سلام خوانی: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۱۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۷ سپتامبر ۲۰۱۸
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
سلام خوانی برای رعایت ادب و و احترام در پیشواز و بدرقه دسته های هیئت ها و نیز در استقبال از ماه محرم خوانده می شود.  
سلام خوانی برای رعایت ادب و احترام در پیشواز و بدرقه دسته‌های هیئت‌ها و نیز در استقبال از ماه محرم خوانده می‌شود.  


'''سلام خوانی دسته های عزاداری:''' در شهرضا، دسته های سنگ زنی که وارد هیئت یا بیت الاحزان می شوند، با هم سلام و علیک می کنند و بعد مشغول عزاداری می شوند. در زیر به نمونه ای از سلام خوانی این شهر اشاره می شود:  
'''سلام خوانی دسته‌های عزاداری:''' در شهرضا، دسته‌های سنگ‌زنی که وارد هیئت یا بیت الاحزان می‌شوند، با هم سلام و علیک می‌کنند و بعد مشغول عزاداری می‌شوند. در زیر به نمونه‌ای از سلام خوانی این شهر اشاره می‌شود:  




خط ۱۱: خط ۱۱:
{{ب| شرح جانسوز ز شاه کشور عشق | سبط خیر انور سلام و علیک}}
{{ب| شرح جانسوز ز شاه کشور عشق | سبط خیر انور سلام و علیک}}
{{ب| آنکه در کوی پاکبازان زد | عاشقان را صلا سلام و علیک}}
{{ب| آنکه در کوی پاکبازان زد | عاشقان را صلا سلام و علیک}}
{{ب| اندر آن دشت شد ز جور یزید | فتنه ها بس به پا سلام و علیک}}
{{ب| اندر آن دشت شد ز جور یزید | فتنه‌ها بس به پا سلام و علیک}}
{{ب| چشم عباس و اکبرش را دید | چاک چاک از جفا سلام و علیک }}
{{ب| چشم عباس و اکبرش را دید | چاک چاک از جفا سلام و علیک }}
{{ب| بعد انصار شد ز خنجر شمر | سرش از تن جدا سلام و علیک}}
{{ب| بعد انصار شد ز خنجر شمر | سرش از تن جدا سلام و علیک}}
خط ۲۱: خط ۲۱:
'''جواب سلام'''
'''جواب سلام'''
{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب| ای به حق آشنا علیک السلام | وی بیانت رسا علیک السلام}}
{{ب| ای به حق آشنا علیک‌السلام | وی بیانت رسا علیک‌السلام}}
{{ب| ای به حق آشنا علیک السلام | وی بیانت رسا علیک السلام }}
{{ب| ای به حق آشنا علیک‌السلام | وی بیانت رسا علیک‌السلام }}
{{ب| ای به دریای بیکران الم | غرق زین ماجرا علیک السلام }}
{{ب| ای به دریای بیکران الم | غرق زین ماجرا علیک‌السلام }}
{{ب| چشم من بود در رهت به در | همچو اهل عزا علیک السلام }}
{{ب| چشم من بود در رهت به در | همچو اهل عزا علیک‌السلام }}
{{ب| آمدی آفرین به همت تو | عاشق کربلا علیک السلام }}
{{ب| آمدی آفرین به همت تو | عاشق کربلا علیک‌السلام }}
{{ب| خاک پایت بود به دیده ما | توتیای شفا علیک السلام }}
{{ب| خاک پایت بود به دیده ما | توتیای شفا علیک‌السلام }}
{{ب| زین رثایت زدی بسی آتش | بر دلم صاحبا علیک السلام }}
{{ب| زین رثایت زدی بسی آتش | بر دلم صاحبا علیک‌السلام }}
{{ب| بشنو اینک ز من جوابت را | ای به غم مبتلا علیک السلام }}
{{ب| بشنو اینک ز من جوابت را | ای به غم مبتلا علیک‌السلام }}
{{ب| آری آری روا نبود حسین | زاده مصطفی علیک السلام }}
{{ب| آری آری روا نبود حسین | زاده مصطفی علیک‌السلام }}
{{ب| آنکه بر قامت رسایش داشت | خلعت انما علیک السلام }}
{{ب| آنکه بر قامت رسایش داشت | خلعت انما علیک‌السلام }}
{{ب| با فریب یزید بد اختر | افتد اندر بلا علیک السلام }}
{{ب| با فریب یزید بد اختر | افتد اندر بلا علیک‌السلام }}
{{ب| شود او را خزان به کربُ بلا | گلشن از جفا علیک السلام }}
{{ب| شود او را خزان به کربُ بلا | گلشن از جفا علیک‌السلام }}
{{ب| بعد انصار خود لب عطشان | خفته آب بقا علیک السلام }}
{{ب| بعد انصار خود لب عطشان | خفته آب بقا علیک‌السلام }}
{{ب| جان سپار به زیر خنجر شمر | آه واحسرتا علیک السلام }}
{{ب| جان سپار به زیر خنجر شمر | آه واحسرتا علیک‌السلام }}
{{ب| رخت ماتم شد آشنا زین غم | بر تن ما سوا علیک السلام <ref>فخری، سید مصطفی، شهرضا، اصفهان، 1381.</ref> }}
{{ب| رخت ماتم شد آشنا زین غم | بر تن ماسوا علیک‌السلام <ref>فخری، سید مصطفی، شهرضا، اصفهان، 1381.</ref> }}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}




