ذات عرق: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۷۶۱ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۲ ژانویهٔ ۲۰۲۱
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
ذات عِرْق، بخشی از وادی عَقیق، از میقات‌های [[حج]] و منزل‌گاه‌های مسیر [[مکه]] و [[کوفه]] است. در [[واقعه کربلا]]، بین [[امام حسین (ع)]] و [[بشر بن غالب]] در این مکان گفت‌وگویی صورت گرفت. [[سریه ذات عرق]] در [[سال سوم هجرت]] در آنجا رخ داده است.
{{مسیر حرکت امام حسین}}
ذات عِرْق، بخشی از وادی عَقیق، از میقات‌های حج و منزل‌گاه‌های مسیر مکه و [[کوفه]] است. در واقعه [[کربلا]]، بین [[امام حسین (ع)]] و [[بشر بن غالب]] در این مکان گفت‌وگویی صورت گرفت. [[سریه ذات عرق]] در سال سوم هجرت در آنجا رخ داده است.


==موقعیت==
==موقعیت==
سرزمین ذات عرق بخشی از وادی عقیق و مرز بین [[نجد]] و [[تهامه]] است و در فاصله 92 کیلومتری شمال شرقی مکه قرار دارد. گفته شده  ذات عرق، از نام کوهی در نزدیکی مکه گرفته شده است.<ref> ''معجم البلدان''، ج4، ص108</ref> این منزل بین [[بستان بنی عامر]] و [[غمره]] قرار دارد.<ref>مقدسی، ص106</ref>
سرزمین ذات عرق بخشی از وادی عقیق و مرز بین نجد و تهامه است و در فاصله ۹۲ کیلومتری شمال شرقی مکه قرار دارد. گفته شده  ذات عرق، از نام کوهی در نزدیکی مکه گرفته شده است.<ref> ''معجم البلدان''، ج۴، ص۱۰۸</ref> این منزل بین [[بستان بنی عامر]] و [[غمره]] قرار دارد.<ref>مقدسی، ص۱۰۶</ref>


==میقات حج==
==میقات حج==
{{مسیر حرکت امام حسین}}
فقیهان شیعه [[وادی عقیق]] را میقات عراقیان و اهل شرق می‌دانند. وادی عقیق شامل مسلخ، [[غمره]] و ذات عرق است. بیشتر آنان احرام از هر یک از این مکان‌ها را جایز می‌دانند.<ref>ابن براج، ج۱، ص۲۱۴؛ ابن حمزه، ص۱۶۰</ref> شماری از آنان احرام از ذات عرق را منوط به حال اضطرار کرده‌اند.<ref>طوسی، ص۲۱۰؛ ج۱، ص۳۱۲؛ ر. ک. صاحب جواهر، ج۱۸، ص۱۰۶</ref><ref>[http://www.sistani.org/persian/archive/451 میقات‌های احرام: سایت دفتر آیت الله سیستانی]</ref>
[[فقه امامیه|فقیهان]] [[شیعه]] [[وادی عقیق]] را [[میقات]] عراقیان و اهل شرق می‌دانند. وادی عقیق شامل [[مسلخ]]، غمره و ذات عرق است. بیشتر آنان [[احرام]] از هر یک از این مکان‌ها را جایز می‌دانند.<ref>ابن براج، ج1، ص214؛ ابن حمزه، ص160</ref> شماری از آنان احرام از ذات عرق را منوط به حال اضطرار کرده‌اند.<ref>طوسی، ص210؛ ج1، ص312؛ ر. ک. صاحب جواهر، ج18، ص106</ref><ref>[http://www.sistani.org/persian/archive/451 میقات‌های احرام: سایت دفتر آیت الله سیستانی]</ref>


==وقایع==
==وقایع==
سریه ذات عرق <small>(سریه [[زید بن حارثه]]، سریه قرده)</small> در [[جمادی الآخرة|جمادی الاخر]] [[سال سوم قمری|سال سوم]] <small>(28 ماه پس از [[هجرت]])</small> به فرماندهی [[زید بن حارثه]] در این مکان رخ داده است.<ref>انساب الاشراف، ج1، ص374</ref>
سریه ذات عرق <small>(سریه زید بن حارثه، سریه قرده)</small> در جمادی الاخر سال سوم <small>(۲۸ ماه پس از [[هجرت]])</small> به فرماندهی زید بن حارثه در این مکان رخ داده است.<ref>انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۴</ref>


