وحشی بافقی‌: تفاوت میان نسخه‌ها

۵٬۹۸۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۱ ژوئن ۲۰۲۰
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
کمال الدّین وحشی بافقی کرمانی شاعر بزرگ و نامدار قرن دهم هجری در اواخر عهد شاه اسماعیل اوّل صفوی به سال 939 ه ق. در بافق کرمان ولادت یافت.
'''کمال الدّین وحشی بافقی کرمانی''' شاعر بزرگ و نامدار قرن دهم هجری است.{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
| نام                    = وحشی بافقی
| تصویر                  = وحشی بافقی.jpg
| توضیح تصویر            =
| نام اصلی              = کمال الدین وحشی بافقی کرمانی
| زمینه فعالیت          =
| ملیت                  =
| تاریخ تولد            = سال 939 ه. ق.
| محل تولد                = بافق کرمان
| والدین                = 
| تاریخ مرگ              = سال 991 ه. ق.
| محل مرگ                = سربرج یزد
| علت مرگ                =
| محل زندگی              =
| مختصات محل زندگی        =
| مدفن                  =
|مذهب                  =
|در زمان حکومت          =
|اتفاقات مهم            =
| نام دیگر              =
|لقب                    =
|بنیانگذار              =
| پیشه                  =
| سال‌های نویسندگی        =
|سبک نوشتاری            =
|کتاب‌ها                =
|مقاله‌ها                =
|نمایشنامه‌ها            =
|فیلم‌نامه‌ها              =
|دیوان اشعار            =
|تخلص                    =
|فیلم ساخته بر اساس اثر=
| همسر                    =
| شریک زندگی            =
| فرزندان                =
|تحصیلات                  =
|دانشگاه                =
|حوزه                  =
|شاگرد                  =
|استاد                  =
|علت شهرت              =
| تأثیرگذاشته بر        =
| تأثیرپذیرفته از        =
| وب‌گاه                  =
|گفتاورد                =
|امضا                  =
}}


وی در آغاز جوانی زادگاه خود را ترک کرد و مدتی در یزد و سپس در کاشان اقامت گزید. پس از آن به یزد بازگشت و تا آخر عمر در آنجا زندگی کرد. او قصایدی در مدح شاه طهماسب و اعیان دربار او دارد، ولی قصاید و ترکیب بندهایش بیشتر در مدح غیاث الدّین محمّد میر میران، حاکم یزد است.
== زندگینامه ==
وحشی بافقی در اواخر عهد شاه اسماعیل اوّل صفوی به سال 939 ه ق. در بافق کرمان ولادت یافت. وی در آغاز جوانی زادگاه خود را ترک کرد و مدتی در یزد و سپس در کاشان اقامت گزید. پس از آن به یزد بازگشت و تا آخر عمر در آنجا زندگی کرد و سرانجام در سال 991 ه ق. در گذشت. او را در محلّه‌ی «سربرج یزد» در برابر میرزا شاهزاده فاضل، برادر امام هشتم (ع) به خاک سپردند.
 
== آثار ==
وحشی بافقی قصایدی در مدح «شاه طهماسب» و اعیان دربار او دارد، ولی قصاید و ترکیب بندهایش بیشتر در مدح «غیاث الدّین محمّد میر میران»، حاکم یزد است.


