صفائى جندقى: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۱۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۸ اوت ۲۰۱۶
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «زندگینامه احمد(صفائى)جندقى دومین فرزند یغماى جندقى(1276-1196)است که در سال 1236 ه...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
زندگینامه
==زندگینامه==


احمد(صفائى)جندقى دومین فرزند یغماى جندقى(1276-1196)است که در سال 1236 ه.ق درخور مرکز منطقۀ جندق و بیابانک به دنیا آمده است.مادر او هما سلطان از اهالى کاشان و از بستگان حاج ملا احمد نراقى-مجتهد جلیل القدر و پرآوازۀ شیعى-دومین همسر یغماى جندقى است.
احمد <ref>صفائى.</ref> جندقى دومین فرزند یغماى جندقى <ref>1276-1196.</ref> است که در سال 1236 ه.ق درخور مرکز منطقۀ جندق و بیابانک به دنیا آمده است.مادر او هما سلطان از اهالى کاشان و از بستگان حاج ملا احمد نراقى-مجتهد جلیل القدر و پرآوازۀ شیعى-دومین همسر یغماى جندقى است.


چون در زندگینامۀ یغماى جندقى از فرزندان او-برادران صفائى جندقى-و هنرهایى که داشته‌اند یاد کرده‌ایم،در اینجا براى پرهیز از دامنه‌دار شدن سخن از نقل آن پرهیز مى‌کنیم.
چون در زندگینامۀ یغماى جندقى از فرزندان او-برادران صفائى جندقى-و هنرهایى که داشته‌اند یاد کرده‌ایم،در اینجا براى پرهیز از دامنه‌دار شدن سخن از نقل آن پرهیز مى‌کنیم.
خط ۹: خط ۹:
صفائى جندقى پس از سفرهایى به سمنان و تهران،روستاى جندق را براى اقامت برگزید و تا پایان عمر در همان جا از راه کشاورزى و دامدارى به امرار معاش پرداخت.جندق از منطقۀ خور و بیابانک تقریبا صد کیلومتر فاصله دارد و در شمال غربى خور-مرکز بخش- قرار گرفته است.
صفائى جندقى پس از سفرهایى به سمنان و تهران،روستاى جندق را براى اقامت برگزید و تا پایان عمر در همان جا از راه کشاورزى و دامدارى به امرار معاش پرداخت.جندق از منطقۀ خور و بیابانک تقریبا صد کیلومتر فاصله دارد و در شمال غربى خور-مرکز بخش- قرار گرفته است.


صفائى جندقى در مدت حیات خود چهار همسر برگزید و از آنان داراى 20 فرزند شد که برخى از آنان اهل ادب و هنر بودند:محمد حسن کیوان ملقب به عماد الشعراء(1260-1325)، میرزا محمد حسین متخلص به«فرهنگ»و متولد 1269 ه.ق،میرزا ابو القاسم وفائى(متولد 1283 ه.ق)ادیب و خوشنویس و میرزا عبد الکریم(متولد 1296 ه.ق)که داراى ذوق ادبى و خط نسبتا خوش و خوانایى بوده و اغلب نسخه‌هاى دیوان صفائى جندقى به خط اوست.
صفائى جندقى در مدت حیات خود چهار همسر برگزید و از آنان داراى 20 فرزند شد که برخى از آنان اهل ادب و هنر بودند:محمد حسن کیوان ملقب به عماد الشعراء <ref>1260-1325.</ref>، میرزا محمد حسین متخلص به«فرهنگ»و متولد 1269 ه.ق،میرزا ابو القاسم وفائى <ref>متولد 1283 ه.ق.</ref>ادیب و خوشنویس و میرزا عبد الکریم <ref>متولد 1296 ه.ق.</ref>که داراى ذوق ادبى و خط نسبتا خوش و خوانایى بوده و اغلب نسخه‌هاى دیوان صفائى جندقى به خط اوست.


