جلال‌ الدین‌ همایی‌ شیرازی‌ اصفهانی‌: تفاوت میان نسخه‌ها

|امضا                  =

}}

==زندگینامه==

جلال الدین همایی‌ تحصیل را از کودکی نزد پدر و مادر خود آغاز کرد و بعد در مدارس «حقایق» و «قدسیه» ادامه داد. صرف و نحو و ریاضیّات را در آن مدارس خواند و از سال 1328 تا 1348 ه.ق در مدرسه‌ی علمیه‌ی «نیم آورد»، در حجره‌ای که به او داده بودند با جدیّت به کسب علم پرداخت. وی در آن مدت از محضر استادان بزرگی چون آیة اللّه سیّد محمد باقر درچه‌ای، آقا شیخ علی یزدی، حاج سیّد محمد کاظم کروندی اصفهانی و آقا شیخ محمد خراسانی معروف به حکیم و نیز آیة اللّه العظمی حاج آقا رحیم ارباب اصفهانی بهره برد و در ادبیات، حکمت، فلسفه، فقه و هیأت تبحّر و استادی یافت و به تدریس ادبیات عرب در آن حوزه پرداخت.

استاد طی خدمات دوره‌ی دانشگاهی دو سفر کوتاه به خارج رفته است: یکی برای تأسیس کرسی ادبیات فارسی در بیروت و دیگری برای تأسیس کرسی ادبیات فارسی دانشگاه لاهور در پاکستان.

استاد همایی در 28 تیر ماه سال 1359 ه.ق در اثر بیماری برونشیت مزمن در تهران درگذشت. پیکرش به اصفهان منتقل شد و در تکیه لسان الغیب به خاک سپرده شد. <ref>دیوان سنا؛ مقدمه با تلخیص.</ref>

==دیوان اشعار همایی==

او از چهار سالگی به منتخب «حدیقه‌ی سنایی» که 1001 بیت بود علاقه‌ی شدید داشت و آن را حفظ کرد و تحت تأثیر همین مطلب تخلص «سنا» اختیار کرد و نیز گاهی با کلمه‌ی «همایی» تخلّص می‌کرد. استاد علاقه خاصی به دیوان اشعارش داشت. دیوان توسط استاد و به خط خود او جمع‌آوری و تدوین شده از لحاظ ادبی ارزش بسیار دارد، چون اشعار آن را کسی سروده که سالها صناعات ادبی و علم بلاغت تدریس می‌کرد، و بر اکثر کتب نقد شعر حاشیه نوشته و در این زمینه خود نیز تألیفات و عقاید بکر و تازه دارد. گذشته از جنبه‌ی ادبی و اخلاقی اشعار، دیوان استاد حاوی نکات تاریخی فراوان است به طوری که جمع آنها آمارگونه‌ای از حوادث مهم و مختصر شرح حال رجال مشهور علمی و ادبی معاصر مملکت، شامل تاریخ و محل تولد و وفات، مناصب و مشاغل، آثار و احیانا خصوصیات بارز اخلاقی ایشان به دست می‌دهد.

'''ترکیب‌بند در مرثیه‌ی عاشورا: <ref> شش بند از این ترکیب‌بند در تیرماه 1336 شمسی سروده شده (ذی الحجه 1376 قمری) و بند سوم و هشتم در سال 1348 شمسی برابر با 1389 قمری سروده شده است.</ref>'''

===اشعار===

'''1'''

{{شعر}}

{{ب| باز این چه نغمه است که دستان سرای عشق‌|آهنگ ساز کرده به شور و نوای عشق }}

{{ب| از جان و دل نهاده قدم در ره بلا|یعنی منم شهید بیابان کربلا  }}

{{پایان شعر}}

'''2'''

{{شعر}}

{{ب| از آسمان هلال محرّم چو شد برون‌|رفت از دل زمین و زمان طاقت و سکون }}

{{ب| ای کوفیان چه فتنه ز نو کرده‌اید ساز|با آل مصطفی چه جفا کرده‌اید باز  }}

{{پایان شعر}}

'''3'''

{{شعر}}

{{ب| آهنگ کوفه کرد ز یثرب امام دین‌|نور خدا و شمع هُدی ماه راستین }}

{{ب| شیطان که بود روح پلید یزید شوم‌|بر بام ملک بر شده همچون سیاه بوم  }}

{{پایان شعر}}

'''4'''

{{شعر}}

{{ب| زان ماجرا که رفت به میدان کربلا|عقل است مات و واله و حیران کربلا }}

{{ب| کاری که حق به درگه عدلش ظُلامه <ref>ظلامه: دادخواهی.</ref> ساخت‌|یا للعجب، یزید از او بارنامه ساخت  }}

{{پایان شعر}}

'''5'''

{{شعر}}

{{ب| هر تیر کز کمان کمین بلا بجَست‌|گویی نشانه‌اش دل اولاد فاطمه‌ست }}

'''7'''

{{شعر}}

{{ب| ای شهسوار معرکه‌ی کربلا، حسین‌|ای یکّه تاز عرصه‌ی عشق و بلا، حسین }}

{{ب| حق را مجاهدی چو تو در روزگار نیست‌|در شهر بند عشق چو تو شهریار نیست }}  

{{پایان شعر}}

'''8'''

{{شعر}}

* «صناعات ادبی غزالی نامه»

* «خیامی نامه»

==منابع==

* دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج‌ 2، ص: 1144-1149.

* مأخذ شناسی مناسک آیینی شیعه در ایران و جهان، پیمان اسحاقی.

==پی نوشت==

[[رده:ادبیات]]