۹٬۵۴۶
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
T.ramezani (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه زندگینامه | '''سید مرتضی فقیه'''، متکلم و شاعر بود که در مدح [[اهل بیت (ع)|اهل بیت]] اشعاری شروده است.{{جعبه زندگینامه | ||
| اندازه جعبه = | | اندازه جعبه = | ||
| عنوان = | | عنوان = | ||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
| تصویر = | | تصویر = | ||
| اندازه تصویر = | | اندازه تصویر = | ||
| عنوان تصویر =مرقد منسوب به سید مرتضی در | | عنوان تصویر =مرقد منسوب به سید مرتضی در کاظمین | ||
| زادروز = | | زادروز = سال 355 هجری قمری | ||
| مکان تولد = | | مکان تولد = | ||
| تاریخ مرگ = | | تاریخ مرگ = سال 436 هجری قمری | ||
| آرامگاه = [[کربلا]] | | آرامگاه = [[کربلا]] | ||
|عرض جغرافیایی محل دفن= | |عرض جغرافیایی محل دفن= | ||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
<!-- طول جغرافیایی به درجه دقیقه و ثانیه و جهت پیش فرض غرب--> | <!-- طول جغرافیایی به درجه دقیقه و ثانیه و جهت پیش فرض غرب--> | ||
|longd=|longm=|longs=|longEW=E | |longd=|longm=|longs=|longEW=E | ||
| محل زندگی = | | محل زندگی = بغداد | ||
| ملیت = | | ملیت = | ||
| نژاد = | | نژاد = | ||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
| نماینده = | | نماینده = | ||
| شناخته شده برای = | | شناخته شده برای = | ||
| نقش‌های برجسته = | | نقش‌های برجسته = فقیه، متکلم، اصول فقه، شاعر | ||
| سبک = | | سبک = | ||
| استادان = | | استادان = شیخ مفید و أبوعبدالله محمد بن عمران مرزبانی بغدادی | ||
| شاگردان = | | شاگردان = شیخ طوسی، سلار دیلمی، ابن براج، محمد بن علی کراجکی. | ||
| شهر خانگی = | | شهر خانگی = | ||
| تلویزیون = | | تلویزیون = | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
| مخالفان = | | مخالفان = | ||
| هیئت = | | هیئت = | ||
| دین = | | دین = اسلام | ||
| مذهب = | | مذهب = شیعه | ||
| منصب = | | منصب = | ||
| مکتب = | | مکتب = | ||
| آثار = | | آثار = الانتصار، الشافی فی الامامة، المحکم و المتشابه، تنزیه الانبیاء (کتاب)، دیوان المرتضی، الغرر و الدرر (یا امالی مرتضی)، الذریعة الی اصول الشریعة. | ||
| خویشاوندان سرشناس = | | خویشاوندان سرشناس = سید رضی | ||
| گفتاورد = | | گفتاورد = | ||
| جوایز = | | جوایز = | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
| پانویس = | | پانویس = | ||
}} | }} | ||
== زندگینامه == | |||
سیّد مرتضی، ابو القاسم علی بن حسین از احفاد حضرت امام موسی کاظم (ع)، فقیه، متکلّم و ادیب نامدار امامیه در سده‌های چهارم و پنجم هجری و صاحب آثار ماندگاری در تاریخ و فرهنگ امامیه و مشهور به «شریف مرتضی»، «علم الهدی» و «ذو المجدین» که در رجب سال 355 هجری در خانواده‌ای اهل فضل و کمال و درگیر در مسائل سیاسی آن روزگار متولد شد. | سیّد مرتضی، ابو القاسم علی بن حسین از احفاد حضرت امام موسی کاظم (ع)، فقیه، متکلّم و ادیب نامدار امامیه در سده‌های چهارم و پنجم هجری و صاحب آثار ماندگاری در تاریخ و فرهنگ امامیه و مشهور به «شریف مرتضی»، «علم الهدی» و «ذو المجدین» که در رجب سال 355 هجری در خانواده‌ای اهل فضل و کمال و درگیر در مسائل سیاسی آن روزگار متولد شد. | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۴: | ||
سید مرتضی شاگردان نامداری تربیت کرد که هریک از مفاخر تاریخ اسلام و فرهنگ شیعه هستند و مهمترین آنها شیخ الطائفه طوسی که پس از سید مرتضی پیشوای امامیه بود.- سلّار دیلمی، قاضی عبد العزیز بن برّاح طرابلسی. | سید مرتضی شاگردان نامداری تربیت کرد که هریک از مفاخر تاریخ اسلام و فرهنگ شیعه هستند و مهمترین آنها شیخ الطائفه طوسی که پس از سید مرتضی پیشوای امامیه بود.- سلّار دیلمی، قاضی عبد العزیز بن برّاح طرابلسی. | ||
