|
|
| خط ۱: |
خط ۱: |
| '''زاهر بن عمرو کندی،''' از موالی قبیله کنده و ساکن کوفه بود. او هم‌چنین از موالی عمرو بن حمق خزاعی صحابی نامدار امام علی (ع) است.
| |
|
| |
| {{جعبه اطلاعات اصحاب امام حسین (ع) | | {{جعبه اطلاعات اصحاب امام حسین (ع) |
| | عنوان = | | | عنوان = |
| | تصویر = | | | تصویر =مزار یاران امام حسین(ع).jpg |
| | اندازه تصویر = | | | اندازه تصویر = |
| |توضیح تصویر = | | |توضیح تصویر = |
| خط ۲۳: |
خط ۲۱: |
| | شاگردان = | | | شاگردان = |
| | آثار = | | | آثار = |
| | نقش های برجسته =صبح عاشورا و در حمله اول پیشاپیش اصحاب به جنگ دلیرانه پرداخت و چند نفر را به قتل رساند و چندین تن را مجروح کرد و به همراه دیگر یاران [[امام حسین (ع)]] باعث عقب‌نشینی سپاه [[عمر بن سعد]] شد. اما چون خود از خیمه‌گاه دور شده بود، در محاصره سپاه دشمن قرار گرفت و به شهادت رسید. | | | نقش های برجسته =صبح عاشورا و در حمله اول پیشاپیش اصحاب جنگید و به همراه دیگر یاران [[امام حسین (ع)]] باعث عقب‌نشینی سپاه [[عمر بن سعد]] شد. اما چون خود از خیمه‌گاه دور شده بود، در محاصره سپاه دشمن قرار گرفت و به [[شهادت]] رسید. |
| }} | | }}'''زاهر بن عمرو کندی،''' از اصحاب امام علی(ع) و [[امام حسین(ع)]] که در [[کربلا]] در روز [[عاشورا]] به [[شهادت]] رسید. |
|
| |
|
| | ==زندگینامه== |
| | زاهر بن عمرو از بزرگان قبیله کنده و ساکن [[کوفه]] بود. او از شیوخ شیعه و جنگجوی عصر خود بود. ابن اثیر <ref>اسد الغابه فی معرفه الصحابه، ابن اثیر، عزّ الدین علی بن احمد بن ابی الکرم، چاپ عادل احمد رفاعی، بیروت: ۱۴۱۷ ﻫ ق / ۱۹۶۶ م. فی معرفه الصحابه، ابن اثیر، عزّ الدین علی بن احمد بن ابی الکرم، چاپ عادل احمد رفاعی، بیروت: ۱۴۱۷ ﻫ ق / ۱۹۶۶ م.، ج۲، ص۱۳۸.</ref> و ابن حجر عسقلانی <ref>الاصابه فی تمییز الصحابه ، ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، به کوشش علی محمد بجاوی، بیروت: مؤسسه التاریخ العربی، ۱۳۲۸ ﻫ ق.، ج۱، ص۵۲۳.</ref> او را فرزند الاسود بن حجاج الاسلمی و از عرب قحطانی و از قبیله بنی اسلم دانسته، اما برخی میان زاهر بن عمرو کندی و زاهر اسلمی تفاوت قائل شده‌اند. |
| | ==مبارزه علیه حکومت امویان== |
| | زاهر از محبین [[اهل بیت (ع)|اهل بیت(ع)]] بود و مبارزات بسیاری علیه حکومت [[بنى امیه|امویان]] داشت. او هر جا مجال می‌یافت، لب به منقبت امام علی (ع) می‌گشود و خیانت و جنایات بنی امیه را افشا می‌کرد. هنگامی که [[زیاد بن ابیه|زیاد بن عبید]] در مسجد کوفه به منبر می‌رفت، او و عمرو بن حمق از کسانی بودند که به سوی او سنگریزه پرتاب می‌کردند. <ref>ر.ک : تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: ۱۳۸۲ – ۱۳۸۷ ﻫ ق / ۱۹۶۲ – ۱۹۶۷ م.، ج۵، ص۲۵۸-۲۵۹؛ . الکامل فی التاریخ، ابن اثیر، عزّالدین علی بن احمد بن ابی الکرم، تحقیق مکتبة اتراث، بیروت: ۱۳۸۵- ۱۳۸۶ ه ق.، ج۳، ص۴۷۴.</ref> [[معاویه]] دستور بازداشت آنان را صادر نمود و از آن هنگام عمرو بن حمق از بیم مأموران زیاد بن عبید با عده‌ای از جمله زاهر و رفاعة بن شدّاد از کوفه متواری شدند و به طرف موصل گریختند و در غاری نزدیک موصل مخفی شدند. <ref>المعارف، ابن قتیبه، عبدالله، به کوشش ثروت عکاشه، قاهره، ۱۹۶۰ م. ، ص۲۹۱؛ انساب الاشراف، ج۴، ص۳۰۲.</ref> وقتی سپاه بنی امیه مخفیگاه آنان را شناسایی کردند و عمرو بن حمق دستگیر و به شهادت رسید، او و رفاعه توانستتند با حمله به قلب سپاه بگریزند. <ref>تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: ۱۳۸۲ – ۱۳۸۷ ﻫ ق / ۱۹۶۲ – ۱۹۶۷ م.، ج۵، ص۲۶۵.</ref> |
