شمع افروزی: تفاوت میان نسخه‌ها

شمع در فرهنگ مردم، نمادی از حاجت و توسل است. امامزاده ها و بقاع متبرکه، محلی دائمی برای جلب حاجتمندان به افروختن شمع های نذری هستند و محرم یکی از زمان های مقدس برای حاجت طلبی است.  

در منبرخانه های زنانه شاهرود رسم است که زنان بر طبق نذر خود تعدادی شمع به متولی منبر می دهند و متولی منبر هنگام روشن کردن آن ها دعا و اشعاری را با صدای رسا می خواند:  

پس از خطبه خوان، «چاووش» اشعاری را از محتشم کاشانی می خواند و در پایان هر مصرع خدام صلوات می فرستند. بعد از مراسم شمع و چراغ، افرادی که نوبت کشیک آنان است، شمع ها و چراغ ها را به خدام کناری خود می دهند؛ به این ترتیب شمعدان ها و چراغ ها به وسیله همه خدام دست به دست می شوند. این مراسم را «شامگاه خدام» نیز می نامند. <ref>شریعت زاده، 1271، ص 85.</ref>  

مشهورترین رسم شمع افروزی در ایران رسم چهل منبر است. تعداد افروختن شمع ها در مناطق مختلف متفاوت است. برای مثال در برخی نقاط اردبیل چهل شمع را در مسجد روشن می کنند و هنگام روشن کردن مقداری از آب تشت مسجد را برای تبرک و شفا به همراه می برند و در برخی مناط با 41 و 42 شمع این آیین اجرا می شود. <ref>سیفی، فرخنده، اردبیل، 1352. جوادخانی، علاءالدین، اردبیل، 1349. احمدی، مرسل، قورت تپه، مشکین شهر، اردبیل، 1352-1353.</ref> تعداد شمع ها در مراغه، نسبی و متفاوت و زمان شمع افروزی اولین جمعه شب دهه اول محرم است. در این شب، بچه یک ساله یک شمع، سه ساله پنج شمع و به این ترتیب برخی تا 41 و گاهی 82 شمع در هر مسجد روشن می کنند. <ref>ذوقی اصل، طیبه، مراغه، آذربایجان شرقی، 1348.</ref> این رسم در زنجان در روز سوم شهادت امام حسین (ع) و بعد از مراسم روضه خوانی زنان انجام می گیرد. در این روضه، مجمعه ای بزرگ با 50 عدد شمع روشن شده داخل آن، وسط اتاق قرار می دهند و در کنار آن مجمعه دیگری حاوی مقداری گندم می گذارند. زنان شرکت کننده در مراسم هر یک شمع روشنی را خاموش می کنند و برای تبرک با خود می برند و همچنین چند دانه گندم را برای تبرک و شفابخشی به دهان می گذارند. <ref>عدمی، خدیجه، زنجان، 1351.</ref> حاجتمندان نهاوندی در شب عاشورا با پای برهنه در هفتاد منبر که بیشتر در محله سادات قرار دارند، هفتاد شمع روشن می کنند و در پای هر منبر مقداری نقل یا چای و شربت از صاحبخانه می گیرند. <ref>قربانی، اختر، نهاوند، همدان، 1348.</ref>