عندلیب کاشانى: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۷۹۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۳ ژوئن ۲۰۱۶
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «زندگینامه نامش میر تقى،فرزند حسین حسنى،زادگاهش کاشان،تخلص شعرى‌اش«عندلیب...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
زندگینامه
عندلیب کاشانی از شعرای دوره ناصری است.
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
| نام                    =عندلیب کاشانى
| تصویر                  =
اندازه تصویر            =
| توضیح تصویر            =
| نام اصلی              =
| زمینه فعالیت          =
| ملیت                  =
| تاریخ تولد            =
| محل تولد                =
| والدین                =
| تاریخ مرگ              =
| محل مرگ                =
| علت مرگ                =
| محل زندگی              =
| مختصات محل زندگی        =
| مدفن                  =
|در زمان حکومت          =
|اتفاقات مهم            =
| نام دیگر              =
|لقب                    =
|بنیانگذار              =
| پیشه                  =
| سال‌های نویسندگی        =
|سبک نوشتاری            =
|کتاب‌ها                =
|مقاله‌ها                =
|نمایشنامه‌ها            =
|فیلم‌نامه‌ها              =
|دیوان اشعار            =
|تخلص                    =
|فیلم‌(های) ساخته بر اساس اثر(ها)=
| همسر                    =
| شریک زندگی            =
| فرزندان                =
|تحصیلات                  =
|دانشگاه                =
|حوزه                  =
|شاگرد                  =
|استاد                  =
|علت شهرت              =
| تأثیرگذاشته بر        =
| تأثیرپذیرفته از        =
| وب‌گاه                  =
|گفتاورد                =
|امضا                  =
}}
زندگینامه==


نامش میر تقى،فرزند حسین حسنى،زادگاهش کاشان،تخلص شعرى‌اش«عندلیب»و«بلبل»،از شعراى دورۀ ناصرى است.از تاریخ تولد و درگذشت او بى‌اطلاعیم.
نامش میر تقى، فرزند حسین حسنى، زادگاهش کاشان، تخلص شعرى‌اش «عندلیب» و «بلبل»، از شعراى دوره ناصرى است. از تاریخ تولد و درگذشت او بى‌اطلاعیم.


در مقدمۀ دیوان او آمده است.
در مقدمۀ دیوان او آمده است.
خط ۷: خط ۵۵:
«...میر تقى بن حسین الحسنى از اجلۀ سادات و از شعراى عهد قاجار بود.در آغاز جوانى در زمان سلطنت ناصر الدین شاه از زادگاه خویش عازم تهران گردید...در عهد جوانى،شوقى در دل و شورى در سر داشت و عمر گرانمایه به خواندن و بررسى و تحقیق در اشعار و شعر مى‌گذراند و از مجالست و مصاحبت اهل ادب بهره‌مند بود و از محاورت و معاشرت ایشان لذت مى‌برد.نشست با سخن‌سرایان پرده از روى طبع شیواى او برگرفت و طوطى طبعش ترانه‌ساز و نغمه‌پرداز آمد تا آنجا که در قصیده و غزل سرآمد شد...وى پس از دو سال اقامت در تهران به زادگاه خویش کاشان برگشت و پس از آن سفرى به شروان آغاز کرد و عازم آن سامان شد و پنج سال با الفت ظریفان و صحبت‌موزونان آن دیار سپرى کرد و با سخن‌سرایان آن شهر سر و رازى و سوز و سازى داشت...پس از پنج سال اقامت در شروان سفر داغستان در پیش گرفت و نزدیک به سى سال از عمر را در آن دیار گذراند و از آن پس رهسپار گرجستان و دیگر بلاد قفقاز گردید.» <ref>دیوان عندلیب کاشانى،به اهتمام تیرداد اندیشه،تهران،انتشارات کاوه،سال 1343،ص 3 و 4.</ref>
«...میر تقى بن حسین الحسنى از اجلۀ سادات و از شعراى عهد قاجار بود.در آغاز جوانى در زمان سلطنت ناصر الدین شاه از زادگاه خویش عازم تهران گردید...در عهد جوانى،شوقى در دل و شورى در سر داشت و عمر گرانمایه به خواندن و بررسى و تحقیق در اشعار و شعر مى‌گذراند و از مجالست و مصاحبت اهل ادب بهره‌مند بود و از محاورت و معاشرت ایشان لذت مى‌برد.نشست با سخن‌سرایان پرده از روى طبع شیواى او برگرفت و طوطى طبعش ترانه‌ساز و نغمه‌پرداز آمد تا آنجا که در قصیده و غزل سرآمد شد...وى پس از دو سال اقامت در تهران به زادگاه خویش کاشان برگشت و پس از آن سفرى به شروان آغاز کرد و عازم آن سامان شد و پنج سال با الفت ظریفان و صحبت‌موزونان آن دیار سپرى کرد و با سخن‌سرایان آن شهر سر و رازى و سوز و سازى داشت...پس از پنج سال اقامت در شروان سفر داغستان در پیش گرفت و نزدیک به سى سال از عمر را در آن دیار گذراند و از آن پس رهسپار گرجستان و دیگر بلاد قفقاز گردید.» <ref>دیوان عندلیب کاشانى،به اهتمام تیرداد اندیشه،تهران،انتشارات کاوه،سال 1343،ص 3 و 4.</ref>


