دوبیتی: تفاوت میان نسخه‌ها

۷٬۲۰۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۴ دسامبر ۲۰۱۸
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۹: خط ۲۹:




در برخی دیگر از دوبیتی ها،  
در برخی دیگر از دوبیتی ها، نام امام حسین (ع) همراه با نام های پیغمبر اکرم (ص) حضرت علی (ع) و امام حسن (ع) آمده است:




{{شعر}}
{{ب| آشون خوابیدم چه خواب خوب بدیمه | حسن با حسین ز حوض لو بدیمه}}
{{ب| هر دو دست حنا ریش با گلو بدیمه | مرتضی علی قنبر جلو بدیمه}}
{{پایان شعر}}




طلب شفاعت در عرصه قیامت نیز دستمایه سینه گشتن دوبیتی زیر شده است: <ref>سعیدی، بیرجند، خراسان جنوبی، 1364.</ref> رفیعی، زرین تاج، به روایت از دادامه رفیعی و آسیه حسینی، ممسنی، فارس، 1347.<ref></ref>




{{شعر}}
{{ب| یا رب به رسالت رسول ثقلین | یا رب به نداکننده بدر و حنین }}
{{ب| عصیان مرا دو نیمه کن در عرصات | نیمی به حین ییخش و نیمی به حسین }}
{{پایان شعر}}




{{شعر}}
{{ب| چه روزی بی حسین ترک سفر کرد | زمین کربلا زیر و زبر کرد }}
{{ب| زمین کربلا لنگر نداره | حسین در کربلا یاور نداره}}
{{پایان شعر}}




در میان دوبیتی ها، ابیات شکوه آمیزی هم وجود دارند که بیانگر ذهن پرسشگر و غم زده گوینده است: <ref>طائی، علی اصغر، سمیرم، اصفهان، 1356.</ref>




{{شعر}}
{{ب| یکی را پادشاه کردی خدایا!!! | هزاران را گدا کردی خدایا!!!}}
{{ب| حسین رو که فرزند علی بود | شهید کربلا کردی خدایا!!!}}
{{پایان شعر}}




آرزوی تشرف به حرم مطهر حضرت اباعبدالله (ع) و سکنی گزیدن در جوار بارگاه ملکوتی ایشان دست طلب و نیاز عاشقان را به درگاه حق بلند کرده است تا با شفیع قرار دادن امیرالمؤمنین (ع)، جواز حضور در کربلای معلی را به دست آورند: <ref>بختیاری، مریم، به روایت از فاطمه بختیاری، تنگک زنگنه، بوشهر، بی تا. </ref>




{{شعر}}
{{ب| دلم می خواد زمین نینوا را | بشم پابوس شاه کربلا را }}
{{ب| ببوسم از دل و جون، صحن و مقامش | بشینم سایه گلدسته ها را }}
{{پایان شعر}}