وی مرتبه‌ای بلند در سخنوری و نوپردازی دارد و بیان عاشقانه و پرسوز و گدازش شهرت به‌سزایی یافته. او در انواع شعر فارسی طبع آزمایی کرده و از همه آنها کم و بیش موّفق بیرون آمده است. اگر این نکته را در نظر بگیریم که شعر پارسی در قرن دهم، توانایی و شکوه قرون هفتم و هشتم و نهم را نداشت و اشعار پیچیده و دور از فهم جای غزل‌های شیوای سعدی و حافظ را گرفته بودند، تلاش‌های وحشی در جهت ساده‌گویی، ارزش و اعتبار بیشتری می‌یابد. او در زندگی از شهرت فراوانی برخوردار بود و اشعارش را پارسی زبانان پیوسته می‌خواندند و نقل می‌کردند. وی تا جایی که در توان داشت از به کار گرفتن واژه‌ها و ترکیبات عربی پرهیز کرده و ساده سخن گفته است در سرودن مثنوی، پیرو استاد سخن نظامی گنجوی بود و در عین حال از نوپردازی نیز در کارش نشان‌ها می‌توان یافت.
وی مرتبه‌ای بلند در سخنوری و نوپردازی دارد و بیان عاشقانه و پرسوز و گدازش شهرت به‌سزایی یافته. او در انواع شعر فارسی طبع آزمایی کرده و از همه آنها کم و بیش موّفق بیرون آمده است. اگر این نکته را در نظر بگیریم که شعر پارسی در قرن دهم، توانایی و شکوه قرون هفتم و هشتم و نهم را نداشت و اشعار پیچیده و دور از فهم جای غزل‌های شیوای سعدی و حافظ را گرفته بودند، تلاش‌های وحشی در جهت ساده‌گویی، ارزش و اعتبار بیشتری می‌یابد. او در زندگی از شهرت فراوانی برخوردار بود و اشعارش را پارسی زبانان پیوسته می‌خواندند و نقل می‌کردند. وی تا جایی که در توان داشت از به کار گرفتن واژه‌ها و ترکیبات عربی پرهیز کرده و ساده سخن گفته است در سرودن مثنوی، پیرو استاد سخن نظامی گنجوی بود و در عین حال از نوپردازی نیز در کارش نشان‌ها می‌توان یافت.
خط ۷: خط ۵۷:
دیوان وحشی بالغ بر نه هزار بیت از قصیده، غزل، ترجیع‌بند، رباعی و مثنوی است. دیوان او مشتمل بر انواع قالب‌های مختلف شعری است که در آن میان، مثنوی فرهاد و شیرین و پاره‌ای از ترکیب بندها و غزلهای او از زیبایی بسیار برخوردار است. وحشی قصایدی نیز دارد که در مدح بزرگان دین سروده و مناقب و مدایح آنها را با زبان شعر بیان کرده است.
دیوان وحشی بالغ بر نه هزار بیت از قصیده، غزل، ترجیع‌بند، رباعی و مثنوی است. دیوان او مشتمل بر انواع قالب‌های مختلف شعری است که در آن میان، مثنوی فرهاد و شیرین و پاره‌ای از ترکیب بندها و غزلهای او از زیبایی بسیار برخوردار است. وحشی قصایدی نیز دارد که در مدح بزرگان دین سروده و مناقب و مدایح آنها را با زبان شعر بیان کرده است.


وحشی در سال 991 ه ق. در گذشت. او را در محلّه‌ی «سربرج یزد» در برابر میرزا شاهزاده فاضل، برادر امام هشتم (ع) به خاک سپردند.
<br />
 


== اشعار ==
ترکیب بندهای وحشی نیز از شهرت بالایی برخوردار است که اینک ترکیب‌بندی را که در مصایب حضرت سیّد الشهداء سروده است می‌آوریم: <ref> دیوان وحشی بافقی؛ ص 5.</ref>
ترکیب بندهای وحشی نیز از شهرت بالایی برخوردار است که اینک ترکیب‌بندی را که در مصایب حضرت سیّد الشهداء سروده است می‌آوریم: <ref> دیوان وحشی بافقی؛ ص 5.</ref>


