تحریف هاى عاشورا: تفاوت میان نسخه‌ها

'''تحریفهاى عاشورا'''، برخى به «محتوا» و برخى به «شکل» و برخى به «افراد» بر می‌گردد. نهضت عاشورایى [[حسین بن على (ع)|امام حسین(ع)]]، با انگیزۀ امر به معروف و نهى از منکر و براى نجات اسلام و مبارزه با طغیان بود. اهداف و آرمانهاى مقدّس، چهره‌هاى متعالى و درخشان و انگیزه‌هایى اجتماعى و سیاسى داشت. آن همه تشویق براى گریه بر سیدالشهدا و عزادارى براى سیّد مظلومان نیز، براى زنده نگهداشتن این مکتب جهاد و شهادت و حفظ ارزشها بود. متأسّفانه در طول تاریخ، تحریفهایى چه در انگیزه‌ها و اهداف، چه در چهره‌هاى حماسه ساز و چه در برنامه‌هاى مربوط به عاشورا انجام شد.

کتابهایى که به عنوان مقتل نوشته شد و روضه‌هایى که براى عاشورا گفته و خوانده شد، گاهى چون با انگیزۀ گریاندن مستمعین بود، آمیخته به مطالب ضعیف، غیر مستند و احیانا دروغ گشت. علاقه‌اى که به چهره‌هاى عاشورایى وجود داشت، سبب شد در حوادث آن حماسه، غلوّها و مبالغه‌هایى نقل شود که غیر عقلى و باور نکردنى است. آمار و ارقام کشته‌ها و برخى حوادثى که بظاهر غم‌انگیز و سوزناک بود، بر اصل واقعه افزوده شد.

در [[روضه]]<nowiki/>‌هایى که خوانده مى‌شد و تعزیه‌هایى که برپا مى‌گشت و شعرها و نوحه‌هایى که سروده و اجرا مى‌شد، از زینب و امام سجاد و مسلم بن عقیل و سکینه و...چهره‌هایى ارائه گشت که با روح بلند و عزّتمند و بزرگوار آن خاندان شرف و کرامت، ناسازگار بود.

اعتقاد به شفاعت سیدالشهدا و نیز ثوابهاى فراوان براى اشک ریختن بر آن حضرت و همچنین نتایج ارزشمند محبّت و ولایت [[اهل بیت (ع)|اهل بیت(ع)]]، همه صحیح است؛ امّا این مسائل بگونه‌اى یکجانبه طرح شد که بسیارى از علاقه‌مندان اهل بیت، تعارضى میان گریستن بر حسین(ع) و ارتکاب فسق و فجور و زیر پا نهادن حقّ الناس و ترک وظایف ندانند و امیدشان به حسین(ع) باشد، هر چند که غرق گناه باشند! امام سجاد(ع) که همان روح حسینى و شجاعت علوى را داشت و در عاشورا به مصلحت الهى بیمار بود و توان جنگیدن نداشت، در پى همین تلقینات تحریف شده، به «امام بیمار» شهرت یافت و در اذهان عموم، به صورت مردى لاغر، رنگ پریده، بى‌حال و زرد چهره و عصابه دست جلوه کرد. حتى قضایایى بى‌اساس، همچون حجلۀ عروسى قاسم نوجوان در شب عاشورا، به عنوان دستمایۀ اشک گرفتن از اهل عزا، به مرثیه‌ها و مقتلها راه یافت و قضایایى به نام رؤیا و خواب (راست یا دروغ) باب شد و دهان به دهان و سینه به سینه نقل گشت و بتدریج، حالت یک امر مسلّم و قطعى یافت.  

آنچه وظیفۀ آگاهان و دست‌اندرکاران است، هم تبیین صحیح قیام حسینى، هم ارائۀ مقتل و روضۀ صحیح و مستند، هم جلوگیرى از خواندن مرثیه‌هاى دروغ و مرثیه‌خوانان ناصالح و مدّاحان کاسب و واعظان بیسواد و بى‌مطالعه است. در یکى دو دهۀ اخیر، هم کتابهاى ارزشمندى در تحلیل ماهیّت و اهداف قیام حسینى تألیف شده، هم اشعار بامحتوا و منطبق با روح عاشورا سروده شده است و هم برخى از این تحریفهاى لفظى و محتوایى بازگو و معرفى شده است. <ref>مطالعۀ کتاب سودمند حماسۀ حسینى (۳ جلد) از شهید مطهرى در این زمینه‌ها توصیه مى‌شود. همچنین موارد متعددى از نقلهاى دروغ و حوادث بى‌اساس را که در زبان مرثیه‌خوانان و در شعر و نثر مرثیه درباره حوادث کربلاست، در کتاب «لؤلؤ و مرجان» و در فصل لزوم پرهیز از دروغ و رعایت صدق در سخن، تألیف «محدث نورى» مى‌توان خواند. همچنین کتاب «ستودگان و ستایشگران» که مجموعه‌اى از ارشادهاى آیة اللّه خامنه‌اى دربارۀ بایدها و نبایدها در امر مداحان و مرثیه‌خوانان است، خواندنى است؛ نشر «حوزۀ هنرى». نیز، ر.ک: «التنزیه لأعمال الشیعة»، سید محسن امین؛ (خلاصه‌اى از آن در «اعیان الشیعة»، ج ۱۰، ص ۳۷۳ به بعد آمده است)، «اکسیر السعادة فى اسرار الشهادة»، سید عبد الحسین لارى؛ «الآیات البیّنات فى قمع البدع و الضلالات»، کاشف الغطاء؛ مقالۀ «امام خمینى، احیاء و اصلاح شعائر حسینى»، سید جواد ورعى، (ویژه نامۀ روزنامۀ جمهورى اسلامى با نام «عاشورا و امام خمینى»، خرداد ۷۴).</ref>

==منابع==

==پی نوشت==

[[رده:مفاهیم]]

<references />