درابیاتی که از نطنز و شهرضا روایت شده است، گرچه تفاوت بین واژگان چشمگیر است، اما همه تفاوت ها و کثرت ها در خدمت محتوای واحد است و آن آرزوی راه یافتن به بارگاه شاه کربلاست: <ref>روح اللهی، رضا، به روایت از خانم احمدی، نطنز، اصفهان، 1348 و 1350.</ref> <ref>کریمی، محمدحسین، قمبوان، سمیرم، شهرضا، اصفهان، 1350.</ref> <ref>کریمی فروتقه، محمد، کاشمر، خرتسان رضوی، 1348، 1367، بی تا. </ref> <ref>مجدی نسب، عزت الله، دزفول، خوزستان، 1348.</ref> <ref>دادخواه، ملیحه، ساوه، مرکزی، 1349.</ref>
{{شعر}}
{{ب| سر کوی بلند هی هی کنم مون | تفنگ نوچه را پرتو کنم مون}}
{{ب| تفنگ نوچه را بشکن طلا کن | مرا زوار شاه کربلا کن }}
{{پایان شعر}}
{{شعر}}
{{ب| سر کوه بلند من خوشه چینم | طلسم و نقره را از گل بچینم }}
{{ب| طلسم نقره را بشکن طلا کن | مرا زوار شاه کربلا کن }}
{{پایان شعر}}
{{شعر}}
{{ب| ای پیک خجسته پی صفا آوردی | این لطف و صفا تو از کجا آوری }}
{{ب| گویا که ز تربت حسین بن علی | بر درد من خسته دوا آوردی }}
{{پایان شعر}}
{{شعر}}
{{ب| دلم می خواست که از دل پر بگیرم | زمین کربلا بستر بگیرم }}
{{ب| بگیرم در بغل قبر حسین را | سراغی از علی اکبر بگیرم }}
{{پایان شعر}}
{{شعر}}
{{ب| یا رب تو مرا به کربلا زود رسون | یا رب تو مرا گنبد پر نور رسون }}
{{ب| مو طاقت دوریت ندارم یک دم | یا رب تو مرا به زودی زود رسون }}
{{پایان شعر}}
{{شعر}}
{{ب| شب نیمه شد و هنوز بیدارم من | چون کفتر مست بر لب دیوارم من }}
{{ب| چون کفتر مست رو به هوا خواهم کرد | رو بر مشهد و کرب و بلا خواهم کرد }}
{{ب| آنجا که محمد و علی بنشینند | من شکوه ز دست تو بی وفا خواهم کرد }}
{{پایان شعر}}
شجاعت و دلاوری حضرت علی اکبر (ع) و رزم آوری و بصیرت او، در سفر کربلا به ویژه در روز عاشورا تجلی کرد. او نخستین شهید عاشورا از بنی هاشم است. <ref>محدثی، 1374، ص 322.</ref>
حضرت علی اکبر (ع) همراه برادر خود علی اصغر (ع) در صحرای کربلا به شهادت رسیدند و در کنار پدر آرام یافتند؛ از این روست که ضریح امام، شش گوشه دارد. آرزوی زیارت ایشان در دوبیتی ها نیز جلوه گر شده است: <ref>مققدم، حسین، فیروزآباد، فارس، 1356.</ref> <ref>گودرزی، مریم، بروجرد، لرستان، 1349.</ref>
{{شعر}}
{{ب| دلم می خواد به اینجا پر بگیرم | زمین کربلا لنگر بگیرم }}
{{ب| زمین کربلا جای شهیدون | سراغی از علی اکبر بگیرم }}
{{پایان شعر}}
{{شعر}}
{{ب| شب تاره خدایا ماه رِ بنما | سزاوارم خدایا راه ر بنما }}
{{ب| به حق کاکل پر خون اکبر | دل ناشاد ما را شاد بنما }}
{{پایان شعر}}
درخواست شفاعت در روز محشر از امامی که به واسطه چند روز بیماری در صحرای کربلا در ذهن مردم، به  زین العابدین بیمار لقب یافته بود، در دوبیتی زیر مشهود است: <ref>فقیری، 1385، ص 246. </ref>
{{شعر}}
{{ب| که زین العابدین بیمار و مضطر | گنه بخش مسلمانان و کافر }}
{{ب| که من امید کلی بر تو دارم | گنه بخشم شوی در روز محشر }}
{{پایان شعر}}
اظهار ارادت و ابراز عشق و محبت به حضرت ابوالفضل (ع) نیز در دوبیتی ها جلوه گر است:
{{شعر}}
{{ب| یادم ز وفای اشجع الناس آید | وز چشم ترم سوده الماس آید }}
{{ب| آید به جهان اگر حسین دگری | هیهات برادری چو عباس آید }}
{{پایان شعر}}
بسیاری از دوبیتی ها حاوی مضامین عاشقانه اند؛ عاشقانه هایی


==منبع==
==منبع==
۱۰٬۰۷۲

ویرایش