 
=== شعر 1 ===
{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب| روزی است این که حادثه کوس بلا زده است‌|کوس بلا به معرکه‌ی کربلا زده است }}
{{ب| روزی است این که حادثه کوس بلا زده است‌|کوس بلا به معرکه‌ی کربلا زده است }}
خط ۳۰: خط ۸۰:
{{ب| یعنی محرّم آمد و روز ندامت است‌|روز ندامت چه، که روز قیامت است  }}
{{ب| یعنی محرّم آمد و روز ندامت است‌|روز ندامت چه، که روز قیامت است  }}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}
{| class="" style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> روزی است این که حادثه کوس بلا زده است‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">کوس بلا به معرکه‌ی کربلا زده است </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> روزی است این که دست ستم، تیشه‌ی جفا</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بر پای گلبن چمن مصطفا زده است </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> روزی است این که بسته تتق آه اهل بیت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">چتر سیاه بر سر آل عبا زده است </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> روزی است این که خشک شد از تاب تشنگی‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">آن چشمه‌ای که خنده بر آب بقا زده است </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> روزی است این که کشته‌ی بیداد کربلا</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">زانوی داد در حرم کبریا زده است </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> امروز آن عزاست که چرخ کبودپوش‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بر نیل جامه خاصّه پی این عزا زده است </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> امروز ماتمی است که زهرا گشاده‌موی‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بر سر زده ز حسرت و وا حسرتا زده است  </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> یعنی محرّم آمد و روز ندامت است‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">روز ندامت چه، که روز قیامت است  </span>
|}
<br />


 
=== شعر 2 ===
{{شعر}}
{{شعر}}


خط ۵۱: خط ۱۳۵:
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}


 
=== شعر 3 ===
{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب| ای کوفیان چه شد سخن بیعت حسین‌|و آن نامه‌ها و آرزوی خدمت حسین؟ }}
{{ب| ای کوفیان چه شد سخن بیعت حسین‌|و آن نامه‌ها و آرزوی خدمت حسین؟ }}
خط ۷۰: خط ۱۵۴:
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}


 
=== شعر 4 ===
{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب| یا حضرت رسول حسین تو مضطر است‌|وی یک تن است و روی زمین پر ز لشکر است }}
{{ب| یا حضرت رسول حسین تو مضطر است‌|وی یک تن است و روی زمین پر ز لشکر است }}
خط ۸۹: خط ۱۷۳:
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}


 
=== شعر 5 ===
{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب| یاری نماند و کار از این و از آن گذشت‌|آه مخدّرات حرم ز آسمان گذشت }}
{{ب| یاری نماند و کار از این و از آن گذشت‌|آه مخدّرات حرم ز آسمان گذشت }}
خط ۱۱۴: خط ۱۹۸:




{| class="" style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> یاری نماند و کار از این و از آن گذشت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">آه مخدّرات حرم ز آسمان گذشت </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> واحسرتای تعزیه‌داران اهل بیت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">نی از مکان گذشت که از لا مکان گذشت </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> دست ستم قوی شد و بازوی کین گشاد</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">تیغ آن چنان براند که از استخوان گذشت </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> یا شاه انس و جان تویی آن که از برای تو</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">از صد هزار جان و جهان می‌توان گذشت </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> ای من شهید رشک کسی که از وفای تو</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بنهاد پای بر سر جان وز جان گذشت </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> جانها فدای حُرّ شهید و عقیده‌اش‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">که آزاده‌وار از سر جان در جهان گذشت </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آن را که رفت و سر به ره ذو الجناح باخت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">این پای مزد بس که به سوی جنان گذشت </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> وحشی کسی چه دغدغه دارد ز حشر و نشر</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">که‌اش روز نشر با شهدا می‌کنند حشر <ref>همان؛ ص 212 و 213.</ref> </span>
|}
<br />
==منابع==
==منابع==


دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج‌ 2، ص: 801-803.
* [http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=700738&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج‌ 2، ص: 801-803.]


==پی نوشت==
==پی نوشت==
خط ۱۲۳: خط ۲۴۲:
[[رده:شاعران فارسی زبان]]
[[رده:شاعران فارسی زبان]]
[[رده:شاعران متقدم]]
[[رده:شاعران متقدم]]
<references />
checkuser
۲٬۳۶۳

ویرایش