شیداى گراشى: تفاوت میان نسخه‌ها

| نام                    =محمد جعفر خان

| تصویر                  =

| نام اصلی              =

| زمینه فعالیت          =

| ملیت                  =

محمد جعفر خان متخلص به «شیدا» و ملقب به «مقتدر الممالک»، نام پدرش حاج رستم خان گراشى و نام نیایش فتحعلى خان گراشى بیگلر بیگى لارستان و بنادر بوده است. او خود نوحه مى‌سروده و در روزهاى عزادارى خود سر و پا برهنه در میان مردم گراش به سینه‌زنى و نوحه‌خوانى مى‌پرداخته و خود نوحه‌خوانى براى دسته‌هاى سینه‌زنى را با اشعار خود به عهده مى‌گرفته است و مردمان گراش با سروده و نوحه‌ها و نواهاى او آشنا بوده‌اند. در ایام سوگوارى خانه‌اش و خانه دامادش -مرحوم قهرمان خان اقتدارى- در گراش محل روضه‌خوانى بوده است و دسته‌هاى سینه‌زنى را اطعام مى‌کرده است. شیدا همچنین آشنا به موسیقى بوده است. وی در اخلاق و آداب اجتماعى، مردمى خلیق و مهربان بوده و با دلسوزى به حال مردم و حراست آن‌ها و نگهدارى حقوق مردم و شرکت در غم و شادى مردمان نهایت علاقه‌مندى به آن‌ها را نشان مى‌داده است...» <ref>دیوان شیداى گراشى،با مقدمه و تصحیح و تحشیه احمد اقتدارى،قم،موسسه فرهنگى همسایه،چاپ اول،سال 1376،ص 8 تا 10.</ref>

{{ب| گرید که؟شیعه،بهر که؟مظلوم کربلا | نور خدا شفیع امم،شاه اولیا }}

{{ب| جدّش که بُد؟رسول خدا،مام؟فاطمه | نامش بگو که بود؟حسین خامس عبا }}

{{ب| مقصود حق،شهید عدو،سومین امام | بابش که بُد؟على ولى،شاه لافتى }}

{{ب| چون شد بگو؟شهید بشد او چه رو؟ز کین | بر حکم که؟یزید مرآن نطفه زنا }}

{{ب| آوخ کجا شهید بشد؟دشت ماریه | پنهان شهید گشت؟نه و اللّه برملا }}

{{ب| همراه داشت او سپه و جیش و لشکرى؟ | آرى که بود؟قاسم و اصحاب و اقربا }}

{{ب| دیگر برادر و پسرى داشتى؟بلى | عباس و عون و اکبر و عثمان باوفا }}

{{ب| همراه او بُدند به دشت بلا؟نعم | بر جانِ‌شان بگو که کسى رحم کرد؟لا }}

{{ب| پس چون شدند؟راست بگو خاک بر سرم: | گشتند جمله کشته به شمشیر اشقیا }}

{{ب| چون کشته شد؟چه وقت؟که او کشت؟وقت ظهر | ببرید شمر رأس همایونش از قفا }}

{{ب| دیگر پسر نداشت؟چرا داشتى،دو تن | اصغر که خورد آب ز سر چشمه فنا }}

{{ب| دیگر که بود؟سید سجاد،آن‌که بود | غمدیده و علیل و به هر رنج مبتلا }}

{{ب| کس سر سلامتیش به سوگ پدر بگفت؟ | آرى که گفت؟خولىِ بیدین بیحیا }}

{{ب| دیگر که؟ابن سعد که بُد بر سپه امیر | بعد از عمر که؟شمر ستمکار پرجفا }}

{{ب| گفتند سر سلامتى؟آرى،چسان؟بگو: | آتش زدند خیمه سلطان نینوا }}

{{ب| در کربلا بماند؟نه و اللّه ابن سعد | بر سوى شام برد اسیرانه از جفا }}

{{ب| دیگر کسى اسیر نشد غیر او؟چرا | هشتاد و چار زن همه با نوحه و بُکا }}

{{ب| دیگر که بود همرهش؟اطفال خردسال | دیگر که بود؟زینب و کلثوم بینوا }}

{{ب| بردندشان به کوفه اسیرانه و غریب | نزدِ که؟نزد زاده مرجانه دغا }}

{{ب| (شیدا)تو خون ببار ز چشمان و دم مزن | کآنش فتاد بر همه ارکان ما سوا <ref>همان،ص 216.</ref> }}

{{ب| حالیا اى دل شوریده چه واقع شده است | غم و شادى ز چه این سان به هم آمیخته‌اند؟... }}

{{ب| باد نوروز بُدى تلخى دى را تریاق | از چه امساله به تریاق سم آمیخته‌اند؟... }}

{{ب| جاى تبریک چنین روز،چرا خلق همه | شعله آه به هم دم به دم آمیخته‌اند... }}

{{ب| قمرى و سار و چکاوک ز چه امساله چنین | ناله‌هاى الم از زیر و بم آمیخته‌اند... }}

{{ب| صور ماتم بدمیده است مگر؟کاین نوروز | ماتمش از نفس صبحدم آمیخته‌اند... }}

{{ب| مگر این عید خبر داشته از قتل حسین؟ | که چنین روز و شبش را به غم آمیخته‌اند... }}

{{ب| لب فروبند تو(شیدا)سپس دم درکش | که به عالم ز جهان مدح و ذم آمیخته‌اند... <ref>همان،ص 199 و 200.</ref> }}

{{ب| باز این چه شورش است؟که ارکان ماسوا | روز و شبان به ناله و فریاد همدم است... }}

{{ب| عالم چرا ز غلغله چون روز محشر است؟ | خاک غم از چه بر سر اولاد آدم است؟... }}

{{ب| نوحه‌کنان به کوچه دوان مرد و زن به هم | گیسوىِ‌شان تمام پریشان و درهم است... }}

{{ب| گویا شده است موسم جانبازى حسین | روزى که وعده کرد به حق‌گویى این دم است... }}

{{ب| گویا که روز عمر على اکبر است ختم | کاندر دهان اکبر ناشاد خاتم است... }}

{{ب| گویا که روز بیکسى شاه عالم است | گویا که روز تشنگى فخر زمزم است }}

{{ب| گویا هلال نو بدمیده است در جهان | کز دل فغان برآمده کاین مه محرم است... }}

{{ب| (شیدا)بنال در غم اولاد مصطفى | کاین ناله‌ها نعیم بهشتش مسلم است... <ref>همین،ص 209 تا 211.</ref> }}

{{پایان شعر}}'''غزل مرثیه کربلا'''{{شعر}}

{{ب| در حیرتم که با چه زبانى کنم بیان | حال سهى قدان گلستان کربلا... }}

{{ب| خورشید سر برهنه شد از خاوران پدید | تا دید سر برهنه اسیران کربلا... }}

{{ب| تاج تقرّب از سر خود برگرفت زار | روح الامین شنید چو افغان... }}

{{ب| آه از دمى که رفت سرِ نعشِ اکبرش | لیلاى غم‌پژوهِ پریشان کربلا... }}

{{ب| (شیدا)به این مراثى جانسوز روز حشر | مى‌کن شفیع خویش تو سلطان کربلا <ref>همان،ص 230 و 231.</ref> }}