مولوی‌: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۲۱۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۹ ژوئیهٔ ۲۰۲۰
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''مولوی‌''' از بزرگترین شاعران قرن هفتم است.
'''مولوی‌''' (۶۰۴ ه. ق- ۶۷۲ ه. ق) از بزرگترین شاعران قرن هفتم هجری است.
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
| نام                    = مولوی‌
| نام                    = مولوی‌
| تصویر                  = مولوی.jpg
| تصویر                  = مولوی.jpg
| توضیح تصویر            =  
| توضیح تصویر            =  
| نام اصلی              = جلال الدّین محمّد
| نام اصلی              = جلال‌الدّین محمّد
| زمینه فعالیت          =  
| زمینه فعالیت          =  
| ملیت                  =  
| ملیت                  =  
| تاریخ تولد            = ششم ربیع الاول سال 604 ه.ق
| تاریخ تولد            = ششم ربیع الاول سال ۶۰۴ ه.ق
| محل تولد                = بلخ
| محل تولد                = بلخ
| والدین                =   
| والدین                =   
| تاریخ مرگ              = 5 جمادی‌الثانی 672 قمری
| تاریخ مرگ              = ۵ جمادی‌الثانی ۶۷۲ قمری
| محل مرگ                = قونیه
| محل مرگ                = قونیه
| علت مرگ                =
| علت مرگ                =
خط ۲۵: خط ۲۵:
| سال‌های نویسندگی        =  
| سال‌های نویسندگی        =  
|سبک نوشتاری            =
|سبک نوشتاری            =
|کتاب‌ها                =
|کتاب‌ها                =«مثنوی»، «دیوان کبیر»، «رباعیات»، «مکتوبات مولانا»، «فیه ما فیه» و «مجالس سبعه»
|مقاله‌ها                =
|مقاله‌ها                =
|نمایشنامه‌ها            =
|نمایشنامه‌ها            =
خط ۴۸: خط ۴۸:
}}
}}
==زندگینامه==
==زندگینامه==
جلال الدّین محمّد فرزند سلطان العلماء محمّد بن حسین خطیبی معروف به بهاء الدّین در ششم ربیع الاول سال 604 ه.ق در بلخ به دنیا آمد. پدر وی از علماء و صوفیان بزرگ زمان خود بود. بهاء الدّین به سبب رنجش خاطر سلطان محمّد خوارزمشاه در هنگامی که جلال الدّین کودک بود، از بلخ به قونیه رفت جلال الدّین تحقیقات مقدماتی را نزد پدر به پایان رسانید و پس از فوت پدر تحت ارشاد برهان الدّین محقّق ترمذی درآمد. برهان الدّین محقّق، مولانا را مدتی برای تکمیل علوم و معلومات در حلب و دمشق که از بزرگترین مراکز علمی و ادبی آن زمان بود، فرستاد. و مولانا پس از پایان کار به قونیه بازگشت و به تدریس و تعلیم و وعظ و تذکیر مشغول شد. تا اینکه در سال 642 هجری با شمس الدّین محمّد بن علی بن ملک داد معروف به شمس تبریزی ملاقات کرد. این ملاقات انقلابی روحانی در مولانا پدید آورد که موجب ترک مسند تدریس و فتوی گشت و این امر سبب نارضایتی مردم قونیه و اعتراض مریدان وی گشت. شمس تبریزی تحت فشار مریدان مولانا به دمشق رفت. هجران وی مولانا را مضطرب و مشوش کرد و بالاخره پسر خود سلطان ولد را همراه گروهی در طلب شمس به دمشق فرستاد. شمس باز آمد و با مولانا بود تا در سال 645 هجری که به ناگاه ناپدید گردید. این که گفته‌اند وی را جماعتی از مردم قونیه کشته‌اند، نباید پایه و اساسی داشته باشد. پس از فقدان شمس، مولانا مسند تدریس و فتوی را ترک گفت و به مراقبت باطن و تهذیب نفس پرداخت. ارتباط او با صلاح الدین زرکوب و حسام الدین چلبی در این دوره از عمر یک چند او را مشغول داشت و به تشویق حسام الدّین، مولانا به سرودن مثنوی پرداخت.
جلال‌الدّین محمّد فرزند سلطان‌العلماء محمّد بن حسین خطیبی معروف به بهاءالدّین در ششم ربیع‌الاول سال ۶۰۴ ه.ق در بلخ به دنیا آمد. پدر وی از علماء و صوفیان بزرگ زمان خود بود. بهاءالدّین به سبب رنجش خاطر سلطان محمّد خوارزمشاه در هنگامی که جلال‌الدّین کودک بود، از بلخ به قونیه رفت جلال‌الدّین تحقیقات مقدماتی را نزد پدر به پایان رسانید و پس از فوت پدر تحت ارشاد برهان‌الدّین محقّق ترمذی درآمد. برهان‌الدّین محقّق، مولانا را مدتی برای تکمیل علوم و معلومات در حلب و دمشق که از بزرگترین مراکز علمی و ادبی آن زمان بود، فرستاد و مولانا پس از پایان کار به قونیه بازگشت و به تدریس، تعلیم، وعظ و تذکیر مشغول شد. ایشان در سال ۶۴۲ ه. ق با شمس‌الدّین محمّد بن علی بن ملکداد معروف به شمس تبریزی ملاقات کرد. این ملاقات انقلابی روحانی در مولانا پدید آورد که موجب ترک مسند تدریس و فتوی گشت و این امر سبب نارضایتی مردم قونیه و اعتراض مریدان وی گشت. [[شمس تبریزی]] تحت فشار مریدان مولانا به دمشق رفت. هجران وی مولانا را مضطرب و مشوش کرد و بالاخره پسر خود سلطان ولد را همراه گروهی در طلب شمس به دمشق فرستاد. شمس باز آمد و با مولانا بود تا در سال ۶۴۵ ه. ق که به ناگاه ناپدید گردید. این که گفته‌اند وی را جماعتی از مردم قونیه کشته‌اند، نباید پایه و اساسی داشته باشد. پس از فقدان شمس، مولانا مسند تدریس و فتوی را ترک گفت و به مراقبت باطن و تهذیب نفس پرداخت. ارتباط او با صلاح‌الدین زرکوب و حسام‌الدین چلبی در این دوره از عمر یک چند او را مشغول داشت و به تشویق حسام‌الدّین، مولانا به سرودن مثنوی پرداخت.
 