گردش عزاداران حسینی در روستاهای اطراف مشهد با آداب مخصوصی همچون پیشواز رفتن، سلام دادن و بدرقه کردن علم ها اجرا می شود که به آن «علم خبری» یا «هیئت دعوتی» می گویند. هنگام ورود هیئت های عزاداری مهمان، هیئت میزبان میزبان به احترام، تا حدود دویست متری بیرون از روستا به پیشواز می روند و با دود کردن اسپند و ذبح قربانی، از هیئت مهمان استبال می کنند. پس از آن هر کدام از هیئت ها، با دمی خاص در مدح امام حسین (ع) و یارانش به یکدیگر نزدیک می شوند، می ایستند و سلام می گویند.  
گردش عزاداران حسینی در روستاهای اطراف مشهد با آداب مخصوصی همچون پیشواز رفتن، سلام دادن و بدرقه کردن علم‌ها اجرا می‌شود که به آن «علم خبری» یا «هیئت دعوتی» می‌گویند. هنگام ورود هیئت‌های عزاداری مهمان، هیئت میزبان میزبان به احترام، تا حدود دویست متری بیرون از روستا به پیشواز می‌روند و با دود کردن اسپند و ذبح قربانی، از هیئت مهمان استقبال می‌کنند. پس از آن هر کدام از هیئت‌ها، با دمی خاص در مدح امام حسین (ع) و یارانش به یکدیگر نزدیک می‌شوند، می‌ایستند و سلام می‌گویند.  


سلام دادن هیئت ها نیز به شیوه های مختلفی اجرا می شود؛ در یک شیوه هنگامی که دو هیئت به هم نزدیک می شوند، ذکر سلام را به این صورت می خوانند:  
سلام دادن هیئت‌ها نیز به شیوه‌های مختلفی اجرا می‌شود؛ در یک شیوه هنگامی که دو هیئت به هم نزدیک می‌شوند، ذکر سلام را به این صورت می‌خوانند:  


{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب| ای شه کربلا سلام علیک | ای به غم مبتلا سلام علیک }}
{{ب| ای شه کربلا سلام علیک | ای به غم مبتلا سلام علیک }}
{{ب| ای سرت بی تن و تن بی سر | شده در کربلا سلام علیک }}
{{ب| ای سرت بی تن و تن بی‌سر | شده در کربلا سلام علیک }}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}


خط ۵۷: خط ۵۷:


{{ب| دوم به ساقی کوثر | سلام بر همه یکسر }}
{{ب| دوم به ساقی کوثر | سلام بر همه یکسر }}
{{م| با سلام بی ریا از راه دور آمده ایم }}
{{م| با سلام بی‌ریا از راه دور آمده‌ایم }}