ذات عرق، نخستین منزلی است که امام حسین (ع) پس از مکه در آن توقف کرد.<ref>ارشاد، ج2، ص69</ref> در [[واقعه کربلا]]، امام حسین (ع) در این منزل با [[بشر بن غالب]] از [[بنی اسد]] دیدار و گفت‌و‌گو کرد. بشر اوضاع کوفه را به امام گزارش داد.<ref>ابن اعثم، فتوح، ج5، ص71-70.</ref> ابن غالب سپس [[تفسیر]] آیه 71 [[سوره اسرا|اسرا]] را از آن حضرت پرسید.<ref>صدوق، امالی، ص153</ref> در [[امالی (شیخ صدوق)|امالی]] [[شیخ صدوق]] مکان این گفتگو [[ثعلبیه]] ذکر شده است.<ref>صدوق، امالی، ص153</ref>
ذات عرق، نخستین منزلی است که امام حسین (ع) پس از مکه در آن توقف کرد.<ref>ارشاد، ج۲، ص۶۹</ref> در واقعه کربلا، امام حسین (ع) در این منزل با [[بشر بن غالب]] از بنی اسد دیدار و گفت‌و‌گو کرد. بشر اوضاع کوفه را به امام گزارش داد.<ref>ابن اعثم، فتوح، ج۵، ص۷۱-۷۰.</ref> ابن غالب سپس تفسیر آیه۷۱ اسرا را از آن حضرت پرسید.<ref>صدوق، امالی، ص۱۵۳</ref> در [[امالی (شیخ صدوق)|امالی]] شیخ صدوق مکان این گفتگو [[ثعلبیه]] ذکر شده است.<ref>صدوق، امالی، ص۱۵۳</ref>


به گفتۀ [[محمد سماوی|سماوی]] در [[ابصار العین فی انصار الحسین (کتاب)|ابصارالعین]]، [[محمد بن عبدالله بن جعفر|محمد]] و [[عون بن عبدالله بن جعفر|عون]] فرزندان [[عبدالله بن جعفر بن ابی طالب|عبدالله بن جعفر]]، از مکه نامۀ پدر را در وادی عقیق به امام رساندند و به آن حضرت محلق شدند. اما عبدالله بن جعفر با [[یحیی بن سعید بن عاص|یحیی بن سعید]] که امان نامه‌ای از [[عمرو بن سعید بن عاص|عمرو بن سعید]] <small>(عامل [[مدینه]])</small> به همراه داشتند در ذات عرق با امام دیدار کردند و پس از آنکه امام به امان‌نامۀ آنان اعتنایی نکرد و عبدالله از همراهی آن حضرت عذر آورد، برگشتند.<ref> سماوی، ابصارالعین، ص75.</ref>
به گفتۀ سماوی در [[ابصار العین فی انصار الحسین (کتاب)|ابصارالعین]]، [[محمد بن عبد الله جعفر|محمد]] و [[عون بن‌ عبدالله بن‌ جعفر طیار|عون]] فرزندان عبدالله بن جعفر، از مکه نامۀ پدر را در وادی عقیق به امام رساندند و به آن حضرت محلق شدند. اما عبدالله بن جعفر با یحیی بن سعید که امان نامه‌ای از [[عمرو بن سعید بن عاص|عمرو بن سعید]] <small>(عامل مدینه)</small> به همراه داشتند در ذات عرق با امام دیدار کردند و پس از آنکه امام به امان‌نامۀ آنان اعتنایی نکرد و عبدالله از همراهی آن حضرت عذر آورد، برگشتند.<ref> سماوی، ابصارالعین، ص۷۵.</ref>
{{گفت و گو
==پیوند به بیرون==
|عرض= 38
 
|تراز=راست
* [http://http://fa.wikishia.net/view/%D8%B0%D8%A7%D8%AA_%D8%B9%D8%B1%D9%82 دانشنامه مجازی مکتب اهل بیت (ع)]
|تورفتگی=25
|رنگ حاشیه=
|شکل بندی جدول=
|شکل بندی عنوان=
|شکل بندی ستون راست=
|شکل بندی ستون چپ=
|شکل بندی آدرس=
|عنوان= گفتگوی امام حسین با بشر بن غالب در ذات عرق
| '''[[امام حسین(ع)]]''': مردم کوفه را چگونه دیدی؟
| '''[[بشر بن غالب]]''': قلب‌های مردم با شما اما شمشیرهایشان با [[بنی امیه]] است.
| راست گفتی‌ای برادر [[بنی اسد|اسدی]]! خداوند آنچه بخواهد انجام می‌دهد، و آنچه اراده کند، فرمان می‌دهد.
| [[تفسیر]] [[آیه]] <small>(«یوم ندعو کل اناس بامامهم؛ [یاد کن‌] روزی را که هر گروهی را با پیشوایشان فرا می‌خوانیم»)</small> چیست؟
| آری [[امام]] و پیشوایی که مردم را به راه راست و به سوی خوشبختی می‌خواند، گروهی از وی پیروی می‌کنند. و پیشوای دیگری که به انحراف و بدبختی دعوت می‌کند. گروهی نیز از وی پیروی می‌کنند، گروه اول در [[بهشت]] و گروه دوم در [[جهنم|ذوزخ‌اند]].<ref>ابن اعثم، فتوح، ج5، ص71-70.؛ خوارزمی، ج1، ص319</ref> این است معنای آیه دیگر که «فریق فی الجنة و فریق فی السعیر».<ref>صدوق، امالی، ص153</ref>
}}{{پاک کن}}


