1- رموز جهانی که مشترک میان همه‌ی ملتهاست مانند سندباد و هولاکو.
1- رموز جهانی که مشترک میان همه‌ی ملتهاست مانند سندباد و هولاکو.
خط ۶۸: خط ۷۰:
3- رموز قرآنی و اسلامی مانند: حوا، هابیل و قابیل. <ref> مجله شیراز؛ ص 140.</ref>
3- رموز قرآنی و اسلامی مانند: حوا، هابیل و قابیل. <ref> مجله شیراز؛ ص 140.</ref>


== آثار ==
از آثار السیاب می‌توان «ازهار ذابلة»، «أساطیر»، «انشودة المطر»، «حفار القبور»، «المومس العمیا» و منزل الاقنان را نام برد. <ref> ادب الطف؛ ج 10، ص 174.</ref>


شاکر السیّاب با حماسه‌ی کربلا به عنوان رمزی جاوید در حافظه‌ی تاریخ روبرو می‌شود و هم‌چنان که به رموز دلاوری و ایمان می‌پردازد، از نمادهای پستی و شر سخن می‌گوید. او در قصیده‌ی معروفش به نام «مرثیه‌ی جیکور» از یزید و شمر، به عنوان ارباب و نوکری که در مسیر ذلّت و زشتی، امر کرده و فرمان می‌برند، یاد می‌کند. <ref> الاعمال الکامله؛ ج 12، ص 408.</ref>
شاکر السیّاب با حماسه‌ [[کربلا]] به عنوان رمزی جاوید در حافظه‌ی تاریخ روبرو می‌شود و هم‌چنان که به رموز دلاوری و ایمان می‌پردازد، از نمادهای پستی و شر سخن می‌گوید. او در قصیده‌ی معروفش به نام «مرثیه‌ی جیکور» از [[یزید]] و [[شمر]]، به عنوان ارباب و نوکری که در مسیر ذلّت و زشتی، امر کرده و فرمان می‌برند، یاد می‌کند. <ref> الاعمال الکامله؛ ج 12، ص 408.</ref>


در قصیده‌ی مشهور «الدمعة الخرساء» <ref>الدمعة الخرساء: گریه‌ی بی‌صدا.</ref> نیز از رمز بزرگ پلیدی یاد می‌کند و او را زیر رگبار دشنام خویش می‌گیرد. در این قصیده، جنبه‌ی هجو و نکوهش غالب است، شاید گرایش‌های سوسیالیستی «سیّاب» در رنگ‌آمیزی ستیزگونه‌ی اشعار او بی‌تأثیر نبوده است.
در قصیده‌ی مشهور «الدمعة الخرساء» <ref>الدمعة الخرساء: گریه‌ی بی‌صدا.</ref> نیز از رمز بزرگ پلیدی یاد می‌کند و او را زیر رگبار دشنام خویش می‌گیرد. در این قصیده، جنبه‌ی هجو و نکوهش غالب است، شاید گرایش‌های سوسیالیستی «سیّاب» در رنگ‌آمیزی ستیزگونه‌ی اشعار او بی‌تأثیر نبوده است. شعر سیّاب در هجو یزیدیان قدیم و جدید سروده شده و با استفاده از صنایع لفظی و معنوی بسیار به شعر خویش قوّت و قدرت تأثیرگذاری بخشیده است.
شعر سیّاب در هجو یزیدیان قدیم و جدید سروده شده و با استفاده از صنایع لفظی و معنوی بسیار به شعر خویش قوّت و قدرت تأثیرگذاری بخشیده است.
 
== نمونه اشعار ==




خط ۹۱: خط ۹۶:
4- رأس تکلّل بالخنا، و اعتاض عن‌ذاک النّضار بحیّة رقطاء
4- رأس تکلّل بالخنا، و اعتاض عن‌ذاک النّضار بحیّة رقطاء


5- ویدان موثقتان بالسّوط الّذی‌قد کان یعبث أمس بالأحیاء <ref>همان؛ ص 50.</ref>
5- ویدان موثقتان بالسّوط الّذی‌قد کان یعبث أمس بالأحیاء <ref name=":0">أجراس کربلا؛  ص 50.</ref>




خط ۱۱۹: خط ۱۲۴:
7- آلی یموت و لا یوالی مارقاریّ الغلیل بخطّة تکراء
7- آلی یموت و لا یوالی مارقاریّ الغلیل بخطّة تکراء


8- فلیصرعوه کما أرادوا، انّماما ذنب اطفال و ذنب نساء؟! <ref>همانجا.</ref>
8- فلیصرعوه کما أرادوا، انّماما ذنب اطفال و ذنب نساء؟! <ref name=":0" />




1- صحرای کربلا سوزان است و افق آن سیاه گردیده است.
1- صحرای [[کربلا]] سوزان است و افق آن سیاه گردیده است.


