سفیان بن مصعب عبدی کوفی‌: تفاوت میان نسخه‌ها

'''سفیان بن مصعب عبدی کوفی''' از اصحاب آمام صادق(ع) و از شاعران شیعی بود.{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده

| تاریخ تولد            = 104 ه. ق.

| تاریخ مرگ              = سال 178 هجری  

== زندگینامه ==

ابو محمد سفیان بن مصعب به سال ۱۰۴ ه. ق. متولد شد. او با شعر خود به [[اهل بیت (ع)|اهل بیت]] تقرب جست. شعر او متضمن بسیاری از مناقب مشهور امیر مؤمنان علی (ع) و ستایش فراوان ایشان و خاندان پاک اوست. شیوه کارش این بود که از امام صادق (ع) حدیثی را در مناقب عترت طاهره فرامی‌گرفت و آن را به نظم درمی‌آورد و بر امام (ع) عرضه می‌کرد.  

مرحوم کلینی نیز به سند خود روایت کرده که هنگامی که عبدی در خانه امام صادق (ع) اشعار خود را در مرثیه‌ی [[حسین|سیّد الشّهداء]] می‌خواند، آن‌چنان شیونی برپا شد که مردم بر درب خانه‌ی امام جمع شدند و امام (ع) به خاطر جلوگیری از هجوم مأموران عباسی فرمودند: «کودکی از ما بیهوش شده بود و زنان بدان خاطر شیون کردند.» <ref> روضه کافی؛ حدیث 263.</ref>

عبدی کوفی در سال ۱۷۸ هجری در کوفه از دنیا رفت. <ref> ادب الطف؛ ج 1، ص 170 و 171. الغدیر؛ ج 2، ص 294- 297.</ref>

مرحوم علامه امینی، سفیان بن مصعب را از شعرای غدیر شمرده و قسمتی از ابیات بلند او را در این‌باره و سایر فضایل علی (ع) و خاندان پیامبر(ص) نقل کرده است و نیز راجع‌به صحت مذهب و حسن عقیده‌ی او استدلال و تاکید نموده است.<ref> الغدیر؛ ج 2، ص 294.</ref>  

شیخ کشی روایت کرده که امام صادق (ع) به سفیان بن مصعب فرمودند: «شعری بسرای که زنان به خواندنش نوحه‌گری کنند.» همچنین از سماعه روایت آورده که امام (ع) فرمودند: «ای شیعیان! شعر عبدی را به فرزندان خود بیاموزید که او بر دین خدا است» <ref>اختیار معرفة الرجال؛ ج 2، ص 704.</ref> .  

== نمونه اشعار ==

2- و ابکت جفونی بالفرات مصارع‌لآل النّبی المصطفی و عظام

3- عظام باکناف الفرات زکیّةبهنّ علینا حرمة و ذمام

4- فکم حرّة مسبیة و یتیمةو کم من کریم قد علاه حسام

5- لآل رسول اللّه صلّت علیهم‌ملائکة بیض الوجوه کرام

6- افاطم اشجانی بذوک ذو و العلی‌فشبت و إنی صادق لغلام

7- و أضحیت لا ألتذّ طیب معیشتی‌کأنّ علیّ الطیبات حرام

8- و لا البارد العذب الفرات اسیغه‌و لا ظلّ یهنینی الغداة طعام

9- یقولون لی صبرا جمیلا و سلوةو ما لی الی الصبر الجمیل مرام

10- فکیف اصطباری بعد آل محمّدو فی القلب منی لوعة و ضرام <ref>ادب الطف؛ ج 1، ص 169.</ref>

1- مصیبت خاندان پیامبر وجودم را به لرزه درآورد، و این مصیبت‌ها بسیار بزرگ و عظیم است.

3- بزرگانی که بسیار پاک و منزه هستند، در کنار فرات (کشته شدند). که این بزرگان نزد ما دارای حرمت و کرامت هستند.

4- چه زنان پاک و آزاده‌ای و چه یتیمانی که آواره شدند و چه بزرگوارانی که بر آنها شمشیر فرود آمد.

5- بر خاندان رسول اللّه (ص) فرشتگانی درود فرستادند. فرشتگانی که خوش‌سیما و بزرگوارند.

6- ای فاطمه (س)! فرزندان بزرگوار تو مرا متألّم کردند، و آن تألّم در وجود من شعله‌ور گشت و من فرد صادقی هستم.

7- و روزگار خود را طوری سپری می‌کنم، که زندگی برای من لذّتی نداشته باشد، که گویا چیزهای گوارا و لذیذ بر من حرام است.

8- و آب شیرین و گوارا مرا سیراب نمی‌کند و هیچ سایه و غذایی برای من گوارا نیست.

9- به من می‌گویند که صبر جمیل و آسایش پیشه کن در حالی‌که هیچ راهی برای رسیدن به صبر جمیل وجود ندارد.

10- چگونه صبر پیشه کنم بعد از این همه مصیبت که بر آل محمد (ص) وارد شد، در حالی که در دل من درد و رنج می‌باشد.