سبک شعرى
==سبک شعرى==


دیوان اشعار عندلیب کاشانى حاوى غزلیات،ماده تاریخ‌ها،ساقى‌نامه،مثنویات،مخمس‌ها و رباعیات و مراثى در سال 1343 به اهتمام آقاى تیرداد اندیشه توسط انتشارات کاوه در قطع وزیرى و در 177 چاپ و منتشر شده است.این اشعار على‌رغم قالب‌هاى متنوعى که دارند غالبا در سبک عراقى سروده شده‌اند و مثنوى‌هاى ماتمى او لحنى حماسى دارند.عندلیب کاشانى را باید مبتکر نوعى سبک مرثیه‌سرایى دانست.او در شیوۀ:غزل-مثنوى ماتمى آثار بدیعى دارد و نیز با استفاده از چند غزل که داراى اوزان مختلف عروضى‌اند بى‌آنکه از قالب ترکیب‌بند استفاده کند،زنجیرۀ کلامى خود را همانند حلقه‌هاى زنجیر مى‌آراید و این تنوع‌طلبى در مرثیه‌سرایى بى‌سابقه است.
دیوان اشعار عندلیب کاشانى حاوى غزلیات،ماده تاریخ‌ها،ساقى‌نامه،مثنویات،مخمس‌ها و رباعیات و مراثى در سال 1343 به اهتمام آقاى تیرداد اندیشه توسط انتشارات کاوه در قطع وزیرى و در 177 چاپ و منتشر شده است.این اشعار على‌رغم قالب‌هاى متنوعى که دارند غالبا در سبک عراقى سروده شده‌اند و مثنوى‌هاى ماتمى او لحنى حماسى دارند.عندلیب کاشانى را باید مبتکر نوعى سبک مرثیه‌سرایى دانست.او در شیوۀ:غزل-مثنوى ماتمى آثار بدیعى دارد و نیز با استفاده از چند غزل که داراى اوزان مختلف عروضى‌اند بى‌آنکه از قالب ترکیب‌بند استفاده کند،زنجیرۀ کلامى خود را همانند حلقه‌هاى زنجیر مى‌آراید و این تنوع‌طلبى در مرثیه‌سرایى بى‌سابقه است.


دامنۀ تأثیر آثار عاشورایى
==دامنه تأثیر آثار عاشورایى==


متأسفانه در تذکره‌هایى که در دورۀ قاجاریه تألیف شده نامى از او به میان نیامده و شاید علت امر اقامت دیرپاى او در بلاد قفقاز و عدم حضور او در پایتخت بوده است.با این که اشعار ماتمى عندلیب کشانى از نظر کمى و کیفى درخور عنایت و توجه است ولى به خاطر گمنامى وى و دور از دسترس بودن آثار منظومش،بازتابى در زمانۀ او نداشته است،ولى به طور حتم به روند تکاملى شعر عاشورا در قلمرو زبان فارسى شتاب بخشیده است.
متأسفانه در تذکره‌هایى که در دورۀ قاجاریه تألیف شده نامى از او به میان نیامده و شاید علت امر اقامت دیرپاى او در بلاد قفقاز و عدم حضور او در پایتخت بوده است.با این که اشعار ماتمى عندلیب کشانى از نظر کمى و کیفى درخور عنایت و توجه است ولى به خاطر گمنامى وى و دور از دسترس بودن آثار منظومش،بازتابى در زمانۀ او نداشته است،ولى به طور حتم به روند تکاملى شعر عاشورا در قلمرو زبان فارسى شتاب بخشیده است.