سرانجام مولوی در ۵ جمادی‌الثانی سال ۶۷۲ ه. ق در قونیه درگذشت.


==آثار==
==آثار==
آثار مولانا از نظم و نثر عبارتند از:  
آثار مولانا از نظم و نثر عبارتند از:  


'''1-''' «مثنوی» در 6 جلد و شامل 26 هزار بیت که در بحر رمل سروده شده است. محتویات مثنوی حکایات مسلسل منظومی است که از آنها نتایج دینی و عرفانی گرفته شده و حقایق معنوی به زبان ساده بیان گشته است.
* «[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=576138&pageStatus=1&sortKeyValue1=&sortKeyValue2= مثنوی]» در ۶ جلد و شامل ۲۶ هزار بیت که در بحر رمل سروده شده‌است. محتویات مثنوی حکایات مسلسل منظومی است که از آنها نتایج دینی و عرفانی گرفته شده و حقایق معنوی به زبان ساده بیان گشته‌است
 
* دیوان غزلیات معروف به «[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=1023233&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دیوان کبیر]» یا کلیات شمس مشتمل بر ۵۰۰۰۰ بیت
'''2-''' دیوان غزلیات معروف به «دیوان کبیر» یا کلیات شمس مشتمل بر 50000 بیت.
* «[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=1710028&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author رباعیات]»
 
* «[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=2497766&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author مکتوبات مولانا]»
'''3-''' «رباعیات».
* «[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=3806748&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author فیه ما فیه]»
 
* «[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=715555&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author مجالس سبعه]». <ref> فرهنگ معین.</ref>
'''4-''' «مکتوبات مولانا».
 
'''5-''' «فیه ما فیه».
 
'''6-''' «مجالس سبعه». <ref> فرهنگ معین.</ref>


==اشعار==
==اشعار==
===شعر1===
===شعر ۱===
{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب| کجایید ای شهیدان خدایی‌|بلا جویان دشت کربلایی }}
{{ب| کجایید ای شهیدان خدایی‌|بلا جویان دشت کربلایی }}
خط ۸۴: خط ۸۱:
{{ب| کف دریاست صورت‌های عالم‌|ز کف بگذر اگر اهل صفایی }}
{{ب| کف دریاست صورت‌های عالم‌|ز کف بگذر اگر اهل صفایی }}


{{ب| دلم کف کرد کاین نقش سخن شد|بِهِل نقش و به دل رَواگر ز مایی <ref>دیوان غزلیات شمس تبریزی؛ ص 1093.</ref> }}
{{ب| دلم کف کرد کاین نقش سخن شد|بِهِل نقش و به دل رَواگر ز مایی <ref>دیوان غزلیات شمس تبریزی؛ ص ۱۰۹۳.</ref> }}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}




===شعر2===
===شعر ۲===
{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب| تا به شب ای عارف شیرین نوا|آن مایی آن مایی آن ما }}
{{ب| تا به شب ای عارف شیرین نوا|آن مایی آن مایی آن ما }}
خط ۱۱۸: خط ۱۱۵:
{{ب| حشرگاه هر حسینی گر کنون‌|کربلایی کربلایی کربلا }}
{{ب| حشرگاه هر حسینی گر کنون‌|کربلایی کربلایی کربلا }}


{{ب| مشک را بربند ای جان گرچه تو|خوش سقایی خوش سقایی خوش سقا <ref>گلچینی از غزلیات شمس تبریزی؛ ص 35 و 36.</ref> }}
{{ب| مشک را بربند ای جان گرچه تو|خوش سقایی خوش سقایی خوش سقا <ref>گلچینی از غزلیات شمس تبریزی؛ ص ۳۵ و ۳۶.</ref> }}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}


==منابع==
==منابع==


* [http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=700738&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج‌ ص: 760-761.]
*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=700738&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج‌ ۲، ص: ۷۶۰-۷۶۱.]


==پی نوشت==
==پی نوشت==
checkuser
۲٬۳۶۳

ویرایش