محمد حسن کیوان،فرزند ارشد صفائى جندقى از جانب ظل السلطان-حاکم اصفهان-به عماد الشعراء ملقب شده و در شعر از تخلص«خرد»استفاده مى‌کرده و منظومۀ هزار و یکشب او حاوى داستان‌هاى نو و ابتکارى است و همو در شمار نخستین شاعرانى است که براى کودکان نیز شعر مى‌سروده است.فرزند او میرزا فتح الله مشهور به کیوان ثانى(متوفاى 1332 ه.ق)از شاعران منطقۀ بیابانک بوده و در شعر«پرویز»تخلص مى‌کرده است. <ref>دیوان اشعار صفائى جندقى،با تصحیح و مقدمۀ سید على آل داود،(چاپ و انتشارات آفرینش،تهران 1370)، مقدمه.</ref>
محمد حسن کیوان،فرزند ارشد صفائى جندقى از جانب ظل السلطان-حاکم اصفهان-به عماد الشعراء ملقب شده و در شعر از تخلص«خرد»استفاده مى‌کرده و منظومۀ هزار و یکشب او حاوى داستان‌هاى نو و ابتکارى است و همو در شمار نخستین شاعرانى است که براى کودکان نیز شعر مى‌سروده است.فرزند او میرزا فتح الله مشهور به کیوان ثانى <ref>متوفاى 1332 ه.ق.</ref>از شاعران منطقۀ بیابانک بوده و در شعر«پرویز»تخلص مى‌کرده است. <ref>دیوان اشعار صفائى جندقى،با تصحیح و مقدمۀ سید على آل داود، <ref>چاپ و انتشارات آفرینش،تهران 1370.</ref>، مقدمه.</ref>


صفائى جندقى از شعراى آیینى مطرح در سدۀ سیزدهم و اوایل سدۀ چهاردهم هجرى است و دیوان چاپى او شامل غزلیات،انابت‌نامه،رباعیات انابیّه،رباعیات عاشقانه،مادّه تاریخها،مراثى عاشورایى در 14 بند،مثنوى رقیه‌نامه حاوى 315 بیت،نوحه‌ها و ترجیع‌بند است که با تصحیح آقاى سید على آل داود توسط چاپ و انتشارات آفرینش در سال 1370 چاپ و منتشر شده است.
صفائى جندقى از شعراى آیینى مطرح در سدۀ سیزدهم و اوایل سدۀ چهاردهم هجرى است و دیوان چاپى او شامل غزلیات،انابت‌نامه،رباعیات انابیّه،رباعیات عاشقانه،مادّه تاریخها،مراثى عاشورایى در 14 بند،مثنوى رقیه‌نامه حاوى 315 بیت،نوحه‌ها و ترجیع‌بند است که با تصحیح آقاى سید على آل داود توسط چاپ و انتشارات آفرینش در سال 1370 چاپ و منتشر شده است.


سبک شعرى
==سبک شعرى==


صفایى جندقى در سبک عراقى طبع‌آزمایى کرده و اشعارش ساده و دلنشین و عارى از پیچیدگى‌هاى لفظى و معنوى است.در میان آثار منظوم وى ترکیب‌بند عاشورایى او که در 114 بند به تعداد سوره‌هاى قرآن کریم سامان یافته،مشهور است و باقى اشعار او چندان اوج و منزلتى ندارد.«انابت‌نامۀ»او که حاوى نثر و نظم است حال و هواى نیایشى دارد و خواندنى است و برخى از غزلیات عاشورایى وى نیز شور و حال خاصى دارد.
صفایى جندقى در سبک عراقى طبع‌آزمایى کرده و اشعارش ساده و دلنشین و عارى از پیچیدگى‌هاى لفظى و معنوى است.در میان آثار منظوم وى ترکیب‌بند عاشورایى او که در 114 بند به تعداد سوره‌هاى قرآن کریم سامان یافته،مشهور است و باقى اشعار او چندان اوج و منزلتى ندارد.«انابت‌نامۀ»او که حاوى نثر و نظم است حال و هواى نیایشى دارد و خواندنى است و برخى از غزلیات عاشورایى وى نیز شور و حال خاصى دارد.


