پل میشل فوکو: تفاوت میان نسخه‌ها

فوکو در مقاله «شورش ایران روی نوار ضبط صوت پخش می‌شود» (نوشته شده در 19 نوامبر 1978م) اشاره‌ای کوتاه به مراسم محرم کرده و اهمیت و حساسیت محرم سال 1357ش برای حکومت شاه و نیز قدرت‌های جهانی حامی آن را توصیف می‌کند. او از امام حسین (ع) به «شهید راه حق» و از مراسم عزاداری محرم به «مراسم بزرگ توبه» و «زمانی که مردم در خلسه ازخودگذشتگی باکی ندارند که به کام مرگ بروند» تعبیر می‌کند و با اشاره به برگزاری زنجیرزنی تا چندی پیش از آن زمان، عزاداری‌ها را تداعی کننده احساس گناه در مسیحیت می‌داند.

در ایران کار تعیین تاریخ مراسم سیاسی با تقویم است. روز دوم دسامبر (یازدهم آذر) ماه محرم آغاز می‌شود. در این ماه برای شهادت امام حسین عزاداری می‌کنند. این ماه، مراسم بزرگ توبه است. تا همین چندی پیش دسته‌های زنجیرزنی راه می‌افتاد. امام احساس گناهی که شاید مسیحیت را به یاد بیاورد با این مراسم بزرگداشت شهید راه حق پیوندی ناگسستنی دارد. این ماه، زمانی است که مردم در خلسه ازخودگذشتگی باکی ندارند که به کام مرگ بروند.

می‌گویند که نظم دارد دوباره در ایران کم کم برقرار می‌شود. نفس در سینه همه حبس شده است. یک مشاور آمریکایی امیدوار است که «اگر ماه محرم را مقاومت کنیم همه چیز را می‌توان نجات داد؛ وگرنه...» وزارت امور خارجه آمریکا هم منتظر سالگرد شهادت امام شهید است. از تظاهرات ماه رمضان تا عزاداری بزرگی که در پیش است چه روی داده است؟ نخست راه حل ملایم با شریف امامی: زندانیان آزاد می‌شوند، تشکیل حزب آزاد می‌شود، سانسور از بین می‌رود، سعی می‌شود تنش سیاسی پایین بیاید تا تب مذهبی نتواند از آن تغذیه کند. آن‌گاه ناگهان در چهاردهم آبان راه حل خشن: نظامیان به قدرت می‌رسند. کشور به ارتش سپرده می‌شود تا آن را چنان با قدرت اداره کند که تأثیر محرم محدود باشد.