1- و زوج بضعته الزّهراء یکنفهادون الوری و أبو أبنائها النجب

2- من کل مجتهد فی اللّه معتضدباللّه معتقد للّه محتسب

3- هادین للرشد إن لیل الضلال دجاکانوا لطارقهم أهدی من الشهب

4- لقّبت بالرفض لما أن منحتهم‌ودّی و أحسن ما أدعی به لقبی

5- صلاة ذی العرش تتری کل آونةعلی ابن فاطمة الکشّاف للکرب

6- و أبنیه من هالک بالسمّ محترم‌و من معفّر خدّ فی الثری ترب

7- و العابد الزاهد السجّاد یتبعه‌و باقر العلم دانی غایة الطلب

8- و جعفر و ابنه موسی و یتبعه البرّ الرضا و الجواد العابد الدئب

9- و العسکریین و المهدی قائمهم‌ذو الأمر لابس أثواب الهدی القشب

10- من یملأ الأرض عدلا بعد ما ملئت‌جورا و یقمع أهل الزیغ و الشغب  

11- یا صاحب الکوثر الرقراق زاخرةذود النواصب عن سلساله الخصب

12- حتی لقد و سمت کلما جباههم‌خواطری بمضاء الشعر و الخطب <ref> همان؛ ص 178 و 179.</ref>

2- فرزندانی که در راه خدا پر جد و جهدند و از او یاری می‌جویند و به وی معتقدند و برای او کار می‌کنند.

3- و چنان راهنمایانی هستند که اگر شب تاریک گمراهی، سایه بر سرها گسترد شبروان را بهتر از هر کوکب و شهابی، رهبری می‌کنند.

4- از آن روز که مهر خود را به پای آنان ریختم، مرا رافضی خواندند و این لقب بهترین نام من است.

5- در راه خدای ذو العرش، پیوسته و همیشه بر روان فرزندان غمگسار فاطمه باد!

6- آن دو فرزند که یکی به سم کشنده مسموم شد و دیگری با گونه‌ی خاک‌آلود، در خاک آرمید.

7- و پس از وی، عابد زاهد، امام سجاد (ع) است و آنگاه باقر العلمی که به غایت طلب نزدیک است.

8- و جعفر صادق (ع) و فرزندش موسی (ع) و پس از آن امام نیکوکاری چون حضرت رضا (ع) و امام جواد (ع)، عابد و کوشا.

9- و امام عسکری و مهدی که قائم آنان و صاحب امری است که تشریف نظیف و سپید هدایت بر تن دارد.

10- و زمین را پس از آنکه از ستم پر شده باشد از عدل و داد پر می‌کند و گمراهان و بدکاران را برمی‌اندازد.

12 و 11- ای علی! من در راه عشق تو، گروهی از دشمنان بی‌باکت را با بیرون ریختن اندیشه و گفتار تدریجی خویش، کوبیدم تا اندیشه‌های من با شمشیر برّان شعر و سخن، داغ ننگ بر جبین آنها زد.

1- آل النّبیّ محمّدأهل الفضایل و المناقب

2- ألمرشدون من العمی‌و المنقذون من اللوازب

3- ألصّادقون النّاطقون‌السّابقون إلی الرغائب

4- فولاهم فرض من الرّحمن فی القرآن واجب

5- و هم الصراط فمستقیم‌فوقه ناج و ناکب <ref> الغدیر؛ ج 2، ص 305.</ref>

2- اینان روشنی‌بخش کوردلان و دستگیر درماندگانند.

3- آنان راستگویان پیشگام در کارهای پسندیده می‌باشند.

4- و ولای آنان از جانب خدای رحمان، در قرآن فرض و واجب گردیده است.

5- ایشان صراط مستقیمند که گروهی از مردم در این راه رستگار و عده‌ای از راه آنان منحرف می‌شوند.

1- یا سادتی یا بنی علیّ‌یا آل طه و آل صاد

2- من ذا یوازیکم و أنتم‌خلایف اللّه فی البلاد

3- انتم نجوم الهدی اللواتی‌یهدی بها اللّه کلّ هاد

4- لو لا هداکم إذا ضللناو التبس الغیّ بالرّشاد

5- لا زلت فی حبّکم اوالی‌عمری و فی بغضکم اعادی

6- و ما تزوّدت غیر حبّی‌إیّاکم و هو خیر زاد <ref>همان؛ ص 317.</ref>

2- کیست که با شما برابری کند؟ چه شما بندگان خدا در روی زمین هستید.

3- شمایید آن ستارگان هدایتی که خداوند رهسپاران این راه را به شما رهبری می‌کند.

4- اگر رهبری شما نبود، ما به ضلالت می‌افتادیم و گمراهی با هدایت مشتبه می‌شد.

5- توشه‌ای جز مهر شما ندارم و آن بهترین زاد و ذخیره و پشتوانه‌ی من در پهنه‌ی حشر است.

6- دوستی شما و بیزاری از بدگویانتان، اعتقاد من است.

* [http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=700738&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمد زاده ،ج‌۱،ص:۶۷-۷۰.]

==پی نوشت==