==پیوند به بیرون==
[http://http://fa.wikishia.net/view/%D8%B0%D8%A7%D8%AA_%D8%B9%D8%B1%D9%82 دانشنامه مجازی مکتب اهل بیت (ع)]
==منابع==
==منابع==


*ابن اعثم کوفی، احمد بن اعثم، الفتوح، تحقیق: علی شیری، دارالأضواء، بیروت، 1411ق/1991م.
*ابن اعثم کوفی، احمد بن اعثم، الفتوح، تحقیق: علی شیری، دارالأضواء، بیروت، ۱۴۱۱ق/۱۹۹۱م.
*شیخ مفید، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، کنگره شیخ مفید، قم، 1413ق.
*شیخ مفید، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، کنگره شیخ مفید، قم، ۱۴۱۳ق.
*خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین علیه‌السلام، انوار الهدی، قم، 1423ق.
*خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین علیه‌السلام، انوار الهدی، قم، ۱۴۲۳ق.
*شیخ صدوق، أمالی، اعلمی، بیروت، 1400ق.
*شیخ صدوق، أمالی، اعلمی، بیروت، ۱۴۰۰ق.
*مقدسی، محمد بن احمد، أحسن التقاسیم فی معرفة الأقالیم، مکتبة مدبولی، القاهره، 1411ق/1991م.
*مقدسی، محمد بن احمد، أحسن التقاسیم فی معرفة الأقالیم، مکتبة مدبولی، القاهره، ۱۴۱۱ق/۱۹۹۱م.
*حموی بغدادی، یاقوت، معجم البلدان، دارصادر، بیروت، 1995م.
*حموی بغدادی، یاقوت، معجم البلدان، دارصادر، بیروت، ۱۹۹۵م.
*طوسی، محمد بن حسن، النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی‌، بیروت، دارالکتاب العربی‌، 1400ق.
*طوسی، محمد بن حسن، النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی‌، بیروت، دارالکتاب العربی‌،۱۴۰۰ق.
*طرابلسی، قاضی، (ابن براج)، المهذب‌، محقق/ مصحح: جمعی از محققین و مصححین تحت إشراف شیخ جعفر سبحانی‌، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‌، 1406ق.
*طرابلسی، قاضی، (ابن براج)، المهذب‌، محقق/ مصحح: جمعی از محققین و مصححین تحت إشراف شیخ جعفر سبحانی‌، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‌، ۱۴۰۶ق.
*طوسی (ابن حمزه)، محمد بن علی، الوسیلة إلی نیل الفضیلة‌، محقق/ مصحح: محمد حسون‌، انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، 1408ق.
*طوسی (ابن حمزه)، محمد بن علی، الوسیلة إلی نیل الفضیلة‌، محقق/ مصحح: محمد حسون‌، انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۸ق.
*صاحب جواهر، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام‌، محقق/ مصحح: عباس قوچانی-علی آخوندی‌، دارإحیاء التراث العربی‌، بیروت، 1404ق.
*صاحب جواهر، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام‌، محقق/ مصحح: عباس قوچانی-علی آخوندی‌، دارإحیاء التراث العربی‌، بیروت، ۱۴۰۴ق.
*بلاذری، احمد بن یحیی، جمل من انساب الأشراف، تحقیق: سهیل زکار و ریاض زرکلی، دارالفکر، بیروت، 1417ق/1996م.
*بلاذری، احمد بن یحیی، جمل من انساب الأشراف، تحقیق: سهیل زکار و ریاض زرکلی، دارالفکر، بیروت، ۱۴۱۷ق/۱۹۹۶م.
*سماوی، محمد بن طاهر، إبصارالعین فی أنصار الحسین علیه‌السلام، دانشگاه شهید محلاتی، قم، 1419ق.
*سماوی، محمد بن طاهر، إبصارالعین فی أنصار الحسین علیه‌السلام، دانشگاه شهید محلاتی، قم، ۱۴۱۹ق.


==پی نوشت==
==پی نوشت==