علمبندان: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۴ سپتامبر ۲۰۱۸
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳: خط ۳:
علم، معانی متفاوتی دارد که از آن جمله است: نشان، پرچم و بیرق (لغتنامه دهخدا). اما آنچه مراد و منظور از علم در مراسم عاشوراست، عبارت از درفشی است با دسته ای چوبی یا فولادین که گاه بر سر آن شکل پنجه ای فلزی نصب کنند و آن را به لاله‌های بلورین و شمعدان‌ها و پارچه‌های رنگارنگ مزین سازند و در ایام عزاداری محرم و صفر در دسته‌ها حرکت دهند. در لغتنامه دهخدا، علم چنین معنا شده است: «نخل یا چوب بسیار بلندی همچون درخت تبریزی که در تعزیه خوانی پیشاپیش دسته‌ها برند و بر سر آن گاه شکل پنجه‌ای از فلز باشد و گاه پارچه سیاه بر آن پوشند». «علمبندان» آغازگر مراسم عزاداری حسینی و «علم واچینی» یا «شهید کردن علم» نشانه خاتمه سوگواری است. <ref>وکیلیان، سید احمد، شیراز، فارس، بی تا.</ref>
علم، معانی متفاوتی دارد که از آن جمله است: نشان، پرچم و بیرق (لغتنامه دهخدا). اما آنچه مراد و منظور از علم در مراسم عاشوراست، عبارت از درفشی است با دسته ای چوبی یا فولادین که گاه بر سر آن شکل پنجه ای فلزی نصب کنند و آن را به لاله‌های بلورین و شمعدان‌ها و پارچه‌های رنگارنگ مزین سازند و در ایام عزاداری محرم و صفر در دسته‌ها حرکت دهند. در لغتنامه دهخدا، علم چنین معنا شده است: «نخل یا چوب بسیار بلندی همچون درخت تبریزی که در تعزیه خوانی پیشاپیش دسته‌ها برند و بر سر آن گاه شکل پنجه‌ای از فلز باشد و گاه پارچه سیاه بر آن پوشند». «علمبندان» آغازگر مراسم عزاداری حسینی و «علم واچینی» یا «شهید کردن علم» نشانه خاتمه سوگواری است. <ref>وکیلیان، سید احمد، شیراز، فارس، بی تا.</ref>
==تاریخچه مراسم علمنبدان در مناطق مختلف==
==تاریخچه مراسم علمنبدان در مناطق مختلف==
مراسم علم گردانی در مناطق مختلف به شکل‌های گوناگونی انجام می‌شود. برای مثال، در میناب «مراسم علم پیغمبر» برگزار می گردد. اگرچه پیدایش و چگونگی شکل گیری این مراسم مشخص نیست، اما احتمال می رود، که این مراسم ابتدا به شکل علم گردانی های ساده برای جمع نذورات صورت می گرفت و علم ها نشانی از حسینیه ها بوده اند و با گرد آمدن عزاداران و حسینیه ها در یک محل برای عزاداری مشترک، کم کم این مراسم کامل شده است.  
مراسم علم گردانی در مناطق مختلف به شکل‌های گوناگونی انجام می‌شود. برای مثال، در میناب «مراسم علم پیغمبر» برگزار می‌گردد. اگرچه پیدایش و چگونگی شکل گیری این مراسم مشخص نیست، اما احتمال می‌رود، که این مراسم ابتدا به شکل علم گردانی‌های ساده برای جمع نذورات صورت می‌گرفت و علم‌ها نشانی از حسینیه ها بوده اند و با گرد آمدن عزاداران و حسینیه ها در یک محل برای عزاداری مشترک، کم کم این مراسم کامل شده است.  


در گذشته، جدای از مسائل اعتقادی و معنوی مراسم، کارکردهای سیاسی و اجتماعی نیز برای علم گردانی مترتب بود یکپارچگی اجتماعی (هم هدف بودن) و احساس همبستگی و وابستگی (تشکیل روابط صمیمی بین اعضا) از مهم ترین کارکردهای اجتماعی این مراسم به شمار می رود جدای از آن این رسم گاه در گذشته فراتر از یک مراسم مذهبی عمل می کرد؛ مثلاً برای احقاق حق یک مظلوم و یا آزادی یک زندانی بی گناه.  
در گذشته، جدای از مسائل اعتقادی و معنوی مراسم، کارکردهای سیاسی و اجتماعی نیز برای علم گردانی مترتب بود یکپارچگی اجتماعی (هم هدف بودن) و احساس همبستگی و وابستگی (تشکیل روابط صمیمی بین اعضا) از مهم ترین کارکردهای اجتماعی این مراسم به شمار می رود جدای از آن این رسم گاه در گذشته فراتر از یک مراسم مذهبی عمل می کرد؛ مثلاً برای احقاق حق یک مظلوم و یا آزادی یک زندانی بی گناه.