دسته گردانی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''دسته‌ گردانی‌،''' یکی از رفتارهای جمعی عزاداران در ماه محرم است. معناشناسان دسته‌گردانی را حرکتی جمعی، هم‌آوا و هماهنگ می‌دانند و آن را نمودی از وحدت یک دسته و یک محله می‌دانند که زیر یک بیرق حرکت می‌کنند. «دسته‌گردانی در قالب یک الگوی کهن، در بنیاد و اصل خود، حرکتی است در جهت تحرک بخشیدن به مردم که گونه‌ای صف‌آرایی در برابر دشمن را می‌نمایانند و بسیج جمعی در مقابله با بیدادگری را پیش چشم می‌نهند و حرکت هماهنگ سنج‌ها و زنجیرها، جلوه‌هایی از این عزم آهنین است. <ref>میرشکرایی، 1383، ص 53.</ref>  

شاخسی که کوتاه شده واژه شاه حسین است نوعی دسته‌روی مذهبی است که بیشتر در آذربایجان و مناطق ترک زبان برگزار می‌شود. این آیین بیشتر از چند روز مانده به ماه محرم تا ظهر عاشورا ادامه دارد. در این مراسم در برخی موارد عزاداران نوعی چوب مخصوص را از زمین تا فرق سر حرکت می‌دهند و هماهنگ با رفت و برگشت چوب عبارت شاخسی (شاه حسین) واخسی (واحسین) سر می‌دهند. امروزه به چای چوب از آلات آهنی هم استفاده می‌شود. در ادامه به ذکر این آیین در مشکین‌شهر اکتفا می‌شود. در گذشته در مشکین‌شهر سرپرست هیئت و ریش‌سفیدان، مشعل آهنی بزرگی را بر سر چوب قطور و بلندی در وسط محله نصب می‌کردند. این مکان معمولاً در میدان‌گاهی مقابل مسجد قرار داشت. مأمور مخصوص هر مشعل، وظیفه داشت قبل از غروب آفتاب، مشعل‌ها را با پارچه‌های کهنه و گاهی با چوب و هیزم آماده کند. هنگام غروب، جوانان و مردان در میدان حاضر می‌شدند و هر یک چوب‌دستی بلند و محکمی به همراه می‌آوردند. در بعضی از محلات، انبار مخصوصی برای این کار وجود داشت که چوب‌دستی‌ها را در آنجا نگهداری می‌کردند. پس از فراهم شدن مقدمات، حدود یک ساعت از شب گذشته، شاه‌حسینی‌ها صف می‌بستند و در حالی که چوب‌دستی را مثل شمشیر در دست راست می‌گرفتند، دست چپ را از پشت بر کمر نفر سمت چپ خود قرار می‌دادند و بدین طریق صف فشرده و مرتبی را به وجود می‌آوردند. آن‌ها به شکل دایره بزرگی به دور مشعل می‌گشتند و در جواب اشعار و ابیاتی که سردسته می‌خواند، همه با هم عبارت «شاه حسین» را که به صورت «شاخسی» تلفظ می‌کردند، سرمی‌دادند.