برگزیدۀ آثار عاشورایى
==برگزیده آثار عاشورایى==


در دیوان چاپ عندلیب کاشانى مراثى فراوانى در قالب‌هاى مختلف شعرى دیده مى‌شود از قبیل:
در دیوان چاپ عندلیب کاشانى مراثى فراوانى در قالب‌هاى مختلف شعرى دیده مى‌شود از قبیل:
خط ۲۱: خط ۶۹:
مثنوى‌هاى عاشورایى،غزل‌هاى عاشورایى و مخمسات عاشورایى-که تضمین دو غزل سعدى است و هریک از آنها داراى فضاهاى عاطفى و احساسى به خصوصى مى‌باشد.براى پرهیز از دامنه‌دار شدن سخن،به نقل چند اثر برگزیدۀ عاشورایى او به اختصار مى‌پردازیم:
مثنوى‌هاى عاشورایى،غزل‌هاى عاشورایى و مخمسات عاشورایى-که تضمین دو غزل سعدى است و هریک از آنها داراى فضاهاى عاطفى و احساسى به خصوصى مى‌باشد.براى پرهیز از دامنه‌دار شدن سخن،به نقل چند اثر برگزیدۀ عاشورایى او به اختصار مى‌پردازیم:


تضمین غزل سعدى  
===تضمین غزل سعدى ===
زبان حال حرّ بن یزید ریاحى
زبان حال حرّ بن یزید ریاحى


خط ۷۳: خط ۱۲۱:
عندلیب کاشانى در مراثى حضرت على اکبر منظومه‌هاى ماتمى زیبایى دارد که به ارایه سه نمونه از آنها بسنده مى‌کنیم:
عندلیب کاشانى در مراثى حضرت على اکبر منظومه‌هاى ماتمى زیبایى دارد که به ارایه سه نمونه از آنها بسنده مى‌کنیم:


غزل عاشورایى
===غزل عاشورایى===


{{ب| که این جوان نه محمد،ز نسل اطهرش‌ست این | بود سپهر امامت:حسین و،محورش‌ست این }}
{{ب| که این جوان نه محمد،ز نسل اطهرش‌ست این | بود سپهر امامت:حسین و،محورش‌ست این }}
خط ۹۱: خط ۱۳۹:
{{ب| مقام کوشش جنگ است،نى زمان تغافل | یزید،جایزه داده است و کیسۀ زرش‌ست این <ref>همان،ص 167 و 168.</ref> }}
{{ب| مقام کوشش جنگ است،نى زمان تغافل | یزید،جایزه داده است و کیسۀ زرش‌ست این <ref>همان،ص 167 و 168.</ref> }}


غزل مرثیه
===غزل مرثیه===


{{ب| على اکبر!الا اى طرّه‌ات هر تار،زنجیرى | به این مجنون سرگشته از آن زنجیر،تدبیرى }}
{{ب| على اکبر!الا اى طرّه‌ات هر تار،زنجیرى | به این مجنون سرگشته از آن زنجیر،تدبیرى }}
خط ۱۱۳: خط ۱۶۱:
{{ب| خزان از گلشن دین(عندلیبا)!شد،مشو نومید | که باشد خرابى را،ز پى البته تعمیرى <ref>همان،ص 163.</ref> }}
{{ب| خزان از گلشن دین(عندلیبا)!شد،مشو نومید | که باشد خرابى را،ز پى البته تعمیرى <ref>همان،ص 163.</ref> }}


مثنوى عاشورایى
===مثنوى عاشورایى===


{{ب| چو آمد به جولانگه کارزار | على اکبر،آن پردل نامدار... }}
{{ب| چو آمد به جولانگه کارزار | على اکبر،آن پردل نامدار... }}