| | ==نقش در واقعه کربلا== |
| | زاهر در سال ۶۰ هجری و در موسم حج به [[امام حسین (ع)]] پیوست و تا [[کربلا]] او را همراهی کرد. او به خوبی می‌توانست روحیه دشمن را تضعیف کند و مایه دلگرمی اهل بیت(ع) بود. صبح [[عاشورا]] و در حمله اول پیشاپیش اصحاب به جنگ دلیرانه پرداخت و چند نفر را به قتل رساند و چندین تن را مجروح کرد و به همراه دیگر یاران امام باعث عقب‌نشینی سپاه [[عمر بن سعد]] شد. اما چون خود از خیمه‌گاه دور شده بود، در محاصره سپاه دشمن قرار گرفت و به [[شهادت]] رسید. <ref>ر.ک : رجال طوسی، شیخ طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، به کوشش محمد صادق آل بحر العلوم، نجف: ۱۳۸۱ ﻫ ق.، ص۷۳؛ مناقب آل ابی طالب، ابن شهرآشوب مازندرانی، ابوجعفر رشیدالدین محمدبن علی، قم: انتشارات علامه. ، ج۴، ص۱۱۳.</ref> |
|
| |
|
| | در [[زیارت رجبیه]] و [[زیارت ناحیه مقدسه]] به وی سلام این چنین داده شده است: «السَّلامُ عَلَی زاهِرٍ مَولَی عَمرِو بنِ الحِمَق» |
|
| |
|
| | محمد بن سنان، ابوجعفر زاهری (م.۲۲۰ ق) صحابی امام موسی کاظم (ع) و امام رضا (ع) و صاحب کتبی چون الطرائف، المکاسب از نوادگان او است. <ref>رجال نجاشی (فهرست اسماء مصنفی الشیعه)، نجاشی، احمد، به کوشش موسی شبیری زنجانی، قم: ۱۴۰۷ ﻫ ق.، ج۲، ص۲۰۸.</ref> اگر چه آیت‌الله خویی این نظر را ضعیف می‌داند. <ref>معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواه، خویی، سید ابوالقاسم، نشر توحید، ۱۴۱۳ ﻫ ق. و تفصیل طبقات الرواه، خویی، سید ابوالقاسم، نشر توحید، ۱۴۱۳ ﻫ ق. ، ج۷، ص۲۱۴.</ref> زاهر در هنگام شهادت حدود ۷۰ سال سن داشت. <ref>برای تفصیل بیشتر ر.ک : رجال طوسی، شیخ طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، به کوشش محمد صادق آل بحر العلوم، نجف: ۱۳۸۱ ﻫ ق.، ص۷۳؛ رجال نجاشی (فهرست اسماء مصنفی الشیعه)، نجاشی، احمد، به کوشش موسی شبیری زنجانی، قم: ۱۴۰۷ ﻫ ق.، ج۲، ص۲۰۸؛تهذیب التهذیب، ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، نجف: دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۷ ﻫ ق.، ج۳، ص۳۰۵.</ref> |
| | ==منبع== |
|
| |
|
| | * [http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=2588126&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author مرضیه محمدزاده، شهیدان جاوید، نشر بصیرت، ص ۲۸۱-۲۸۳.] |
|
| |
|
|
| |
|
| |
|
| |
|
| |
| ==زندگینامه==
| |
| زاهر از شیوخ شیعه و جنگجوی معروف عصر خود بود. منابع کهن او را ایرانی تبار دانسته‌اند. ابن اثیر <ref>اسد الغابه فی معرفه الصحابه، ابن اثیر، عزّ الدین علی بن احمد بن ابی الکرم، چاپ عادل احمد رفاعی، بیروت: 1417 ﻫ ق / 1966 م. فی معرفه الصحابه، ابن اثیر، عزّ الدین علی بن احمد بن ابی الکرم، چاپ عادل احمد رفاعی، بیروت: 1417 ﻫ ق / 1966 م.، ج2، ص138.</ref> و ابن حجر عسقلانی <ref>الاصابه فی تمییز الصحابه ، ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، به کوشش علی محمد بجاوی، بیروت: مؤسسه التاریخ العربی، 1328 ﻫ ق.، ج1، ص523.</ref> او را فرزند الاسود بن حجاج الاسلمی و از عرب قحطانی و از قبیله بنی اسلم دانسته، اما برخی میان زاهر بن عمرو کندی و زاهر اسلمی تفاوت قائل شده‌اند.