سید مرتضی پس از عمری پربار از کارهای بزرگ و تلاشهای پیوسته علمی و اجتماعی، در 25 ربیع الاول سال 436 هجری درگذشت. پیکر مطهرش با حضور انبوهی از شاگردان و امّت امامیه تشییع شد. ابتدا در بغداد دفن شد، ولی بعد از مدتی جسدش را به [[کربلا]] منتقل کردند. سید مرتضی فرزندی به نام ابو محمد داشته که در سال 443 هجری درگذشته است و از طریق او نسل سید مرتضی ادامه یافت تا آن‌که به نسب‌شناس نامدار ابو القاسم نسّابه رسید و پس از درگذشت او نسل سید مرتضی منقطع شد. | |||
== آثار == | |||
سید مرتضی در حوزه‌های متعدّد علوم و فنون عقلی و نقلی آثار متعددی نگاشته است. آثار او به دو دسته کلی تقسیم می‌شود: آثار فرهنگی و آثار ادبی. شماری از مهمترین آثارش چنین هستند: | سید مرتضی در حوزه‌های متعدّد علوم و فنون عقلی و نقلی آثار متعددی نگاشته است. آثار او به دو دسته کلی تقسیم می‌شود: آثار فرهنگی و آثار ادبی. شماری از مهمترین آثارش چنین هستند: | ||
«الانتصار» کتابی در زمینه‌ی فقه تطبیقی. «الناصریات» مشتمل بر 207 مسئله در مسائل فقهی و اعتقادی. «الشافی فی الامامة» کتابی در ردّ کتاب المغنی قاضی عبد الجبّار به‌ویژه بحث امامت. «انقاذ البشر من الجبر و القدر» درباره‌ی مسأله‌ی قضا و قدر. «المحکم و المتشابه»، «تنزیه الانبیاء» در دفاع از پیامبران و کوشش برای اثبات عصمت آنان. «اصول الاعتقادیه» درباره‌ی صفات خدا و مسائل اعتقادی و کتب بسیار دیگر. همچنین دیوان او که مجموعه اشعار و قصایدش می‌باشد و بیش از 000، 20 بیت می‌باشد. «شرح قصیده سیّد حمیری». «الشهاب فی الشیب و الشباب» که اشعاری است درباره‌ی پیری و جوانی | «الانتصار» کتابی در زمینه‌ی فقه تطبیقی. «الناصریات» مشتمل بر 207 مسئله در مسائل فقهی و اعتقادی. «الشافی فی الامامة» کتابی در ردّ کتاب المغنی قاضی عبد الجبّار به‌ویژه بحث امامت. «انقاذ البشر من الجبر و القدر» درباره‌ی مسأله‌ی قضا و قدر. «المحکم و المتشابه»، «تنزیه الانبیاء» در دفاع از پیامبران و کوشش برای اثبات عصمت آنان. «اصول الاعتقادیه» درباره‌ی صفات خدا و مسائل اعتقادی و کتب بسیار دیگر. همچنین دیوان او که مجموعه اشعار و قصایدش می‌باشد و بیش از 000، 20 بیت می‌باشد. «شرح قصیده سیّد حمیری». «الشهاب فی الشیب و الشباب» که اشعاری است درباره‌ی پیری و جوانی. | ||
سیّد مرتضی در مورد اهل بیت پیامبر (ص) قصیده‌های بسیاری گفته که چند قصیده که در مورد سیّد الشّهدا (ع) است را می‌آوریم: | == نمونه اشعار == | ||
سیّد مرتضی در مورد [[اهل بیت (ع)|اهل بیت]] پیامبر (ص) قصیده‌های بسیاری گفته که چند قصیده که در مورد [[سیدالشهدا (ع)|سیّد الشّهدا (ع)]] است را می‌آوریم: | |||
'''در سوگ سیّد الشّهداء (ع):''' | '''در سوگ سیّد الشّهداء (ع):''' | ||
1- أما تری الرّبع الذی أقفراعراه من ریب البلی ماعرا؟! | 1- أما تری الرّبع الذی أقفراعراه من ریب البلی ماعرا؟! | ||
| خط ۲۶۶: | خط ۲۶۷: | ||
'''قصیده | '''قصیده''' | ||
| خط ۷۲۴: | خط ۷۲۵: | ||
30- شما، نه دشمن را از سر راهش به دور کردید، و نه برای ورود، منزل و مأوائی مهیا نمودید. | 30- شما، نه دشمن را از سر راهش به دور کردید، و نه برای ورود، منزل و مأوائی مهیا نمودید. | ||
31- بر خفته‌ی مدینه سخت ناگوار است که پاره‌های تنش در صحرای کربلا به خاک و خون درغلتیدند. | 31- بر خفته‌ی مدینه سخت ناگوار است که پاره‌های تنش در صحرای [[کربلا]] به خاک و خون درغلتیدند. | ||
32- از آب فراتشان راندند و از شربت شهادت سیرابشان کردند. | 32- از آب فراتشان راندند و از شربت شهادت سیرابشان کردند. | ||
| خط ۷۸۴: | خط ۷۸۵: | ||
1- روز عاشورا برای دین روزی سخت بود. | 1- روز [[عاشورا]] برای دین روزی سخت بود. | ||
2- جای هیچ شادی در قلب من نگذاشت. | 2- جای هیچ شادی در قلب من نگذاشت. | ||
| خط ۷۹۲: | خط ۷۹۳: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج1، ص:213-226. | * دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج1، ص:213-226. | ||
| خط ۸۰۱: | خط ۸۰۲: | ||
[[رده:شاعران]] | [[رده:شاعران]] | ||
[[رده:شاعران عرب]] | [[رده:شاعران عرب]] | ||
<references /> | |||