روشن اردستانى اصفهانى: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''روشن اردستانی اصفهانی''' (درگذشته 1305) از شعرای دوره‌ی ناصری بود.
'''روشن اردستانی اصفهانی''' (درگذشته 1305 ه.ق) از شعرای آیینی دوره‌ی ناصری بود.


{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
خط ۵۱: خط ۵۱:
==زندگینامه==
==زندگینامه==


ملا محمد صادق «روشن» اردستانى فرزند محمد طاهر از شعراى بلندپایۀ دورۀ ناصرى است. رضا قلى خان هدایت در شرح احوال او مى‌نگارد:
ملا محمدصادق «روشن» اردستانى فرزند محمدطاهر از شعراى بلندپایۀ دورۀ ناصرى به قدر کفاف تحصیل اخلاق و اوصاف پسندیده کرده، مردى عاشق‌پیشه، صافى‌اندیشه، باذوق و صفا، و خاطرش مایل به صحبت فضلا و عرفا بوده‌ است.  


«روشن اصفهانى، اسمش ملا محمد صادق و از معارف شعراى معاصرین است. به قدر کفاف تحصیل اخلاق و اوصاف پسندیده کرده، مردى عاشق‌پیشه، صافى‌اندیشه، باذوق و صفاست و خاطرش مایل به صحبت فضلا و عرفاست. از فنون حرفت به مکسب وراقى میل کرده و در صحافى با قدرتى وافى است»، وفات روشن را به سال 1305 ق نوشته‌اند. <ref>''مجمع الفصحاء''، ج 4، ص 322؛ ''حدیقة الشعراء''، ج 1، ص 691-692؛ ''دیوان روشن اردستانى''، به کوشش احمد کرمى (تهران، نشریات ما، بى‌تا) ص 3 و 4.</ref>
==آثار==


==سبک شعرى روشن اردستانى==
روشن اردستانى، شیوۀ بیانى خود را وامدار سبک عراقى است. جاذبه‌هاى شعرى روشن اردستانى به حدى است که خواص اهل ادب با چشم احترام به وى مى‌نگرند و شیفتگان ادب عاشورا نیز از دیرباز با اشعار پرشور و بلند عاشورایى او ارتباطى تنگاتنگ دارند. او علاوه بر اشعار بلند آیینى که در مناقب حضرات معصومین (ع) دارد، آثار او در قلمرو شعر عاشورا از بهترین و پرشورترین آثار ماتمى در زبان فارسى به شمار مى‌رود. ترکیب 27 بندى او در مراثى سالار شهیدان و شهداى کربلا که هر بند آن داراى یازده بیت است در شمار شیواترین و موفق‌ترین ترکیب‌بندهاى عاشورایى است، علاوه بر آن ترکیب‌بند ماتمى دیگرى دارد در 13 بند به استقبال از محتشم کاشانى و چند قصیده و مثنوى عاشورایى دیگر که هر کدام از منزلت ادبى خاصى برخوردارند.
 
روشن اردستانى، شیوۀ بیانى خود را وامدار سبک عراقى است و غزلیات پرشور و شیواى او را نه تنها باید در شمار بهترین غزلیات دورۀ قاجاریه به حساب آورد بلکه برخى از غزلیات او در زمرۀ بهترین غزلیات زبان فارسى است. براى نمونه به این غزل او توجه کنید:


{{شعر}}
{{شعر}}
خط ۸۰: خط ۷۸:
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}


==دامنۀ تأثیر آثار عاشورایى==
<br />
 
متأسفانه روشن اردستانى همانند تنى چند از شعراى نامدار دورۀ قاجاریه که به خاطر آزادگى و مناعت طبع حاضر به مداحى سلاطین قاجار نشده‌اند، در هاله‌اى گمنامى قرار گرفته و اغلب تذکره‌نویسان این دوره از پرداختن به شرح احوال و آثار او خوددارى کرده‌اند، ولى جاذبه‌هاى شعرى روشن اردستانى به حدى است که خواص اهل ادب با چشم احترام به وى مى‌نگرند و شیفتگان ادب عاشورا نیز از دیرباز با اشعار پرشور و بلند عاشورایى او ارتباطى تنگاتنگ دارند.


==برگزیدۀ آثار عاشورایى==
==برگزیدۀ آثار عاشورایى==


روشن اردستانى علاوه بر اشعار بلند آیینى که در مناقب حضرات معصومین (ع) دارد، آثار او در قلمرو شعر عاشورا از بهترین و پرشورترین آثار ماتمى در زبان فارسى به شمار مى‌رود.


ترکیب 27 بندى او در مراثى سالار شهیدان و شهداى کربلا که هر بند آن داراى یازده بیت است در شمار شیواترین و موفق‌ترین ترکیب‌بندهاى عاشورایى است، علاوه بر آن ترکیب‌بند ماتمى دیگرى دارد در 13 بند به استقبال از محتشم کاشانى و چند قصیده و مثنوى عاشورایى دیگر که هر کدام از منزلت ادبى خاصى برخوردارند و ما به نقل نمونه‌هایى از آثار عاشورایى این شاعر بزرگ آیینى در سدۀ سیزدهم بسنده مى‌کنیم:
و ما به نقل نمونه‌هایى از آثار عاشورایى این شاعر بزرگ آیینى در سدۀ سیزدهم بسنده مى‌کنیم:
{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب| شاهى که برگزیده ز کونین داورش | بر صدر قدر کرده به عزت مصدّرش }}
{{ب| شاهى که برگزیده ز کونین داورش | بر صدر قدر کرده به عزت مصدّرش }}
خط ۲۹۹: خط ۲۹۴:
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}


===بند ششم از ترکیب دوازده‌بندى===
====بند ششم از ترکیب دوازده‌بندى====
{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب| صدر امم به خاک چو از صدر زین رسید | از خاکیان خروش به عرش برین رسید }}
{{ب| صدر امم به خاک چو از صدر زین رسید | از خاکیان خروش به عرش برین رسید }}
خط ۳۵۰: خط ۳۴۵:
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}


===قصیدۀ عاشورایى===
====قصیدۀ عاشورایى====


{{شعر}}
{{شعر}}
خط ۳۸۸: خط ۳۸۳:


==منابع==
==منابع==
محمد علی مجاهدی، ''کاروان شعر عاشورا''، زمزم هدایت، ج1، ص 380-387.
 
* [[کاروان شعر عاشورا|محمد علی مجاهدی، ''کاروان شعر عاشورا''، زمزم هدایت، ج1، ص 380-387.]]


==پی‌نوشت==
==پی‌نوشت==
۳٬۴۸۸

ویرایش