| |
| ===مبارزه علیه حکومت امویان===
| |
| زاهر از محبین اهل بیت پیامبر (ص) بود و مبارزات بسیاری علیه حکومت امویان داشت. او هر جا مجال می‌یافت، لب به منقبت امام علی (ع) می‌گشود و خیانت و جنایات بنی امیه را افشا می‌کرد. هنگامی که زیاد بن عبید در مسجد کوفه به منبر می‌رفت او و عمرو بن حمق از کسانی بودند که به سوی او سنگریزه پرتاب می‌کردند. <ref>ر.ک : تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: 1382 – 1387 ﻫ ق / 1962 – 1967 م.، ج5، ص258-259؛ . الکامل فی التاریخ، ابن اثیر، عزّالدین علی بن احمد بن ابی الکرم، تحقیق مکتبة اتراث، بیروت: 1385- 1386 ه ق.، ج3، ص474.</ref> معاویه دستور بازداشت آنان را صادر نمود و از آن هنگام عمرو بن حمق از بیم مأموران زیاد بن عبید با عده‌ای از جمله زاهر و رفاعة بن شدّاد از کوفه متواری شدند و به طرف موصل گریختند و در غاری نزدیک موصل مخفی شدند. <ref>المعارف، ابن قتیبه، عبدالله، به کوشش ثروت عکاشه، قاهره، 1960 م. ، ص291؛ انساب الاشراف، ج4، ص302.</ref> وقتی سپاه بنی امیه مخفیگاه آنان را شناسایی کردند و عمرو بن حمق دستگیر و به شهادت رسید، او و رفاعه توانستتند با حمله به قلب سپاه و جنگی دلاورانه بگریزند. <ref>تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: 1382 – 1387 ﻫ ق / 1962 – 1967 م.، ج5، ص265.</ref>
| |
| ==نقش در واقعه کربلا==
| |
| زاهر در سال 60 هجری و در موسم حج به [[امام حسین (ع)]] پیوست و تا کربلا او را همراهی کرد. او در شجاعت و تجربه جنگی بین مردم کوفه و قبایل عرب آوازه بلندی داشت و در بین اصحاب امام حسین (ع) از ویژگی خاصی برخوردار بود، زیرا به‌خوبی می‌توانست روحیه دشمن را تضعیف کند و مایه دلگرمی اهل بیت (ع) بود. صبح عاشورا و در حمله اول پیشاپیش اصحاب به جنگ دلیرانه پرداخت و چند نفر را به قتل رساند و چندین تن را مجروح کرد و به همراه دیگر یاران امام باعث عقب‌نشینی سپاه [[عمر بن سعد]] شد. اما چون خود از خیمه‌گاه دور شده بود، در محاصره سپاه دشمن قرار گرفت و به شهادت رسید. <ref>ر.ک : رجال طوسی، شیخ طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، به کوشش محمد صادق آل بحر العلوم، نجف: 1381 ﻫ ق.، ص73؛ مناقب آل ابی طالب، ابن شهرآشوب مازندرانی، ابوجعفر رشیدالدین محمدبن علی، قم: انتشارات علامه. ، ج4، ص113.</ref>
| |
| در زیارت رجبیه و زیارت ناحیه مقدسه به وی سلام داده شده است: ”السَّلامُ عَلَی زاهِرٍ مَولَی عَمرِو بنِ الحِمَق“
| |
| محمد بن سنان، ابوجعفر زاهری (م.220 ق) صحابی امام موسی کاظم (ع) و امام رضا (ع) و صاحب کتبی چون الطرائف، المکاسب از نوادگان او است. <ref>رجال نجاشی (فهرست اسماء مصنفی الشیعه)، نجاشی، احمد، به کوشش موسی شبیری زنجانی، قم: 1407 ﻫ ق.، ج2، ص208.</ref> اگر چه آیت‌الله خویی این نظر را ضعیف می‌داند. <ref>معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواه، خویی، سید ابوالقاسم، نشر توحید، 1413 ﻫ ق. و تفصیل طبقات الرواه، خویی، سید ابوالقاسم، نشر توحید، 1413 ﻫ ق. ، ج7، ص214.</ref>