دامنۀ تأثیر آثار عاشورایى
===دامنۀ تأثیر آثار عاشورایى===


صفائى جندقى شهرت ادبى خود را مرهون ترکیب 114 بندى خود است که در مراثى سالار شهیدان سروده است.ترکیب‌بند عاشورایى صفائى جندقى على‌رغم جاذبه‌هایى که دارد، یکدست نیست،ولى داراى بندهاى ممتازى است که از دیرباز مورد عنایت شیفتگان ادب عاشورا قرار داشته است.خصوصا اولین و بیست و نهمین بند آن‌که از آثار فخیم و ماندگار شعر عاشورا در زبان فارسى به شمار مى‌رود و الهام بخش شاعران آیینى در سرودن اشعار ماتمى است،و نوحه‌هاى عاشورایى او نیز رهگشاى نوحه‌سرایان حسینى بوده و هست.
صفائى جندقى شهرت ادبى خود را مرهون ترکیب 114 بندى خود است که در مراثى سالار شهیدان سروده است.ترکیب‌بند عاشورایى صفائى جندقى على‌رغم جاذبه‌هایى که دارد، یکدست نیست،ولى داراى بندهاى ممتازى است که از دیرباز مورد عنایت شیفتگان ادب عاشورا قرار داشته است.خصوصا اولین و بیست و نهمین بند آن‌که از آثار فخیم و ماندگار شعر عاشورا در زبان فارسى به شمار مى‌رود و الهام بخش شاعران آیینى در سرودن اشعار ماتمى است،و نوحه‌هاى عاشورایى او نیز رهگشاى نوحه‌سرایان حسینى بوده و هست.


برگزیدۀ آثار عاشورایى
===برگزیدۀ آثار عاشورایى===


در این قسمت برگزیده‌هایى از اشعار ماتمى صفائى جندقى را ارایه مى‌کنیم و مشتاقان دیگر آثار عاشورایى او را به مطالعۀ دیوان اشعارش فرا مى‌خوانیم:
در این قسمت برگزیده‌هایى از اشعار ماتمى صفائى جندقى را ارایه مى‌کنیم و مشتاقان دیگر آثار عاشورایى او را به مطالعۀ دیوان اشعارش فرا مى‌خوانیم:




اولین بند از ترکیب 114 بندى
==اولین بند از ترکیب 114 بندى==
{{شعر}}


{{ب| اى از ازل به ماتم تو در بسیط خاک | گیسوى شام باز و،گریبان صبح چاک }}
{{ب| اى از ازل به ماتم تو در بسیط خاک | گیسوى شام باز و،گریبان صبح چاک }}
خط ۲۸۱: خط ۲۸۲:
{{ب| دردا که این قضیه هنوز است ناتمام | چندان که بختم از تف دل باز مانده خام <ref>همان،ص 346.</ref> }}
{{ب| دردا که این قضیه هنوز است ناتمام | چندان که بختم از تف دل باز مانده خام <ref>همان،ص 346.</ref> }}


{{پایان شعر}}
==تضمین غزل سعدى==


تضمین غزل سعدى
{{شعر}}
 
{{ب| آه کزین سفر نشد جز تب و تاب حاصلم | داد ز سعد روشنم!واى زِ بختِ مقبلم }}
{{ب| آه کزین سفر نشد جز تب و تاب حاصلم | داد ز سعد روشنم!واى زِ بختِ مقبلم }}


خط ۳۴۳: خط ۳۴۵:


{{ب| (سنت عشق(سعدیا!)ترک نمى‌کنم،بلى) | (کى ز دلم بدر رود خوى سرشته در گلم؟) <ref>همان،ص 412 و 413.</ref> }}
{{ب| (سنت عشق(سعدیا!)ترک نمى‌کنم،بلى) | (کى ز دلم بدر رود خوى سرشته در گلم؟) <ref>همان،ص 412 و 413.</ref> }}
{{پایان شعر}}


 
==تضمین غزل سعدى==
تضمین غزل سعدى
{{شعر}}
 
{{ب| دیدى آخر که فلک ریخت چه خاکى بر سرم؟ | کز سر نعش تو باید نگران درگذرم }}
{{ب| دیدى آخر که فلک ریخت چه خاکى بر سرم؟ | کز سر نعش تو باید نگران درگذرم }}


خط ۴۰۶: خط ۴۰۸:


{{ب| (گر به دورىّ سفر،از تو جدا خواهم ماند) | (تو چنان دان که همان سعدى کوته نظرم) <ref>همان،ص 415 و 416.</ref> }}
{{ب| (گر به دورىّ سفر،از تو جدا خواهم ماند) | (تو چنان دان که همان سعدى کوته نظرم) <ref>همان،ص 415 و 416.</ref> }}
{{پایان شعر}}






==منابع==
محمد علی مجاهدی، کاروان شعر عاشورا،زمزم هدایت، ج1، ص 410-421.


==پی نوشت==


محمد علی مجاهدی، کاروان شعر عاشورا،زمزم هدایت، ج1، ص 410-421.
[[رده:افراد]]
[[رده:هنرمندان]]
[[رده:شاعران]]