2- صحرای کربلا پر است از کودکان بی‌گناه و تشنه‌لبی که در انتظار و بی‌قرار آب هستند.
2- صحرای کربلا پر است از کودکان بی‌گناه و تشنه‌لبی که در انتظار و بی‌قرار آب هستند.
خط ۱۳۲: خط ۱۳۷:
5- دستهایی که رو به آسمان بلند شده و چشم‌هایی که غریبانه به آب می‌نگرند.
5- دستهایی که رو به آسمان بلند شده و چشم‌هایی که غریبانه به آب می‌نگرند.


6- از حسین که بر دین خویش سازش نمی‌کند و باوجود این همه مصیبت دست از هدف والای خویش نمی‌شوید.
6- از [[حسین بن على (ع)|حسین]] که بر دین خویش سازش نمی‌کند و باوجود این همه مصیبت دست از هدف والای خویش نمی‌شوید.


7- و به خاطر سیراب کردن زنان و اطفال از مواضع خویش عقب‌نشینی نمی‌کند.
7- و به خاطر سیراب کردن زنان و اطفال از مواضع خویش عقب‌نشینی نمی‌کند.
خط ۱۳۹: خط ۱۴۴:




عاجت بی الذکری علیها ساعةمرّ الزّمان بها علی استحیاء <ref>همان؛ ص 51.</ref>
عاجت بی الذکری علیها ساعةمرّ الزّمان بها علی استحیاء <ref name=":1">أجراس کربلا؛  ص 51.</ref>


این افکار ساعتی مرا به خویش مشغول کرده، ساعتی که زمان با خجالت و شرمساری از کنار این خاطره‌ها عبور می‌کند.
این افکار ساعتی مرا به خویش مشغول کرده، ساعتی که زمان با خجالت و شرمساری از کنار این خاطره‌ها عبور می‌کند.
خط ۱۵۴: خط ۱۵۹:
5- رجّی الرّواء فکان سهما حزّ فی‌نحر الرّضیع، و ضحکة استهزاء
5- رجّی الرّواء فکان سهما حزّ فی‌نحر الرّضیع، و ضحکة استهزاء


6- فاهتزّ و اختلج اختلاجة طائرظمآن رفّ و مات قرب الماء <ref> همانجا.</ref>
6- فاهتزّ و اختلج اختلاجة طائرظمآن رفّ و مات قرب الماء <ref name=":1" />




1 و 2- طفل لاغراندام معصوم، طفل شیرخوار لب‌تشنه (علی اصغر (ع)) در دستهای پدر همچون مرغکی است که در میان بادهای بی‌رحم حوادث به هر سو می‌دود.
1 و 2- طفل لاغراندام معصوم، طفل شیرخوار لب‌تشنه ([[علی اصغر (ع)]]) در دستهای پدر همچون مرغکی است که در میان بادهای بی‌رحم حوادث به هر سو می‌دود.


3- از دور فرات را می‌بیند و بی‌اختیار دستان کوچک خویش را به سوی آبی آب آن می‌گشاید.
3- از دور [[فرات]] را می‌بیند و بی‌اختیار دستان کوچک خویش را به سوی آبی آب آن می‌گشاید.


4- و پدر را که شفاعت او با «ید بیضایی» خویش سعی در هدایت فرعونیان دارد.
4- و پدر را که شفاعت او با «ید بیضایی» خویش سعی در هدایت فرعونیان دارد.
خط ۱۶۶: خط ۱۷۱:


6- ولی پاسخ تیری است که بی‌رحمانه بر گلوی کودک می‌نشیند و به دنبال آن قهقهه‌ی مستانه‌ی دشمن فضا را پر می‌سازد. و به دنبال آن پرپرزدن پرنده‌ی کوچک پس از اصابت تیر و لحظه‌ی جان دادن او در کنار آب است.
6- ولی پاسخ تیری است که بی‌رحمانه بر گلوی کودک می‌نشیند و به دنبال آن قهقهه‌ی مستانه‌ی دشمن فضا را پر می‌سازد. و به دنبال آن پرپرزدن پرنده‌ی کوچک پس از اصابت تیر و لحظه‌ی جان دادن او در کنار آب است.
==منابع==
==منابع==


دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج‌1، ص: 578-580.
* [http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=700738&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج‌1، ص: 578-580.]


==پی نوشت==
==پی نوشت==
خط ۱۸۴: خط ۱۸۰:
[[رده:شاعران]]
[[رده:شاعران]]
[[رده:شاعران عرب]]
[[رده:شاعران عرب]]
<references />