۹٬۵۴۶
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ترکیب‌بند محتشم کاشانی''' (۹۰۵ ه. ق-۹۹۶ ه. ق) | '''ترکیب‌بند محتشم کاشانی''' (۹۰۵ ه. ق-۹۹۶ ه. ق) مشهورترین سروده درباره واقعه‌ی عاشورا به زبان فارسی است. | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| عنوان = ترکیب‌بند محتشم کاشانی | | عنوان = ترکیب‌بند محتشم کاشانی | ||
| عنوان اصلی = | | عنوان اصلی = | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۶: | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
|شاعر=محتشم کاشانی}} | |شاعر=محتشم کاشانی}} | ||
== در باره‌ی ترکیب بند == | |||
که با این بیت آغاز میشود: | |||
{| style="margin: 0 auto; " | {| style="margin: 0 auto; " | ||
| class="b" |<span class="beyt">باز این چه شورش است که در خلق عالم است</span> | | class="b" |<span class="beyt">باز این چه شورش است که در خلق عالم است</span> | ||
| خط ۳۱: | خط ۳۶: | ||
|} | |} | ||
این ترکیب‌بند در ۱۲ بند که هر بند هشت بیت دارد سروده شده‌است. [[محتشم کاشانی|محتشم]] این ترکیب‌بند را به تشویق شاه تهماسب صفوی سرود. ترکیب‌بند محتشم بر مرثیه سرایان پس از او تأثیرگذار بوده و مورد تقلید شعرای بسیاری از جمله [[وصال شیرازی|وصال شیرازی]]، [[وحشی بافقی|وحشی بافقی]]، [[حزین لاهیجی]] و [[عاشق اصفهانی|عاشق اصفهانی]] قرار گرفته‌است. طولانیترین ترکیب‌بند مشابه را فدائی مازندرانی در بیش از چهار هزار بیت سروده‌است. اما هیچ کدام ترکیب‌بندهای مشابه، شهرت و مقبولیت ترکیب‌بند محتشم را نیافتند. کتیبههایی که ابیاتی از این ترکیب‌بند بر آن‌ها نوشته‌شده، از عناصر اصلی مجالس عزاداری به شمار میروند. | این ترکیب‌بند در ۱۲ بند که هر بند هشت بیت دارد سروده شده‌است. [[محتشم کاشانی|محتشم]] این ترکیب‌بند را به تشویق شاه تهماسب صفوی سرود. ترکیب‌بند محتشم بر مرثیه سرایان پس از او تأثیرگذار بوده و مورد تقلید شعرای بسیاری از جمله [[وصال شیرازی|وصال شیرازی]]، [[وحشی بافقی|وحشی بافقی]]، [[حزین لاهیجی]] و [[عاشق اصفهانی|عاشق اصفهانی]] قرار گرفته‌است. طولانیترین ترکیب‌بند مشابه را فدائی مازندرانی در بیش از چهار هزار بیت سروده‌است. اما هیچ کدام ترکیب‌بندهای مشابه، شهرت و مقبولیت ترکیب‌بند محتشم را نیافتند. کتیبههایی که ابیاتی از این ترکیب‌بند بر آن‌ها نوشته‌شده، از عناصر اصلی مجالس عزاداری به شمار میروند. | ||
==ترکیب‌بند== | ==قالب ترکیب‌بند== | ||
«ترکیب‌بند» یکی از قالبهای شعر فارسی است که مشتمل بر بندهایی با وزن مشابه و قافیههای مختلف است که با تک بیتهایی در پایان هر بند با قافیه متفاوت، به هم متصل میشوند. ترکیب‌بند مشابه «ترجیع‌بند» است؛ تنها تفاوت آن دو در تک بیتهای انتهایی هر بند است: در ترکیب‌بند این بند متفاوت از بندهای قبلی است، اما در ترجیع‌بند عینا تکرار میشود. به همین دلیل ادبا تا قرن هشتم ترکیب‌بند را از انواع ترجیع‌بند محسوب میکردند. | «ترکیب‌بند» یکی از قالبهای شعر فارسی است که مشتمل بر بندهایی با وزن مشابه و قافیههای مختلف است که با تک بیتهایی در پایان هر بند با قافیه متفاوت، به هم متصل میشوند. ترکیب‌بند مشابه «ترجیع‌بند» است؛ تنها تفاوت آن دو در تک بیتهای انتهایی هر بند است: در ترکیب‌بند این بند متفاوت از بندهای قبلی است، اما در ترجیع‌بند عینا تکرار میشود. به همین دلیل ادبا تا قرن هشتم ترکیب‌بند را از انواع ترجیع‌بند محسوب میکردند. | ||