نهضت عاشورا و فرهنگ عزاداری

مهدی مهریزی (به کوشش ). چاپ اول: تهران، مؤنشسهٔ تحقیقات و توسعهٔ علوم انسانی، 1388. 476 ص، وزیری. در بردارندهٔ سیزده مقاله در بارهٔ عزاداری است و در آن ضمن دفاع از این موضوع، به خرافات و تحریفات پرداخته و آسیبشناسی شده است. در این مقالات از مسائلی چون مشروعیت عزاداری، کارکردهای آن، سیر تاریخی آن، تحریفات در آن و کتابشناسی عزاداری سخن رفته است. همهٔ این مقالات پیشتر در مجلهٔ فرهنگ اندیشه (سال چهارم، شمارهٔ شانزدهم، زمستان 1384 و سال پنجم، شمارهٔ هفدهم، بهار 1385)، به سردبیری مهدی مهریزی، منتشر شده بود. برخی مقالات نیز، به اضافهٔ مقالاتی دیگر، به اهتمام حیدر حب الله، به عربی برگردانده و با عنوان جدل و مواقف فی الشعائر الحسینیه منتشر شده است (چاپ اول: بیروت، دار الهادی، 1430). فهرست مقالات و نام نویسندگان آن بدین شرح است: «از عاشورای حسین تا عاشورای شیعه»، محمّد اسفندیاری؛ «عزاداری، بدعت یا سنت؟»، رضا بابایی؛ «عزاداری، سنتی دینی یاکنش اجتماعی؟»، سید حسن اسلامی؛ «گزارش رفتارهای عاشورایی و حرکتهای اصلاحی آن در جبل عامل»، سابرینا میروان و هیثم امین، ترجمهٔ محمّد علی سلطانی؛ «نگاهی به فرهنگ سوگواری»، محمد نوری؛ «مستندات روایی فرهنگ گریه بر امام حسین علیه الشلام»، محمّد علی سلطانی؛ «دفاع از روایات عزاداری و پاسخ به شبهات»، مهدی حسینیان قمی؛ «سیر تاریخی عزاداری تا دورهٔ قاجاریه»، محمد صالح جوینی؛ «گزارشی اجمالی از عزاداری امام حسین (ع) در دوران قاجار»، محسن حسام ظاهری [ مظاهری ]؛ «راز و رمز بقا و نفوذ نهضت حسینی در میان شیعیان»، محمّد منصور نژاد؛ «کارکردهای عمومی مجالس سوگواری مذهبی شیعیان»، محسن حسام ظاهری مظاهری ]؛ «سیر تحول مقتل نگاری»، محمد جواد صاحبی؛ «مأخذشناسی عزاداری»، محمّد نوری.

منابع

کتابشناسی تاریخی امام حسین علیه‌السلام، محمد اسفندیاری، ص 249-250.