{{ب| سوم به فاطمه | سلام کردم و خواهم جواب با برکات }}
{{ب| سوم به فاطمه | سلام کردم و خواهم جواب با برکات }}
خط ۶۷: خط ۶۷:




هیئت مقابل در جواب می خوانند:  
هیئت مقابل در جواب می‌خوانند:  


{{شعر}}
{{شعر}}
خط ۷۴: خط ۷۴:




'''سلام خوانی روز عاشورا:''' اهالی برزک، از شهرهای استان اصفهان، در روز عاشورا این گونه سلام خوانی می کنند:  
'''سلام خوانی روز عاشورا:''' اهالی برزک، از شهرهای استان اصفهان، در روز عاشورا این‌گونه سلام خوانی می‌کنند:  




خط ۸۵: خط ۸۵:
{{ب| آنکه در راه خدا هستی خود را بداد | داد به خلق جهان درس قیام و جهاد }}  
{{ب| آنکه در راه خدا هستی خود را بداد | داد به خلق جهان درس قیام و جهاد }}  
{{ب| بهر نجات بشر جان به کف خود نهاد | بر همه مسلمین داد به خونش بها }}  
{{ب| بهر نجات بشر جان به کف خود نهاد | بر همه مسلمین داد به خونش بها }}  
{{ب| قبله دل ها بود کرب و بلای حسین | می تپد این قلب ما فقط برای حسین }}  
{{ب| قبله دل‌ها بود کرب و بلای حسین | می‌تپد این قلب ما فقط برای حسین }}  
{{ب| وعده گاه عاشقان صحن و سرای حسین | خدا خدا کی شود نصیب ما کربلا <ref>مولاجانی، محبوبه، برزک، کاشان، اصفهان، بی تا.</ref> }}  
{{ب| وعده‌گاه عاشقان صحن و سرای حسین | خدا خدا کی شود نصیب ما کربلا <ref>مولاجانی، محبوبه، برزک، کاشان، اصفهان، بی‌تا.</ref> }}  
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}




در مشهد نیز اشعار زیر با نام سلام بر امام حسین (ع) در دهه اول محرم خوانده می شود:  
در مشهد نیز اشعار زیر با نام سلام بر امام حسین (ع) در دهه اول محرم خوانده می‌شود:  




{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب| سلام بر تو که در زیر تیغ با لب خشک | برای شیعه فرستاده ای پیام، حسین }}  
{{ب| سلام بر تو که در زیر تیغ با لب خشک | برای شیعه فرستاده‌ای پیام، حسین }}  
{{ب| سلام بر تو و آن قطره های خون سرت | که ریخت روی زمین در مسیر شام، حسین }}  
{{ب| سلام بر تو و آن قطره‌های خون سرت | که ریخت روی زمین در مسیر شام، حسین }}  
{{ب| سلام بر تو و آن لحظه ای که قاتل تو | نهاد تیغ بر آن لعل تشنه کام، حسین }}  
{{ب| سلام بر تو و آن لحظه‌ای که قاتل تو | نهاد تیغ بر آن لعل تشنه کام، حسین }}  
{{ب| سلام بر تو و آن دم که زینب می گفت | بیا گلوی تو بوسم به جای مام، حسین }}  
{{ب| سلام بر تو و آن دم که زینب می‌گفت | بیا گلوی تو بوسم به جای مام، حسین }}  
{{ب| سلام بر تو و بر اصغرت که تیر جفا | بریخت شهد شهادت را به کام، حسین }}  
{{ب| سلام بر تو و بر اصغرت که تیر جفا | بریخت شهد شهادت را به کام، حسین }}  
{{ب| چو خم شدی پی بوسیدن رخ اکبر | دگر نبود قعود تو را قیام، حسین <ref>خوش منظر، 1387، ص 212.</ref> }}  
{{ب| چو خم شدی پی بوسیدن رخ اکبر | دگر نبود قعود تو را قیام، حسین <ref>خوش منظر، 1387، ص 212.</ref> }}  
۱۰٬۰۷۲

ویرایش