| |
| زاهر در هنگام شهادت مردی پیر و حدود 70 سال داشت. <ref>برای تفصیل بیشتر ر.ک : رجال طوسی، شیخ طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، به کوشش محمد صادق آل بحر العلوم، نجف: 1381 ﻫ ق.، ص73؛ رجال نجاشی (فهرست اسماء مصنفی الشیعه)، نجاشی، احمد، به کوشش موسی شبیری زنجانی، قم: 1407 ﻫ ق.، ج2، ص208؛تهذیب التهذیب، ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، نجف: دارالکتب الاسلامیه، 1377 ﻫ ق.، ج3، ص305؛ قاموس الرجال، ج4، ص402-404؛ جامع الرواه، اردبیلی غروری حائری، محمد بن علی، قم: انتشارات آیه الله مرعشی، 1403 ﻫ ق. ج1، ص324؛ اعیان الشیعه، امین، سید محسن، چاپ حسن امین، بیروت: 1403 ﻫ ق.، ج7، ص41-42؛ الاصابه فی تمییز الصحابه ، ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، به کوشش علی محمد بجاوی، بیروت: مؤسسه التاریخ العربی، 1328 ﻫ ق.، ج1، ص523؛ اسد الغابه فی معرفه الصحابه، ابن اثیر، عزّ الدین علی بن احمد بن ابی الکرم، چاپ عادل احمد رفاعی، بیروت: 1417 ﻫ ق / 1966 م. فی معرفه الصحابه، ابن اثیر، عزّ الدین علی بن احمد بن ابی الکرم، چاپ عادل احمد رفاعی، بیروت: 1417 ﻫ ق / 1966 م.، ج2، ص138؛ 5. ابصار العین فی انصار الحسین (ع)، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1387 ش.، سماوی، محمد بن طاهر، تحقیق محمد جعفر طبنسی، مرکز الدراسات الاسلامیه لحرس الثوره.، ص173؛ منتهی الآمال، قمی، شیخ عباس، تهران: انتشارات فراروی، 1381 ش. ، ج1، ص351؛ تنقیح المقال فی احوال الرجال، مامقانی، شیخ عبدالله، نجف: المطبعه الحیریه، 1352 ﻫ ق.، ج1، ص437؛ مناقب آل ابی طالب، ابن شهرآشوب مازندرانی، ابوجعفر رشیدالدین محمدبن علی، قم: انتشارات علامه. ، ج4، ص113؛بحار الانوار الجامعه لدرر الائمه الاطهار (ع)، مجلسی، ملا محمد باقر، تهران: مکتبه الاسلامیه، 1362 ش. ج45، ص72؛ مجمع الرجال، قهپانی، زکی الدین، قم: انتشارات اسماعیلیان، 1364 ش. ، ج4، ص403-404؛ الحدائق الوردیه، محلی شهید، حمیدالدین احمد بن محمد علی، دمشق: دار اسامه.، ص122؛ وسیله الدارین فی انصار الحسین، موسوی زنجانی، بیروت: مؤسسه اعلمی، 1402 ﻫ ق. ، ص37؛ فرسان الهیجاء، محلاتی، ذبیح الله، مرکز نشر کتاب، 1390 ه ق.، ج1، ص138؛ معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواه، خویی، سید ابوالقاسم، نشر توحید، 1413 ﻫ ق. و تفصیل طبقات الرواه، خویی، سید ابوالقاسم، نشر توحید، 1413 ﻫ ق. ، ج7، ص214؛ انصار الحسین (ع)، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1387 ش.، ص97-98.</ref>
| |
| ==منبع==
| |
| مرضیه محمدزاده، شهیدان جاوید، نشر بصیرت، ص 281-283.
| |
| ==پی نوشت== | | ==پی نوشت== |
| [[رده: تاریخ]] | | [[رده: تاریخ]] |
| خط ۵۰: |
خط ۴۳: |
| [[رده: شهیدان کربلا]] | | [[رده: شهیدان کربلا]] |
| [[رده: شهیدان عاشورا]] | | [[رده: شهیدان عاشورا]] |
| | <references /> |